کُشتار کوسه های خلیج فارس برای پُختن سوپ در هنگ کنگ یا استفاده در داروسازی؟!

 کُشتار کوسه‌های خلیج‌ فارس برای پُختن سوپ در هنگ‌کنگ یا استفاده در داروسازی؟!

به فاصله دو روز، کشف ۸هزار کوسه و عددی بالاتر از آن باله کوسه در چابهار و همچنین کشف بیش از ۲۵۰۰ باله کوسه در جزیره کیش، بهانه‌ای شد تا موضوع قاچاق و تجارت غیرقانونی کوسه‌های آب‌های جنوبی ایران بر سر زبان‌ها بیفتد.

به نوشته کیهان لندن، اعلام کشف و ضبط بیش از ۱۰ هزار کوسه ماهی و باله کوسه در کیش و چابهار توسط مقامات جمهوری اسلامی در کمتر از یک هفته، این فکر را در سر می‌اندازد که کوسه برای برخی باید منفعتی بیش از درست کردن سوپ باله کوسه در هنگ‌کنگ داشته باشد.

مدیرکل محیط زیست سیستان و بلوچستان از کشف بزرگترین محموله قاچاق کوسه در جنوب کشور خبر داد و گفت: این محموله که شامل ۸۰۰۰ کوسه و بیش از این تعداد، باله کوسه است در یکی از سردخانه‌های چابهار کشف و ضبط شد.

در پی این اتفاق رسانه‌های داخلی گفته‌اند، در کیش ۶ نفر پس از کشف و ضبط بیش از ۲۵۰۰ باله کوسه دستگیر شدند و در چابهار هم متهمانی برای صید غیرقانونی ۸هزار کوسه و عددی بالاتر از آن باله کوسه شناسایی و تحویل مراجع قضایی شدند. اما با یک حساب سرانگشتی و توجه به اعداد و ارقام یاد شده بعید به نظر می‌رسد بتوان سر و ته پرونده چنین تجارت عظیمی را با دستگیری چند صیاد خُرد هم آورد.

روزنامه «پیام ما» در گزارشی به نقل از حمیدرضا بارگاهی رئیس سابق گروه بهسازی و توسعه زیستگاه‌های آبزیان در سازمان شیلات نوشته است: «تجارت کوسه‌ماهی تجارتی است عظیم، با حضور شرکت‌ها و سازمان‌های بزرگ جهانی اما در این میان فقط نام چند صیاد به گوش می‌رسد و بعد هم فقط خبر دستگیری آنها می‌آید.»

این در حالیست که به گفته‌ی بارگاهی، «شرکت‌های بزرگی پشت ماجرای قاچاق کوسه هستند و استفاده‌های مختلف اعم از استفاده‌های پزشکی از این ماجرا رخ می‌دهد. با این همه تنها صحبتی که از این ماجرا می‌شنویم، استفاده کوسه در سوپ است! این امر تقلیل ماجرای تجارت کوسه است.»

گفته می‌شود صید کوسه در ۵۰ سال اخیر در جهان باعث کاهش ۷۰درصدی انواع گونه‌های آن شده است. بر اساس اخبار غیررسمی، قیمت خرده‌فروشی هر کیلوگرم باله کوسه در کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس به حدود ۴۰۰ دلار می‌رسد و همین امر تجارت کوسه‌ها را به بازاری پُرسود تبدیل کرده است.

آنگونه که برخی کارشناسان محیط‌ زیست می‌گویند، تجارت باله کوسه آسیایی برای تولید غذای حیوانات خانگی کاربرد دارد و محصولات غذایی انسان از جمله «ماهی و چیپس» که غذای سریع و محبوب در انگلیس و کشورهای انگلیسی‌زبان است نیز با گوشت نوعی از کوسه تهیه می‌شود.

به این ترتیب گوشت کوسه آبی، کوسه ابریشمی، کوسه صخره‌ای نوک‌سفید، کوسه تیغه کارائیب و کوسه ببر شنی در تولید غذای حیوانات خانگی و مصرف غذایی انسان استفاده می‌شود. آنهم در شرایطی که کوسه ابریشمی و کوسه صخره‌ای نوک‌سفید در فهرست قرمز اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت (IUCN) در رده «گونه‌های آسیب‌پذیر» دسته‌بندی شده‌اند.

بنا بر گزارش روزنامه «پیام ما»، ایران در رابطه با این موضوع، وضعیت چندان مساعدی ندارد و طبق فهرست فائو، که اسپانیا را سردمدار صید کوسه معرفی کرده، ایران در رده هجدهم قرار گرفته است.

به گفته رئیس سابق گروه بهسازی و توسعه زیستگاه‌های آبزیان در سازمان شیلات، بیشترین مصرف کوسه در ساخت نخ‌های بخیه و مسائل پزشکی است. هرچند که از غضروف، کبد و طحال این حیوان هم استفاده‌های مختلف می‌شود اما باله‌هایش به دلیل کلاژن‌ بسیار هواخواهان فراوان و مصرف بالا دارد.

اکنون اما به نظر می‌رسد موضوعی که بیش از صید کوسه به علت استفاده‌های گوناگون موجب نگرانی شده، شکار این جانوران آبزی به قصد تفریح در تورهای گردشگری است. تورهایی که بیشتر جنبه خوشگذرانی دارد و با هدف جذب گردشگر، صید ماهیان بزرگی چون ماهی تن، شیرماهی و باراکودا و همچنین صید کوسه را در برنامه سرگرمی خود قرار می‌دهند.

اگرچه در این تورها، ماهی و کوسه‌ها بعد از صید، رها می‌شوند اما از ابعاد مختلف محیط‌ زیست و اکولوژیک قطعا مورد تایید نیستند. به این ترتیب اگر هر یک از این تورها بدون مجوز اقدام به زنده‌گیری کوسه کنند، مشمول جریمه خواهند شد.

از آنجا که صید کوسه در ایران ممنوع است بنابر اعلام اداره کل شیلات استان بوشهر، هر صید تا ۳۰ میلیون تومان جریمه خواهد داشت. در این گزارش اشاره شده که برخی صیادان شبانه به صید کوسه می‌پردازند و در مواقعی که گشت‌ها حاضر نباشند، بارشان را تخلیه می‌کنند.

در گزارش پروژه مدیریت کوسه‌ماهیان در غرب اقیانوس هند و خلیج‌فارس نیز آمده است که بین کشورهای غرب آسیا ابتدا هند، پاکستان و در نهایت امارات متحده عربی نقش اصلی را در تجارت این جانور آبزی دارند. در ایران هم اکنون که این حجم عظیم از صید قاچاق کوسه کشف شده ولی معلوم نیست چه حجم بیشتری از آن تا کنون کشف نشده و یا توسط مقامات اطلاع‌رسانی نشده‌ است.
 
فیلمها و خبرهای بیشتر در کانال تلگرام پیک ایران