ساداتی‌نژاد: اصلاح یارانه ها در میان‌مدت و بلندمدت نتایج بزرگی خواهد داشت

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، سید جواد ساداتی‌نژاد، وزیر جهاد کشاورزی جمعه شب در برنامه صف اول شبکه خبر با اشاره به تغییرات اساسی در عرصه غذایی جهان در دهه‌های اخیر، تصریح کرد: از دهه‌های گذشته در حوزه غذا مباحث مختلفی مطرح شده و به ویژه از سال ۲۰۰۰ در بحث غذا در دنیا نوع نگاه و دیدگاه دچار تغییرات اساسی شد و این امر از حوزه امنیت غذا خود را به حوزه اقتدار غذایی ارتقا داد.

ساداتی نژاد افزود: کشور‌ها تلاش کردند مسابقه‌ای و حرکتی را در زمینه ایجاد یک قدرت به واسطه غذا در کنار اقتدار نظامی انجام دهند که نشان می‌داد، دنیا در حوزه غذا به یک دیدگاه و نظم و جدید می‌رسد.

وی ادامه داد: بسیاری از کشور‌ها مانند روسیه و اوکراین به سمت خودکفایی در غلات پیش رفته‌اند و این در حالی است که طی ۲۰ سال گذشته وارد کننده غلات بوده‌اند و در حال حاضر صادر کننده این محصولات هستند.

وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به جنگ روسیه و اوکراین گفت: این جنگ باعث افزایش قیمت سرسام آور محصولات غذایی در دنیا شد و استراتژی تنظیم روزانه تعرفه صادرات محصولات غذایی ایجاد شده است و برخی کشور‌های تولیدکننده گندم صادرات این محصول را محدود و یا ممنوع کرده‌اند.

وی افزود: از سال گذشته با شروع دولت سیزدهم، به سمت کاهش وابستگی و خودکفایی در محصولات اساسی پیش رفته‌ایم و با فرمایشات مقام معظم رهبری در ابتدای سال در زمینه کشاورزی و خودکفایی اقدام کرده‌ایم و تلاش بر این است تا در حوزه غذا، پایداری سفره مردم و تامین کالا‌های اساسی رقم بخورد.

ساداتی‌نژاد با اشاره به خشکسالی و تغییر اقلیم اضافه کرد: ایران در اقلیم خشک کره زمین قرار دارد، البته خداوند ظرفیت‌های بی‌نظیری از نظر اقلیمی به ایران داده است که در منطقه با مدیریت مناسب در قله اقتدار غذایی جنوب غرب آسیا قرار خواهیم گرفت.

وی با بیان اینکه وضعیت مناسبی در تولید محصولات اساسی داریم، ادامه داد: باید استراتژی‌های جدیدی را اتخاذ کنیم که از ابتدای سال در زمینه کالا‌های اساسی؛ افزایش خرید تضمینی گندم، کاشت غلات و دانه‌های روغنی را برنامه‌ریزی کرده‌ایم و از ابتدای سال زراعی جدید این سیاست‌ها در حوزه کشت محصولات اساسی و گیاهان کم آب‌بر با تغییر الگوی کشت را اجرایی خواهیم کرد.

وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به دو نیروی قدرتمند در حوزه امنیت غذایی در کشور اذعان کرد: این دو نیروی قدرتمند تولیدکنندگان و مصرف کنندگان هستند که طرح مردمی‌سازی یارانه‌ها نشان داد که این دو نیرو ارکان مهم امنیت غذایی کشور هستند.

وی افزود: تولیدکنندگان صنعت دام و طیور کشور با قدرت و غیرت در تامین غذا در میدان ایستاده‌اند و مصرف کننده ایرانی با تمام توان از تولید حمایت می‌کند.

ساداتی‌نژاد با بیان اینکه تولیدکننده و مصرف کننده حامی هم هستند، گفت: در اجرای طرح مردمی‌سازی؛ این دو نیرو از هم حمایت مقتدرانه‌ای کردند و مردم ما باید حمایت خود تولید را استمرار دهند تا از سفره صیانت و حمایت شود، تا غذا با قیمت مناسب تامین گردد.

