عصبانیت اردوغان از درخواست عضویت سوئد و فنلاند در ناتو؛ شما خانه تروریست‌ها هستید!

از زمان حمله روسیه به اوکراین در ۲۴ فوریه، افکار عمومی و احزاب فنلاند و سوئد گرایشی بی‌سابقه برای عضویت در ناتو پیدا کرده‌اند به گونه‌ای که مقامات دولت فنلاند روز گذشته از تمایل فنلاند برای عضویت در این پیمان خبر دادند. قرار است که فردا یکشنبه نظر رسمی فنلاند منتشر شود سوئد نیز گفته است که فردا یکشنبه تصمیم خود را اعلام خواهد کرد.

فنلاند بیش از ۱۳۰۰ کیلومتر مرز مشترک با روسیه دارد و با عضویتش در ناتو میزان مرزهای مشترک روسیه و ناتو دو برابر می‌شود. سوئد اما بر خلاف فنلاند مرز مشترکی با روسیه ندارد. روسیه روز گذشته به هر دو کشور اسکاندیناوی فنلاند و سوئد هشدار داد. وزارت خارجه روسیه در بیانیه‌ای تهدید کرد که روسیه ناچار خواهد شد تا دست به اقدامات تلافی جویانه بزند.

چرا اردوغان ساز مخالف می‌زند؟

اردوغان که کشورش از اعضای قدیمی ناتو است، از عضویت فنلاند و سوئد ناخشوند است. او امروز و پس از نماز جمعه استانبول به خبرنگاران گفت: «ما نظر مثبتی نداریم. کشورهای اسکاندیناوی مانند مهمانخانه سازمان های تروریستی هستند.» از سخنان اردوغان اینگونه استنباط می‌شود که ترکیه از حضور گروه‌های و احزاب کرد مخالف آنکارا در کشورهای اسکاندیناوی ناراضی است.

دولت ترکیه معمولا گروه‌های کرد مخالف خود را «تروریستی» معرفی می‌کند.

اردوغان در سخنان خود همراهی ترکیه با عضویت یونان در ناتو را نیز یک «اشتباه تاریخی» توصیف کرد. یونان در کنار قبرس، دو کشوری هستند که از مانع‌های بزرگ بر سر راه عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا هستند. ترکیه نیز در عوض سالهاست که مانع پیوستن قبرس به ناتو می‌شود.

به نظر می‌رسد که ترکیه شرایط را برای گرفتن یک امتیاز سیاسی از فنلاند و سوئد مناسب تشخیص داده است.

در سالهای گذشته نیز یونان به خاطر اختلاف بر سر نام «مقدونیه» مانع عضویت این کشور تازه استقلال یافته به اتحادیه اروپا و ناتو می‌شد تا اینکه در نهایت مقدونیه نام رسمی خود را به «جمهوری مقدونیه شمالی» تغییر داد. یکی از استان‌های یونان «مقدونیه» نام دارد و یونان نگران بود که کشور کوچک تازه استقلال یافته، بخشی از هویت تاریخی یونان را به نام خود گره بزند.

«سیاست درهای باز» ناتو چه می‌گوید؟

سوئد و فنلاند دو کشور اروپایی هستند که همکاری نزدیکی با ناتو دارند و از لحاظ نظامی نیز در جایگاه مناسبی قرار دارند و از این رو انتظار می‌رود که دو کشور پس از ارائه رسمی درخواست بتوانند برخلاف برخی از کشورها که سالهای طولانی پشت درهای ناتو ماندند، به سرعت وارد پیمان ناتو شوند.

بر اساس پیمان آتلانتیک شمالی - ناتو - هر کشور اروپایی می‌تواند عضو این پیمان شود اما هرگونه تغییر از جمله پدیرفتن عضو جدید مستلزم پذیرش توسط همه امضاکنندگان و اعضای کنونی این پیمان است.

آخرین کشوری که عضو ناتو شد، جمهوری مقدونیه شمالی بود که در مارس ۲۰۲۰ و پس از به توافق رسیدن یونان و مقدونیه، توانست عضو این باشگاه نظامی امنیتی شود. در نشست اعضای این پیمان در سال ۲۰۰۸ در بخارست نیز اعضا با پذیرش درخواست عضویت اوکراین و گرجستان موافقت کردند.

بوسنی و هرزگوین نیر از سال ۲۰۱۰ مذاکرات و پروسه عضویت در ناتو را آغاز کرده است.

311311