نسل گرفتار پدری خودرأی در «برادران لیلا»

جشنواره فیلم کن روز شنبه برندگان دوره هفتاد و پنجمش را می‌شناسد. دوره‌ای که در آن سیاست و مسائل مختلف مرتبط با اختلافات طبقاتی و نابرابری‌های اقتصادی و جنسیتی و مهاجرت در آن برجسته بود و در بسیاری از فیلم‌های نمایش داده شده ردپایی از این مضامین دیده می‌شد.

سینماگران ایرانی هم با حضور پر تعداد در این دوره جشنواره کن چشم به مراسم اختتامیه دارند تا مشخص شود از میان دو فیلم ساخته آنها در بخش مسابقه اثری به جایزه می‌رسد یا نه.

در نیمه دوم جشنواره دیگر نماینده سینماگران ایرانی در بخش مسابقه به نمایش درآمد. فیلم «برادران لیلا» ساخته سعید روستایی که تازه‌ترین نمونه از فیلم‌های سال‌های اخیر ایران در توصیف دشواری شرایط اجتماعی و اقتصادی طبقات محروم جامعه است.

سعید روستایی و بازیگران فیلم برادران لیلا در مراسم عکس گروهی در جشنواره کن بیشتر در این باره:

ترانه علیدوستی: معتقد به استفاده از تریبون جشنواره‌ها برای بیان مطالبات مردم هستم

این فیلم درباره خانواده‌ پرجمعیتی است با فرزندان پرتعداد میان‌سال که اعضایش هرکدام دچار مشکلات اقتصادی مختلف هستند. فیلم با سکانس طولانی از یک کارخانه آغاز می‌شود که به صورت ناگهانی خبر اخراج کارگران داده می‌شود و به دنبالش اعتراض گسترده کارگران و سرکوب آنها از سوی نیروهای امنیتی همراه است. سکانسی که آشکارا اشاره‌ای به اعتراض‌های کارگران دارد و چنین اشاره‌ای فراتر از داستان ظاهری فیلم به نمادهای مشخص دیگری در تعبیر از شرایط امروز جامعه و نوع نگاه مردم به مسئولا حکومت می‌رسد.

لیلا دختر مجرد ۴۰ ساله خانواده فیلم که همراه برادرانش زندگی می‌کند به فکر تغییر اوضاع است و ایده یک کار اقتصادی را دارد. اما پدر خانواده بی‌اعتنا به شرایط فرزندان به دنبال کسب عنوان بزرگی طایفه است. گران شدن روزانه قیمت سکه و طلا ناشی از خروج آمریکا از برجام، بحران را در خانواده و ارتباط فرزندان و پدر تشدید می‌کند.

فیلم برداران لیلا اثری طولانی با مدت زمان ۱۶۵ دقیقه است که منتقدانش می‌توانند آن را به دلیل دیر آغاز شدن داستان و سکانس‌های بی‌ارتباط با داستان شماتت کنند، اما اشاره‌های نمادین فیلم ورای داستان ظاهری‌اش درباره فرزندانی گرفتار پدری بی‌اعتنا به مشکلات آنها و در پی تأیید بزرگی خودش، می‌تواند وضعیت نسلی گرفتار پیرمردی خودرأی و بی‌منطق را نشان دهد. نقش ترانه علیدوستی به عنوان دختری که به دنبال تغییر شرایط خود و برادرانش است می تواند نمادی از شرایط زنان مدرن ایرانی باشد که به دنبال تغییر مناسبات نهادینه شده در جامعه هستند.

بیشتر در این باره:

ایدئولوژی ترسناک مذهبی در «عنکبوت مقدس»

فیلم در لحظات مختلفی یادآور فیلم تقدیر شده «روکو و برادرانش» ساخته لوکینو ویسکونتی است که بویژه در نوشته‌های منتقدان خارجی مورد اشاره قرار گرفته است.

باوجود نمادگرایی و بیان استعاری آشکار فیلم «برادران لیلا»، اشاره به تحریم‌ها و نبود نمایندگانی از حکومت جمهوری اسلامی در داستان ظاهری فیلم احتمالاً می‌تواند زمینه را برای نمایش فیلم در ایران فراهم کند با آنکه کارگردانش بارها به عدم پذیرش سانسور تأکید کرده و گفته است بین توقیف و سانسور، توقیف را انتخاب می‌کند.

روز جمعه با نمایش دو فیلم باقیمانده از بخش مسابقه، تمام ۲۱ فیلم حاضر در بخش مسابقه به نمایش درآمدند و حالا باید سرانجام رقابت نمایندگان سینماگران ایرانی با یکدیگر و دیگر آثار را از نظر هیئت داورانی دید که اصغر فرهادی، کارگردان شناخته شده ایرانی را هم در آن عضویت دارد.

از فیلم‌هایی چون «دوره آخرالزمان» ساخته جیمز گری، «تصمیم به رفتن» ساخته پارک چان ووک، «کارگزار» ساخته هیروکازو کورئه‌دا و «نزدیک» ساخته لوکاس دونت به عنوان فیلم‌های پرشانس برای دریافت جایزه در مراسم اختتامیه نام برده می‌شود.