هشدار صدها کنشگر ایرانی به حکومت: از سرکوب معترضان بپرهیزید

صدها فعال سیاسی و مدنی در بیانیه‌ای که روز دوشنبه ۲۶ اردیبهشت منتشر شد به مسئولان جمهوری اسلامی هشدار دادند، "برخورد خشونت‌بار با شهروندان عاصی و جان به لب رسیده" باعث تشدید اعتراض‌های مردمی می‌شود.

در روزهای گذشته حرکت‌های اعتراضی به گرانی‌های افسارگسیخته و بی‌کفایتی مسئولان در بسیار از شهرهای ایران شدت گرفته و در بسیاری از موارد با شعارهایی علیه رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنه‌ای و رئیس دولت مورد حمایت او، ابراهیم رئیسی همراه بوده است.

این اعتراض‌ها که از سوی حکومت با سرکوب خشونت‌آمیز، ضرب و شتم و بازداشت معترضان مواجه شده همزمان با اعتراض‌های صنفی فرهنگیان و اعتصاب رانندگان و کارگران شرکت اتوبوسرانی واحد ادامه دارند.

حدود ۵۵۰ فعال سیاسی و مدنی در بیانیه خود نوشته‌اند: «این وضعیت نابسامان و بغرنج، نتیجه محتوم اتخاذ راهبردهای نادرست و حذف اکثریت ملت و منتخبانشان، با نظارت مردم‌ستیز استصوابی است و بیم آن می‌رود که استمرار آن‌ها، ثمره جان‌های عزیزی که برای نیل به استقلال، آزادی، عدالت و پیشرفت، جان به جان‌آفرین تسلیم کردند را به هدر دهد.»

نظارت استصوابی و اصلاح‌طلبان به حاشیه رانده شده

نظارت استصوابی که از طریق آن بسیاری از نامزدهای جناح‌های مختلف حکومت نیز ار شرکت در انتخابات بازمی‌مانند توسط شورای نگهبان اعمال می‌شود که شش فقیه آن منصوب خامنه‌ای هستند.

شورای نگهبان در سال‌های گذشته بیش از پیش با رد صلاحیت گسترده داوطلبان شرکت در انتخابات مجلس و ریاست جمهوری زمینه‌ساز یک‌دست شدن حاکمیت و تسلط اصولگرایان مورد پشتیبانی خامنه‌ای بر دولت و مجلس شورای اسلامی شده است.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

بسیاری از امضاءکنندگان بیانیه یاد شده از اعضا و وابستگان به جناح موسوم به اصلاح‌طلب حکومت جمهوری اسلامی هستند که دولت‌های مورد حمایت آنها در دهه‌های اخیر در نابسامانی‌های اقتصادی و اجتماعی امروز سهم و مسئولیت دارند.

با این حال امضاءکنندگان بیانیه بدون اشاره به سهم دولت‌های قبلی در نابسامانی‌های امروز، کنار گذاشتن جریان‌های مورد نظر خود را "حذف اکثریت ملت و منتخبانشان" عنوان کرده‌اند.

در رویکرد حکومتی "اکثریت ملت" فقط شامل کسانی می‌شود که اساس جمهوری اسلامی را قبول دارند، در حالی که سویه ضدحکومتی حرکت‌های اعتراضی در سال‌های گذشته مدام برجسته‌تر شده است.

در میان امضاءکنندگان کسانی مانند ابوالفضل قدیانی نیز حضور دارند که بهمن ۱۳۹۶ همراه با چند فعال سیاسی دیگر با تاکید بر "اصلاح‌ناپذیر" بودن جمهوری اسلامی خواستار برگزاری همه‌پرسی زیر نظر نهادهای بین‌المللی برای گذار از حکومت کنونی به یک "دموکراسی سکولار پارلمانی" شد.