به گفته وی، تمام کشور‌ها به بخش کشاورزی یارانه می‌دهند و دلیل آن این است که ارزش افزوده در این بخش پایین است و میزان سرمایه گذاری در این بخش جذابیت کمتری نسبت به صنعت و خدمات دارد.

وزیر جهاد کشاورزی با بیان این که در دنیا این یارانه به یکی از سه بخش تولیدکننده، مصرف کننده و یا به اجزای زنجیره تولید داده می‌شود، گفت: ایران در سال ۹۷ به دلیل نداشتن تجربه کافی یارانه را به وارد کننده داده بود که یک سیاست اشتباه بود و کارآمدی نداشت.

وی با اشاره به این که بیشترین خسارت از تخصیص ارز ترجیحی به حوزه کشاورزی وارد شده است، گفت: ارز ترجیحی باعث ایجاد تورم در بخش تولید شد و اثر آن به سفره کشاورزی وارد نمی‌شد، باعث فرار و کوچ سرمایه از حوزه کشاورزی شد و به جای آن به واردات پرداخته شد، بهره‌وری را به شدت کاهش داد و رقابت در تولید از بین رفت که باعث ضرر به مصرف کننده شد، بودجه خودکفایی گندم را از بودجه دولت حذف کرد و نگاه به سمت واردات تغییر کرد و زیرساخت‌های واردات تقویت شد و در جمع تمام این موارد باعث افزایش تغییر کاربری اراضی کشاورزی شد.

ساداتی نژاد تاکید کرد: حذف ارز ترجیحی به معنای مردمی‌سازی یارانه‌ها است، بدین معنا که یارانه‌ها حذف نشده‌اند بلکه فقط از کالا به سمت مردم کوچ کرده‌اند، بنابراین در میان‌مدت کشاورزی به سمت خودکفایی پیش خواهد رفت و رقابت در کشاورزی مفهوم پیدا خواهد کرد و به ارزان‌سازی قیمت‌ها کمک خواهد کرد.

وی افزود: با رقابتی شدن تولید رشد سرمایه‌گذاری و افزایش کیفیت محصولات و پیشروی به سمت تولید ارگانیک رقم خواهد خورد و شرایط مطلوبی برای تولید ایجاد خواهد شد.

ساداتی‌نژاد با بیان این که اجرای این طرح سه مرحله دارد، تصریح کرد: مرحله اول آن محاسبه یارانه، تعیین گروه‌های هدف و تبیین و تعیین طرح بود که پیش از اجرای آن انجام شد، مرحله دوم آن با دستور رئیس جمهور شروع شد و واریز یارانه‌ها و آزادسازی آن انجام شد، تامین و توزیع به خوبی انجام شد و فراوانی وجود داشت که همراهی مصرف کنندگان با توجه به ضرورت اصلاح ساختاری در کشور و فضای امنیت غذایی در دنیا بسیار قابل تقدیر است.

وی افزود: مرحله سوم پس از اجرای طرح شروع می‌شود که در حال حاضر وارد این مرحله شده‌ایم، در این مرحله حمایت از تولید حرف اول را می‌زند و نقش بزرگ را مصرف کنندگان دارند.

وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به اقدامات وزارتخانه برای حمایت از تولید کننده خاطرنشان کرد: با اجرای این طرح قیمت نهاده‌های دامی افزایش پیدا کرد و یکی از دغدغه‌های اصلی تولیدکنندگان سرمایه در گردش است که با مذاکرات و جلسات متعددی که با حوزه بانکی، تشکل‌ها و سازمان برنامه و بودجه کشور برگزار شد، ۲۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات ارزان قیمت در هیات دولت به این منظور تصویب شد.

