دپوی زباله قائم شهر در حاشیه «رودخانه تلار» / رهاسازی زباله‌های عفونی در نزدیکی رودخانه

گروه‌ استان‌های خبرگزاری دانشجو، دفع مواد زائد شهری، یکی از مشکلات عمده و پرهزینه اغلب شهرهاست. جمع‌آوری و دفع غیربهداشتی زباله، خطرات زیادی از نظر انتشار بیماری‌های واگیردار، تولید حشرات و ناقلان بیماری‌زا دارد. کاهش تولید زباله، دفن بهداشتی آن، بازیافت و در نهایت باز استفاده از زباله، رایج‌ترین روش‌ها برای مدیریت مواد زائد شهری است. محل دفن نامناسب ممکن است آثار منفی محیط‌ زیستی، اقتصادی و اجتماعی بسیاری به همراه داشته باشد؛ بنابراین باید این محل با دقت و با در نظر گرفتن قوانین و محدودیت‌های حاکم انتخاب شود.

استان مازندران هم از این مشکل مستثنی نیست. این استان به دلیل نزدیکی کوه به دریا و حضور در جنگل‌های هیرکانی در ارتفاعات جنوبی آن، همچنین تراکم بالای شهرها، روستا‌ها و مراکز جمعیتی و مرغوبیت زمین‌های آن برای کشاورزی، همواره از نظر موقعیت‌یابی مکان‌های مناسب برای دفن زباله‌های شهری در تنگنا بوده است.

محل دفن زباله قائم‌شهر در حاشیه رودخانه تلار معضلی برای ساکنین این شهرستان به حساب می‌آید. شنیده‌های حاکی از روزانه حدود ۱۵۰ تن زباله از شهر و روستا به این مکان منتقل می‌شود که متاسفانه به دلیل ضعف عملکرد شهرداری در مدیریت پسمان، علاوه بر ایجاد خطر زیست محیطی در این شهرستان، زندگی اهالی روستا‌های اطراف به دلیل بوی متعفن زباله و کسب و کار کشاورزان به دلیل رهاسازی حجم بالای شیرابه، مختل شده است.

 

عطاالله کاویان، مدیرکل حفاظت از محیط زیست مازندران، درپی انتشار گزارش از وضعیت دفن نابسامان زباله در قائم‌شهر و جاری شدن حجم زیاد شیرابه در رودخانه تلار، با بیان اینکه از سال ۱۳۸۳ تاکنون طرح کارخانه کمپوست این شهرستان نیمه کاره رها شده است، می‌گوید: جاری شدن حجم زیادی از شیرابه‌ها به رودخانه تلار قائم شهر تازگی ندارد و از گذشته به دلیل مدیریت نشدن زباله این اتفاق جریان داشت.

کاویان با تخلف خواندن این اتفاق از سوی شهرداری قائم‌شهر، می‌افزاید: مدیران قبلی محیط زیست استان و شهرستان بار‌ها و بار‌ها در خصوص ساماندهی و مدیریت پسماند قائم شهر با مسئولان مرتبط مکاتبه کردند، اما این اداره یک نهاد نظارتی است و استانداری، فرمانداری و شهرداری باید پیگیر ساماندهی زباله‌ها باشد.

وی با بیان اینکه در همین محل دفن زباله قائم‌شهر، زباله‌های عفونی پیدا شد، تصریح می‌کند: با توجه به مجاورت محل تخلیه زباله با رودخانه تلار و آلودگی محیط زیستی، محیط زیست استان بنا به رسالت خود، شکایت تنظیم کرد.

 

 

مدیرکل حفاظت از محیط زیست مازندران ساخت کارخانه کمپوست را برای شهرستان قائم شهر مهم برشمرد و یادآورشد: در دهه اخیر به دلایل نامعلوم تجهیزات کارخانه کمپوست از شهرستان قائم‌شهر خارج شده است تا همچنان شیرابه این سایت زباله راهی دریل بشود.

اجرای طرح کارخانه کمپوست زباله برای مدیریت پسماند‌ها سال ۱۳۸۳ در چهار شهرستان مازندران از جمله قائم شهر مصوب و در همان زمان اعتبار مناسبی برای اجرای این طرح‌ها داده شده بود.

به گفته مدیر کل محیط زیست مازندران در همان سال‌ها سوله کارخانه کمپوست قائم شهر نصب و بخشی از تجهیزات مورد نیاز نیز تامین شده بود، اما در دهه ۹۰ و به دلایلی نامعلوم این تجهیزات به شهر‌های دیگر منتقل شد.

 

 

کاویان می‌گوید: اعتبارات خوبی در سال‌های گذشته برای مدیریت پسماند مازندران اختصاص داده شده بود، اما به جای اینکه این بودجه‌ها برای حل مشکل یک یا دو منطقه هزنیه شود در چند طرح هزینه شد و به سرانجام نرسید.

روزانه ۱۵۰ تن زباله تولیدی قائمشهر و روستا‌های اطراف آن در پنج کیلومتری جاده کیاکلا به سمت قائمشهر و در کنار رودخانه تالار دپو می‌شود. رودخانه تلار از ارتفاعات جنوب قائمشهر و رشته کوه‌های البرز در سوادکوه سرچشمه می‌گیرد و در منطقه دوآب با رودخانه کبیر ترکیب شده به موازات جاده سوادکوه تا قائمشهر جریان دارد و در محل روستای ملک وارد دریای خزر می‌شود.

دفن غیراصولی زباله، مشکلات زیادی را برای شهر و محیط پیرامونی آن به وجود آورده است و شرایط هر روز در شهر‌های کشور بحرانی‌تر از قبل می‌شود، این وضعیت در شهر‌های شمالی به واسطه شرایط خاص جغرافیایی به مراتب حادتر است. دفن صحیح و بهداشتی زباله، تفکیک زباله از مبدا و بازیافت زباله در اولویت برنامه‌های شهرداری‌ها قرار دارد. شهرداری قائم شهر به عنوان یکی از پرتراکم‌ترین شهر‌های مازندران به لحاظ جمعیتی، از ۵۰ سال گذشته تاکنون با این مشکل قدیمی دست و پنجه نرم کرده است.