هشدار به حکومت نسبت به شعله‌ور شدن اعتراض‌ها

در بخش دیگری از بیانیه کنشگران مدنی و سیاسی آمده است: «آنچه در درجه اول می‌تواند موجبات تشدید اعتراضات مردم را فراهم سازد، همانا برخورد خشونت‌بار با شهروندان عاصی و جان به لب رسیده است. اگر راهبرد حکومت در مواجهه با اجتماعات اعتراضی مردم، سرکوب و بگیروببند باشد، نه تنها مشکلی حل نمی‌شود بلکه بر آتش اعتراضات می‌افزاید.»

امضاءکنندگان بیانیه در بخش پایانی آن به "مقامات عالی نظام" هشدار دادند: «پیش از آنکه دیر شود، برای مهار مشکلات به‌ویژه گرانی و تورم کمرشکن فکری اساسی کنند و ضمن خویشتن‌داری در مواجهه با مردم معترض، به اصلاح ساختارها و سیاست‌های اشتباه بپردازند و با تعامل و گفت‌وگو، در داخل و خارج از ایران، امکان بهره‌گیری از تمام ظرفیت‌های ملی و جهانی را فراهم سازند تا ایران و ایرانی از این گردنه پرخطر به‌سلامت عبور کنند.»

رضا پهلوی، فرزند آخرین پادشاه ایران نیز در پیامی که ۲۲ اردیبهشت در حساب کاربری او در توئیتر منتشر شد، از "هم‌میهنان و جوانان دلیر" در خوزستان، لرستان، و چهارمحال و بختیاری که با وجود سرکوب و قطعی اینترنت "متحد و دلاورانه خیابان‌ها را از سرکوبگران" باز پس گرفته‌اند تقدیر کرد.

بیانیه حامیان "گذار خشونت‌‌‌پرهیز از جمهوری اسلامی"

در ادامه حمایت از حرکت‌های اعتراضی در ایران، شش تشکل سیاسی که خود را "جمهوری‌خواه دموکرات" و معتقد به "گذار خشونت‌‌‌پرهیز از جمهوری اسلامی ایران" معرفی می‌کنند ۲۴ اردیبهشت در بیانیه‌ای از حرکت‌های اعتراضی مردم در شهرهای مختلف ایران پشتیبانی کردند.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

 این شش سازمان به مسئولان حکومت هشدار داده‌اند "به سرکوب، اعمال خشونت، قطع اینترنت، انسداد اطلاع رسانی و انکار خواست معترضان پایان دهند". آنها همچنین خواستار "آزادی فوری و بدون قید و شرط بازداشت‌شدگان اعتراضات اخیر و تمامی زندانیان سیاسی، عقیدتی، صنفی و سندیکایی" شده‌اند.

بر پایه گزارش‌های غیررسمی تاکنون دست‌کم پنج نفر از معترضان به ضرب گلوله نیروهای امنیتی و انتظامی کشته و شمار زیادی مجروح و بازداشت شده‌اند.

سازمان عفو بین‌الملل در بیانیه‌ای، اعتراض مسالمت‌آمیز بدون مواجهه شدن با خشونت، تهدید و ارعاب را حق شهروندان ایرانی خواند و از مسئولان جمهوری اسلامی خواست، به سیاست قطع اینترنت که برای "ایجاد خفقان و مخفی کردن نقض حقوق بشر" اعمال می‌شود خاتمه دهد.

موج جدید حرکت‌های اعتراضی در ایران حدود ده روز پیش از خوزستان آغاز شد و به سرعت به شماری دیگر از استان‌ها گسترش یافت.

سیاست دولت ابراهیم رئیسی برای آزادسازی قیمت‌ها که بهای بسیاری از کالاهای اساسی را به چند برابر افزایش داده و ناتوانی در ارائه راهکارهای ملموس برای کاهش فشار بر مردم، دامنه و شدت نارضایتی عمومی را به شکل کم‌سابقه‌ای گسترده کرده است.