وی افزود: ما برای ارائه تسهیلات ضوابطی داریم که مربوط به بانک مرکزی است، اما برای اینکه حوزه کشاورزی با این ضوابط درگیر نشود، شورای پول و اعتبار تصویب‌نامه‌ای را ابلاغ کرد تا سازوکار‌های موجود را در خصوص این طرح تا ۶ ماه معلق کند تا ضمانت‌ها با سهولت انجام شود، چک و سفته جز تضامین قرار گرفت و معوقات، ذی نفع مالی، سقف تسهیلات و... برای طرح معلق شدند و بانک کشاورزی متولی این طرح شد، شعبات منتخب این بانک در ایام تعطیل هم مشغول به کار هستند تا طرح به سهولت اجرا شود.

ساداتی‌نژاد عنوان کرد: نهاده‌های دامی بر روی سامانه بازارگاه توزیع می‌شود و ۵۰ درصد از مبلغ نهاده‌ها روی سامانه توسط بانک کشاورزی تسهیلات داده می‌شود و ۵۰ درصد مابقی توسط تولیدکننده پرداخت خواهد شد و یا با مذاکراتی که با واردکنندگان و کارخانجات صورت گرفته می‌توانند به صورت اعتباری نهاده را دریافت کنند و بازپرداخت آن ۶ تا ۹ ماه است.

وی افزود: ما در کنار دامدار و مرغدار هستیم و تا پایان این طرح تمام نیاز دامداران و مرغداران را تامین می‌کنیم.

وزیر جهاد کشاورزی با بیان این که در تولید محصول مرغ، تخم مرغ و شیر دغدغه وجود داشت، گفت: ما برای این مازاد تولید خرید تضمینی انجام داده‌ایم و پیش از تولید اذعان کرده ایم که آنچه در بازار مازاد باشد، ما خریداری می‌کنیم، روز‌های اول طرح، شرکت پشتیبانی امور دام کشور هزار تن در روز و گاهی بالای هزار تن در روز خرید مرغ انجام داد و امروز میزان خرید به ۷۰۰ تن رسیده است که نشان دهنده کاهش مازاد تولید است.

ساداتی‌نژاد با بیان این که خرید تضمینی در هر لحظه‌ای که نیاز باشد انجام می‌شود، عنوان کرد: در مورد شیر هم همین طور هست، البته ما فقط خودمان در میدان نیستیم و با شرکت‌های بزرگ صحبت کرده‌ایم و صنایع لبنی به میدان آمده‌اند و با شعار این که "ما یک لیتر شیر دامدار ایرانی را نمی‌گذاریم روی زمین بماند" شروع کرده‌اند، سازمان تعاون روستایی هم در میدان برای جذب شیر اقدام می‌کند.

وی ادامه داد: دومین کاری که ما انجام داده‌ایم، خرید قراردادی مرغ است و کسانی که بخواهند جوجه‌ریزی کنند، هیچ نگران نباشند، ما خرید قراردادی را از امروز انجام می‌دهیم.

ساداتی‌نژاد با بیان اینکه مرغداران نگران خرید مرغ پس از ۴۵ روز نباشند، اظهار داشت: شرکت پشتیبانی امور دام کشور در وزارت جهاد کشاورزی جوجه‌ریزی توسط مرغداران را پیش‌خرید می‌کند، بنابراین مرغداران هیچ نگرانی‌ای بابت فروش محصول خود در بازار نداشته باشند.

وی با اشاره به آزادسازی صادرات مرغ و تخم‌مرغ گفت: ممنوعیت صادرات مرغ و تخم‌مرغ را داشتیم که تمام این ممنوعیت‌ها را برداشته‌ایم و دغدغه‌ای وجود نخواهد داشت و تولیدی که صورت می‌گیرد اگر مازاد باشد، صادر می‌شود. همچنین عوارض صادراتی را هم حذف کرده‌ایم، مثلا شیر خشک، خامه، چربی و تخم‌مرغ و برخی از محصولات عوارض صادراتی داشت که در ستاد تنظیم بازار این عوارض صادراتی را حذف کرده‌ایم.

