جنگ نفتکش‌ها بین ایران و یونان

آفتاب‌‌نیوز :

ایران، اعلام کرده است این دو نفت‌کش به دلیل زیر پا گذاشتن قوانین دریانوردی توقیف شده‌اند. این در شرایطی است که تنها ساعاتی پیش از وقوع این اتفاق، شورای امنیت ملی کشور از تلافی کردن اقدام یونان خبر داده بود. یونان چندی پیش یک نفت‌کش روسی را که حامل نفت ایران بود توقیف کرده و به‌تازگی، محموله نفت آن را تحویل دولت آمریکا داده بود. این اقدام ایران، البته به‌سرعت با واکنش یونان مواجه شد و این کشور هشدار داد که این‌گونه اقدامات، تبعاتی منفی در روابط دوجانبه و همچنین رابطه ایران و اتحادیه اروپا، به‌جای خواهد گذاشت. آتن همچنین، این اقدام ایران را یک دزدی دریایی دانست و مدعی شد که نیرو‌های نظامی ایران، خدمه این دو کشتی نفتی را به گروگان گرفته‌اند.

بر اساس اطلاعیه روابط عمومی کل سپاه، روز جمعه، دو فروند نفت‌کش یونانی به دلیل ارتکاب تخلف در خلیج‌فارس توقیف شده‌اند. در بخشی از این اطلاعیه آمده است: «نیروی دریایی سپاه، روز جمعه، فروند نفت‌کش یونانی را به دلیل تخلفات انجام گرفته در آب‌های نیلگون خلیج همیشه فارس توقیف کرد.» المیادین هم گزارش کرد: «گارد ساحلی ایران دو نفت‌کش یونانی دلتا پوزیدون و پرودنت واریر را در سواحل بندرلنگه و عسلویه توقیف کرده است.» از سوی دیگر، وزارت خارجه یونان اعلام کرد که این کشور اعتراض خود به ایران به دلیل توقیف دو نفت‌کش با پرچم یونان در خلیج‌فارس را اعلام کرده است. وزارتخانه یادشده تأکید کرد که دو خدمه یکی از نفت‌کش‌ها یونانی بوده و هفت خدمه از نفت‌کش دوم تابعیت یونانی داشته‌اند. بر اساس گزارش خبرگزاری‌ها، نفت‌کش دلتا پوزیدون که بخشی از ناوگان تانکر‌های دلتا در یونان است، محموله‌ای را در بصره عراق بارگیری کرده بود و مطابق با اطلاعات پایش شده از سایت‌های مرجع دریانوردی، مقصد این نفت‌کش، منطقه آگیوی تئودوروی در نزدیکی کورینث بود و محموله برای پالایشگاه روغن‌موتور واقع در آنجا فرستاده می‌شد. دومین نفت‌کش یونانی توقیف‌شده نیز یک کشتی پنج‌ساله کشتیرانی به نام پرودنت واریر است. هر دو کشتی توقیف‌شده ظرفیتی مجموعاً حدود ۳۰۰هزار تن (هر کدام حدود ۱۵۰هزار تن) معادل ۱.۸میلیون بشکه نفت یا دیگر فرآورده‌های نفتی را دارند که اکنون این مقدار از محصول آن‌ها در اختیار ایران است. از سوی دیگر، بر اساس گزارش شرکت تانکر ترکرز که ردیابی نفت‌کش‌ها را بر عهده دارد؛ هر کدام از این کشتی‌ها حامل یک‌میلیون بشکه نفت از منبع عراق و قطر بوده‌اند و این در شرایطی است که نفت‌کش روسی لارا که توسط یونان مصادره شد، تنها حامل ۷۰۰هزار بشکه نفت ایران بوده است.