• روز جهانی کارگر؛ کارگران ایران و شعارهایشان

  اول ماه مه

  در ایران بر خلاف بسیاری از کشورهای جهان، اول ماه مه، روز جهانی کارگر تعطیل رسمی نیست. اصل ۲۶ قانون اساسی ایران اجازه تشکیل تشکل‌‌های مستقل، آزاد و صنفی کارگران را می‌دهد اما ماده ۱۳۱ قانون کار، کارگران را ملزم کرده فقط در تشکل‌های رسمی که در قانون کار از آنها نام‌ برده شده عضو شوند، مانند "شورا های اسلامی کار" و بدین ترتیب کارگران را از حق تشکیل سندیکای مستقل و آزاد منع کرده‌ است.

• روز جهانی کارگر؛ کارگران ایران و شعارهایشان

  جای کارگر زندان نیست

  اعتراضات کارگری همواره با بازداشت فعالین این حوزه همراه بوده است. همچنین در سال‌های اخیر با نزدیک شدن به روز جهانی کارگر، سندیکاها و تشکل‌های کارگری از احضار و تهدید تلفنی اعضای خود خبر داده‌اند.

• روز جهانی کارگر؛ کارگران ایران و شعارهایشان

  نگاه امنیتی به روز کارگر

  تجمع روز جهانی کارگر در سال ۱۴۰۰ در حالی برگزار شد که دستگاه‌های امنیتی فعالان کارگری و صنفی را از شرکت در آن منع کرده بودند. تجمع‌های اعتراضی کارگران در بیش از ۲۰ شهر ایران با مداخله نیروهای انتظامی روبرو شد و فقط در تهران حداقل ۳۰ فعال کارگری بازداشت شدند.

• روز جهانی کارگر؛ کارگران ایران و شعارهایشان

  اصلاح قانون کار

  پس از انقلاب اسلامی تا سال ۱۳۶۹ همان قانون کار پیشین مصوب سال ۱۳۳۷ اجرا می‌شد. در سال ۱۳۶۹ قانون کار جدیدی تصویب شد. اصلاح این قانون بطور جدی در سال ۱۳۸۵ و در دولت محمود احمدی نژاد مطرح و پیش‌نویس لایحه‌ای که بیشتر کارفرما را در نظر داشت تهیه شد که با اعتراض‌های کارگری از دستور کار مجلس خارج شد. اما "سایه اصلاح قانون کار به نفع کارفرمایان" همچنان بر سر کارگران سنگینی می‌کند.

• روز جهانی کارگر؛ کارگران ایران و شعارهایشان

  خصوصی‌سازی

  خصوصی‌سازی یا "خصولتی‌سازی" از ترکیب دو واژه "خصوصی" و "دولتی" وارد ادبیات کارگری شد و به معنی تسلط دولت یا نهادهای وابسته به حکومت بر شرکت‌ها و کارخانه‌ها است. این روند معمولا با بکار گماردن مدیران ناکارآمد، افول اقتصادی، ورشکستگی، بیکاری کارگران و فروش اموال و زمین‌های واحد‌های اقتصادی همراه بوده است. در سال‌های اخیر این موضوع به روز جهانی کارگر نیز راه یافته است.

• روز جهانی کارگر؛ کارگران ایران و شعارهایشان

  ایجاد تشکل‌های کارگری

  براساس اعلام معاونت روابط کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ۱۳ هزار و ۸۴۷ تشکل کارگری و کارفرمایی در کشور وجود دارد که از این تعداد ۱۱ هزار و ۶۸ تشکل به تشکل‌های کارگری مربوط هستند. بی تردید حضور نمایندگان تشکل‌های کارگری و کارفرمایی در مراجع تصمیم‌ گیر همانند شورای عالی کار یا سازمان تامین اجتماعی می تواند در دفاع از حقوق و مطالبات جامعه کارگری مثمرثمر باشد.

• روز جهانی کارگر؛ کارگران ایران و شعارهایشان

  تامین اجتماعی

  علیرضا فتحی، عضو هیات مدیره کانون شوراهای اسلامی کار استان تهران می‌گوید: «کارگران سوال می‌کنند که این حق بیمه برای کدام خدمات، کدام مسکن، کدام پزشک خانواده و… هزینه می‌شود؟ پس سازمان تامین اجتماعی و صندوق بازنشستگی آن و شستا با اینهمه شرکت‌های ریز و درشت برای کارگران چه می‌کنند؟» بدهی۴۵۰ هزار میلیارد تومانی دولت به تامین اجتماعی نیز حکایت از عمق بحران دارد.