ساداتی‌نژاد با بیان این که ما نتوانستیم از تمام ظرفیت‌مان در حوزه صادرات صنعت طیور استفاده کنیم، گفت: در حوزه طیور ظرفیت صادرات یک میلیون تن در سال را داریم که به دلیل شرایط یارانه‌ای با مشکل مواجه شده بود و امروز با این آزادسازی که صورت گرفت این صنعت هم بهره‌ور می‌شود و هم رشد می‌کند و می‌تواند در حوزه صادرات ورود کند و یک بازار منطقه‌ای مناسبی را پیدا کند، رونق و اشتغال در حوزه صنعت دام و طیور و افزایش بهره‌وری نتیجه طرح مردمی‌سازی است.

به گفته ساداتی‌نژاد، دولت یارانه را به سبد خانوار بازگرداند که این کار به شجاعت نیاز داشت، یارانه‌ای که از مرزهایمان بیرون می‌رفت و یا دیگران هم سر سفره مردم ایران بودند، این اتفاق و این مردمی‌سازی باعث شد که این صنعت بتواند خود را پیدا کند.

وزیر جهاد کشاورزی ادامه داد: این طرح در میان‌مدت و بلندمدت نتایج بزرگی را برای مردم به همراه خواهد داشت و اگر این اتفاق نمی‌افتاد، تا پایان سال در حوزه غذا تورم‌های بسیار زیاد داشتیم، لذا این مسئله یک کار بزرگ در این حوزه بود.

وی افزود: یارانه‌ای که باید به مردم داده می‌شد، باعث قاچاق بزرگی در مرزهایمان شده بود که با اجرای این طرح جلوی قاچاق گرفته می‌شود.

ساداتی‌نژاد با بیان این که ما به صورت روزانه رشد تسهیلات به تولیدکنندگان را رصد می‌کنیم، گفت: امروز (جمعه) ۳۸۰ درصد نسبت به روز پنجشنبه رشد تسهیلاتی داشته‌ایم که بانک کشاورزی در سراسر کشور ارائه کرده است و مطمئن باشید در هفته آینده سرمایه در گردش به سرعت داده خواهد شد لذا هیچ دغدغه‌ای وجود ندارد که مرغدار ما بخواهد به سمتی برود که حذف جوجه‌ریزی را انجام دهد و احیانا به سمت معدوم‌سازی آن برود.

وزیر جهاد کشاورزی اذعان کرد: تولید کننده و مرغدار ایرانی که ۴۳ سال غذا برای مردم ما تامین کرده است و نیز مصرف کننده ایرانی در کنار تولید کننده هست و تولید کننده ما هیچ دغدغه‌ای نداشته باشد، تولیدش را انجام دهد، مازاد تولید هم می‌تواند بازار‌های منطقه را با قدرت و قوت تسخیر کند که زنجیره‌های ما و کارخانجات خوراک دام همه پای کار هستند لذا هیچ دغدغه‌ای نداشته باشد و ما هم هستیم، کوچکترین خلا در زمینه تسهیلات و یا خرید قراردادی را رصد می‌کنیم و معایبش را برطرف می‌کنیم.

وی با تاکید بر این که موضوع خودکفایی بسیار مهم است و هر ساله بحث حمایت از تولید داخل مورد تاکید مقام معظم رهبری بوده و عنوان شعار سال ما حوزه حمایت از تولید بوده است، گفت: امروز شرایط دنیا شرایط ویژه‌ای است و این نگاه، جایگاه و اهمیت بیشتری پیدا کرده و خودکفایی در کالا‌های اساسی بسیار حائز اهمیت است.

ساداتی‌نژاد با بیان اینکه یکی از مباحث مورد تاکید رئیس جمهور پایداری سفره مردم است، خاطرنشان کرد: پایداری سفره مردم یعنی این که پیوند به بیرون نزنیم و بتوانیم آن را براساس تولید داخل پایدار نگه داریم، در ابتدای امسال هم مقام معظم رهبری تاکیدات ویژه‌ای در این حوزه داشتند که در همان مسیر در حرکت هستیم.