برخی رسانه‌های بین‌المللی نیز با واکنش به این تصمیم ایران، اعلام کردند که ‎پس از توقیف نفت‌کش حامل نفت ایران توسط یونان و تحویل نفت آن به آمریکا، ایران نیز در اقدامی متقابل، دو نفت‌کش یونانی را در خلیج‌فارس متوقف کرده است. به گفته برخی منابع، نکته جالبِ توقیف کشتی‌های یونانی این است که ایران ابتدا اجازه داده است که کشتی‌ها محموله خود را بارگیری کنند و سپس به توقیف آن‌ها اقدام کرده است. خبرگزاری اسپوتنیک هم اعلام کرد که وزارت امور خارجه یونان با تائید خبر توقیف دو کشتی تحت پرچم این کشور در خلیج‌فارس توسط ایران، خواستار آزادی آن‌ها شده است. خبرگزاری فرانسه هم در این خصوص اعلام کرد: «یونان به توقیف دو نفت‌کش خود توسط ایران اعتراض کرد.» وبگاه الجزیره نیز در این خصوص نوشت: «وزارت خارجه یونان گفته است که به دلیل توقیف دو نفت‌کش با پرچم یونان در خلیج‌فارس به ایران اعتراض کرده است.» خبرگزاری آسوشیتد‌پرس نیز به نقل از نیروی دریایی آمریکا گزارش داد که در حال بررسی و تحقیق بر روی گزارش‌هایی است که گفته می‌شود ایران اقدام به توقیف دو نفت‌کش با پرچم یونان کرده است.
به گزارش تسنیم، این توقیف نفت‌کش‌های یونانی که طی عملیاتی هماهنگ و هم‌زمان توسط رزمندگان مناطق چهارم و پنجم نیروی دریایی سپاه صورت گرفته است، در پاسخ به توقیف غیرقانونی نفت‌کش ایرانی توسط یونان و پس از هشدار‌های شورای عالی امنیت ملی مبنی بر تنبیه این کشور در صورت آزاد نکردن کشتی حامل نفت ایران دو فروند نفت‌کش متخلف یونانی را در آب‌های خلیج‌فارس بوده است. این سایت خبری در بخش دیگری از گزارش خود آورده است: «در حال حاضر، همچنان ۱۷فروند کشتی یونانی دیگر در خلیج‌فارس حضور دارند که در صورت ادامه شیطنت‌ها توسط یونان، احتمال توقیف آن‌ها توسط سپاه وجود خواهد داشت.»
در همین زمینه، حسین شریعتمداری در یادداشتی برای روزنامه کیهان، ضمن تائید اقدام سپاه در توقیف این دو کشتی یونانی، می‌نویسد: «اکنون انتظار داریم تا جمهوری اسلامی ایران، تنگه هرمز را به روی نفت‌کش‌ها و شناور‌های حامل کالای تجاری کره جنوبی نیز مسدود کند و تا زمانی که این کشور بدهی هفت میلیارد دلاری خود به ایران را پرداخت نکرده است به شناور‌های آن اجازه عبور از تنگه را ندهد و در همان حال معادل هفت میلیارد دلاری که کره جنوبی به ایران بدهکار است، محموله‌های نفتی و تجاری آن کشور را توقیف و مصادره کند. مقابله‌به‌مثل با کره جنوبی و توقیف شناور‌های آن در تنگه هرمز، حق قانونی کشورمان است و ما باید از این حق قانونی خود برای حفظ و حراست از منافع ملی کشورمان استفاده کنیم.» رستم قاسمی، وزیر راه و شهرسازی نیز در واکنش به این موضوع در توییتی نوشت: «دست‌درازی به اموال ‎ایران، آن‌هم برای زیاده‌خواهیِ کشور ثالث، بازی دو سر باختی بود که یونان شروع کرد، اما شیر مردان ‎سپاه ایران تمام کردند. ذلت امروز ‎یونان تجربه و هشدار خوبی برای دیگران است تا عاقبت بازیچه شیطان بزرگ شدن را از نزدیک ببینند. إِذَا زُلْزِلَتِ الْأَرْضُ زِلْزَالها».

اما به‌واقع، ماجرا از کجا شروع شد؟ یونان روز ۲۶فروردین‌ماه سال جاری، نفت‌کش روسی لانا را که حامل نفت ایران بوده و مطابق قوانین تعریف شده دریانوردی با پرچم ایران حرکت می‌کرد در آب‌های ساحلی خود توقیف کرد. در حقیقت، گارد ساحلی یونان با این بهانه که کشتی فوق، تحت تحریم‌های اتحادیه اروپا بوده است به توقیف این کشتی مبادرت کرد. پس‌ازآن گزارش‌هایی منتشر شد که نشان می‌داد یونان محموله نفتی این کشتی را برای انتقال به آمریکا به یک نفت‌کش آمریکایی تحویل داده است. مقام‌های ایرانی اعلام کردند که این اقدام دولت یونان هیچ خاستگاه و مبنای قانونی نداشته و صرفاً با درخواست آمریکا و در چارچوب تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا و تحریم اتحادیه اروپا علیه روسیه صورت گرفته است. در همین زمینه، سازمان بنادر و دریانوردی ایران با صدور بیانیه‌ای، این اقدام دولت یونان را مصداق بارز دزدی دریایی دانسته و وزارت خارجه نیز کاردار سفارت یونان را احضار کرده و ضمن یادآوری تعهدات بین‌المللی این کشور تأکید کرد که تصرف در محموله کشتی با پرچم جمهوری اسلامی ایران مصداق راهزنی بین‌المللی است که مسئولیت آن با دولت یونان و تصرف‌کنندگان غیرقانونی است. پس‌ازآن نیز وزارت خارجه ایران، با احضار کاردار سوئیس، اعتراض ایران به دولت آمریکا را که توقیف کشتی با دستور آن کشور صورت گرفته است، به او ابلاغ کرد. به‌هرروی به نظر می‌رسد که ایالات‌متحده پس از ناکامی در تحمیل خواسته‌های فرابرجامی مدنظرش در مذاکرات هسته‌ای، سعی دارد تا از طریق ابزار‌هایی که در اختیار دارد به ایران فشار وارد آورد. در این مسیر، واشنگتن، یونان را مجبور کرد تا دست به توقیف نفت‌کش جمهوری اسلامی بزند. به عقیده برخی ناظران سیاسی، ایران نیز در پاسخ به این مسئله، به‌عمد، دو نفت‌کش یونانی را توقیف کرد تا معادله‌ای جدید را برقرار سازد. این نوع واکنش‌ها البته سابقه‌ای پیشین نیز دارد. پیشتر نیز سپاه، با توقیف تانکر استنا ایمپروی انگلیس، در زمینه واکنش نشان داده بود. به‌هرروی، برخی فعالان سیاسی در عرصه بین‌الملل یادآور شده‌اند که رخداد فوق می‌تواند در حکمِ رویارویی رسمی جمهوری اسلامی با پیمان آتلانتیک شمالی قلمداد شده و بر طبق مفاد این معاهده، کشور‌های عضو را به حمایت از یونان، متمایل کند.