• روز جهانی کارگر؛ کارگران ایران و شعارهایشان

  قرارداد موقت

  محمد رضا تاجیک، نماینده مجمع عالی نمایندگان کارگران ایران در شورای عالی کار می‌گوید: «روند کاری کارگاه‌ها به سمتی در حال حرکت است که در آن‌ها قرارداد بصورت یکساله بسته نمی‌شود و کارگری که ۱۵یا ۲۰سال سابقه کار در واحدی را دارد، قرارداد کاری‌اش ۳ تا ۹ ماه است. کارفرما خیال خود را راحت می‌کند که هر موقعی که نیاز نداشت، بتواند کارگر را از آن واحد اخراج کند.»

• روز جهانی کارگر؛ کارگران ایران و شعارهایشان

  امنیت شغلی

  قراردادهای موقت امنیت شغلی کارگران را هدف گرفته است. محمد رضا تاجیک، رئیس مجمع نمایندگان کارگران استان تهران می‌گوید ۹۷ درصد کارگران قرارداد موقت دارند. او تنها راه ایجاد امنیت شغلی برای کارگران را اصلاح قراردادهای کار و اجرای ماده ۷ قانون کار می‌داند.

• روز جهانی کارگر؛ کارگران ایران و شعارهایشان

  اصلاح قانون کار

  در تبصره اول ماده ۷ قانون کار تعیین کردن زمان قرارداد کار تنها برای کارهایی که طبیعت غیر مستمر دارند مجاز شناخته شده و به دولت تکلیف شده حداکثر مدت موقت برای این نوع کارها را مشخص کند. کارگران تبصره دوم ماده هفت قانون کار را عامل رواج قراردادهای موقت در بازار کار می دانند. آنان معتقدند تفسیری اشتباه از تبصره دوم این ماده در دهه هفتاد شمسی، مبنای عمل مجریان قرار گرفته است.

• روز جهانی کارگر؛ کارگران ایران و شعارهایشان

  شعار علیه کارگران خارجی

  در سال ۱۳۹۴ برخی از شرکت‌کنندگان در مراسم روز کارگر شعارهایی علیه کارگران خارجی به ویژه کارگران افغان که در ایران کار می‌کنند سر دادند. شماری از کارگران می‌گفتند که به دلیل افزایش تعداد کارگران خارجی بیکار مانده‌اند. پیش از این مراسم هفت تشکل مستقل کارگری خواستار رفع تبعیض از کارگران مهاجر شده بودند. اتحادیه آزاد کارگران ایران نیز از سردادن شعار علیه کارگران خارجی انتقاد کرد.

• روز جهانی کارگر؛ کارگران ایران و شعارهایشان

  تورم و حقوق

  حفظ تعادل بین افزایش حقوق و دستمزدهای اقشار جامعه و تورم سالانه اقتصادی یکی از چالش‌های بزرگ در اقتصاد کشورهای جهان است. این تعادل در سال‌های گذشته در ایران برهم خورده است و تورم افسار گسیخته بخش‌های بزرگی از جامعه را به زیر خط فقر کشانده است. این معضل هر سال در روز جهانی کارگر بخشی از اعتراضات و مطالبات کارگران را تشکیل می‌دهد.

• روز جهانی کارگر؛ کارگران ایران و شعارهایشان

  حقوق‌های معوقه

  وضعیت اقتصادی باعث شده تا شمار زیادی از کارخانه‌ها و شرکت‌ها در ایران از پرداخت حقوق کارگران و کارمندان خود عاجز شوند. در سال‌های اخیر این وضعیت در روز جهانی کارگر نیز انعکاس یافته و "دریافت دستمزدها" به یکی از خواسته‌های کارگران تبدیل شده است.

  نویسنده: محمود صالحی