وی افزود: به این منظور، ما در ابتدای سال ۱۴۰۱ در بحث خرید تضمینی گندم، با همین نگاه حمایت از تولید داخل و شرایط جهانی، افزایش خرید تضمینی گندم را انجام دادیم که یک کار بسیار هوشمندانه در این شرایط جهانی بود و با توجه به بازار‌ها و قیمت پایینی که وجود داشت و بحث قاچاق که امروز هم احتمال تشدید آن وجود دارد، در اولین جلسه دولت در سال ۱۴۰۱ تصمیم گرفته شد تا خرید گندم در کشور آغاز شود که نسبت به سال‌های گذشته خرید بالاتری را داشته ایم.

وزیر جهاد کشاورزی ادامه داد: خوزستان در سال گذشته یک میلیون تن خرید تضمینی گندم داشت و امسال یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن خرید از این استان انجام شده است که به همه کشاورزان خوزستانی خدا قوت می‌گویم، چون در این زمینه رشد داشتیم.

ساداتی‌نژاد ضمن تسلیت به دلیل ریزش ساختمان در آبادان و از دست رفتن جمعی از هموطنان اذعان کرد: کشاورزان خوزستانی کار بزرگی کردند که جای تقدیر دارد و ان شاء‌الله تا روز دوشنبه کلیه مطالبات گندم این عزیزان به طور کامل تسویه می‌شود و به دستور رئیس‌جمهور تامین مالی آن انجام شده است.

وی افزود: در مورد کلزا خریدی که در خوزستان انجام دادیم ۱۵ هزار و ۳۰۰ تومان خرید کردیم. در ابتدای اجرای طرح مردمی‌سازی یارانه‌ها، بخش خصوصی خیلی رغبت به خرید کلزا نداشت، اما پس از اجرا بخش خصوصی کلزا را به قیمت ۱۲ هزار و ۳۰۰ تومان خریداری کرده است و ما، چون حامی تولید کننده هستیم، با اجرای طرح و حضور بخش خصوصی ما دیگر خرید نمی‌کنیم، اما آنچه که خریده ایم را به کشاورز بر می‌گردانیم.

ساداتی نژاد تاکید کرد: شخص رئیس جمهور در جلسه هیات دولت تا بحال چندین بار در زمینه پرداخت مبلغ خرید گندم تذکر داده‌اند، ما متولی این کار هستیم و حتما این را پیگیری می‌کنیم.

وی افزود: کار دیگری که برای حمایت از تولید انجام داده‌ایم، کشاورزی قراردادی است، این موضوع خیلی مهم است، حضرت آقا فرموده اند از کشاورز ایرانی حمایت کنید و وضع کشاورز ایرانی باید خوب باشد.

وزیر جهاد کشاورزی با بیان این که یکی از مهمترین کار‌هایی که دنیا انجام داده کشاورزی قراردادی است، گفت: در کشت قراردادی کشاورز ایرانی از روز اول که گندم می‌کارد باید با او قرارداد ببندیم، تامین نهاده، کود، بیمه، سم، بذر انجام شود و روزی که محصولش بدست آمد، محصول را می‌خریم و قیمتش را در پایان کار تسویه می‌کنیم و کشاورز به غیر از کاشت دغدغه دیگری نخواهد داشت.

وی افزود: کشت قراردادی چند اتفاق را خلق می‌کند، یکی این که کشاورز به کشاورزی تمرکز می‌کند، دوم این که برای تامین مالی دغدغه ندارد، سوم این که میزان تولید در هکتار بهره‌وری بالا می‌رود و چهارم این که وقتی تولید داخلی بالاتر باشد، واردات نمی‌کنیم و منفعت این نوع کشت باعث ارزان شدن هم می‌شود.

ساداتی نژاد خاطرنشان کرد: کشت قراردادی را امسال در شروع فصل زراعی یعنی شهریور در ۲ میلیون هکتار از اراضی گندمزار انجام خواهیم داد. از ابتدای دولت که مهر این کار را شروع کردیم ۲۵۰ هزار هکتار را کشاورزی قراردادی انجام داده‌ایم.

وی با بیان این که یکی از نگرانی‌های ما کمبود تغذیه خاک بود، اذعان کرد: وقتی یارانه کود در سال ۹۸ حذف شد، قیمت کود از حدود ۶۰ هزار تومان به ۵۰۰ هزار تومان افزایش یافت، لذا کشاورز ما دو کود اصلی پتاس و فسفات را به زمین نداد و ۱۰ درصد در سال ۹۹ جذب کود داشتیم و این بدین معنی است که تغذیه کاهش پیدا می‌کند و عملکرد پایین می‌آید و مجبور به واردات می‌شویم.

ساداتی‌نژاد ادامه داد: با کشاورزی قراردادی کشاورز دغدغه کود ندارد و ما این کود را به کشاورز می‌دهیم و پس از برداشت محصول تسویه می‌کنیم. همچنین در ابتدای سال ۱۴۰۱ ما ۴۵ درصد قیمت کود‌های پایه را پایین آوردیم که کار مهمی بود، ۸ برابر میزان مصرف کود‌های پایه در فروردین ۱۵۰۱ نسبت به سال ۱۴۰۰ افزایش پیدا کرده که خبر بسیار خوبی برای حوزه کشاورزی است.

وی با اشاره به این که حمایت دیگری که در حوزه تولید داخلی شروع کرده ایم، اجرای طرح زهکشی اراضی شمال است، عنوان کرد: با این طرح در سه استان شمالی به خودکفایی در تولید برنج خواهیم رسید. تولید کلزا را که دانه روغنی مهم برای کشور و مورد تاکید مقام معظم رهبری هم بود، در اراضی شمال توسعه می‌دهیم. از آب سبز استفاده می‌کنیم بدون این که منابع جدید آبی بیاید و تعداد کشت را در سال بالا می‌بریم.

ساداتی نژاد تاکید کرد: در سال زراعی جدید و با توجه به شرایط سیاست غذایی در دنیا، ما از تولید کالا‌های اساسی و غلات حمایت خواهیم کرد و کاشت گیاهان آب‌بر را محدود خواهیم کرد و الگوی کشت را در این زمینه تغییر خواهیم داد و به سمت کاشت محصولات اساسی که برای امنیت غذایی کشور حائز اهمیت است پیش خواهیم رفت، لذا از ابتدای سال ۱۴۰۱، یارانه کشت را شروع و امسال در سویا اعمال کرده ایم، به این خاطر در شمال کشور امسال رشد کاشت سویا را داشتیم و ما به ازای هر هکتار کاشت به کشاورز یارانه کاشت سویا می‌دهیم و این استراتژی و نگاه‌ها و راهبرد‌های جدید، سیاست‌های نو در حوزه کشاورزی است.

وی در رابطه با یارانه بهره‌وری به بخش کشاورز در بحث دانه‌های روغنی و کاشت کلزا گفت: ایران چهار فصل هست و مواهب و اقلیم متنوعی در تولید غذا دارد، بارش در کشور کم است، اما کشور به دلیل شرایط ویژه کود اوره دارد. ایران تولید کننده بزرگ کود اوره است و کود اوره پارامتر مهم امنیت غذایی است، اگر ما به دلیل خشکسالی تولید گندم مان پایین است، اما اوره داریم، زیرا امکان ندارد کشوری بدون کوده اوره به تولید گندم برسد.

ساداتی‌نژاد خاطرنشان کرد: برزیل اصلی‌ترین وارد کننده کود اوره از ایران است و کود اوره یعنی گندم، ما امروز صادرات کود اوره را فقط در قبال کالا‌های اساسی انجام می‌دهیم و تهاتر می‌کنیم.

وی افزود: ذخیره‌سازی کالا‌های اساسی را در کشور افزایش می‌دهیم و در زمینه تعرفه‌ها تصمیماتی خواهیم گرفت که حوزه تولید داخل را بتوانیم با تقویت زنجیره ارزش و فرماندهی واحد حمایت کنیم تا تولید کننده ما شرایط مطلوب‌تری داشته باشد.