ببری که در حمام خانه «اوهه» زندگی می‌کند/ مساله مضحکی که بغرنج شد

غلامرضا عربی کارگردان نمایش «شهادت پیوتر اوهه» درباره این اثر نمایشی که در تالار حافظ روی صحنه است، به خبرنگار مهر گفت: نمایش «شهادت پیوتر اوهه» نوشته اسلاومیر مروژک است که از ۲۸ اردیبهشت ماه در تالار حافظ اجرای خود را آغاز کرده است. در این نمایش اوهه زندگی آرامی را در خانه کوچک و جمع و جور خود دارد که نامه اخطاری از طرف یکی از کارمندان دولت دریافت می‌کند مبنی بر اینکه ببری در لوله حمام منزل اوهه زندگی می‌کند. ابتدا این قضیه برای اوهه کمی مضحک به نظر می‌رسد اما بعد از اینکه برگه اخطارها را می بیند قضیه جدی تر می‌شود. بعد از آن مامور مالیات می‌آید تا مالیات ببر را بگیرد، مدیر سیرک می‌آید تا از ببر برای سیرکش استفاده کند، از طرف وزارت علوم دانشمندی برای تحقیق درباره زندگی ببرها در آپارتمان به خانه اوهه می‌آید، شکارچی برای شکار ببر می‌آید و سرانجام منشی وزارت امور خارجه می‌آید تا از وجود ببر برای استحکام روابط بین المللی ۲ کشور هندوستان و کشور مبدا استفاده کند. اتفاقات پیچیده‌ای در این میان رخ می‌دهد که زندگی آرام اوهه را با چالش‌های ناخواسته ای روبرو می‌کند...

وی ادامه داد: این نمایشنامه بسیار جاندار و پر از مسئله و چالش‌های عمیق است از این رو خیلی دوستش داشتم و سال‌ها بود که دنبال اجرای آن بودم. خوشحالم با گروهی که سالهاست همکاری دارم توانستم این نمایش را به صحنه ببرم. این نمایشنامه را سال ۸۰ به کارگردانی محمدرضا خاکی که مترجم اثر نیز است در سالن انتظامی خانه هنرمندان نمایشنامه خوانی کردیم که در آن دوران من هنرجوی ایشان بودم. دغدغه اجرا این نمایش از همان زمان در ذهن من ماند چون معتقد بودم نمایشنامه مروژک اثر قدری است و سوالات عمیقی را در بطن خود مطرح می‌کند که بشر امروز با آنها دست به گریبان است؛ بشری که در جامعه‌ای پر از قوانین دست و پاگیر زندگی می‌کند که مانع از زندگی ساده و بی آلایشش می‌شوند. ۷ سال پیش که تصمیم به اجرای نمایش گرفتم ابتدا تماشاخانه ایرانشهر را برای اجرا انتخاب کردم اما در نهایت به این نتیجه رسیدم که فضای تالار حافظ برای اجرای نمایش مناسب‌تر است.

عربی با اشاره به اینکه گروه تئاتر «باران» به سرپرستی وی از سال ۱۳۸۰ از کلاس‌های فرهنگسرای بهمن شکل گرفته و در طی این سال‌ها نمایش‌های مختلفی را به صحنه برده است، درباره مضمون این اثر نمایشی توضیح داد: به قول استاد عباس جوانمرد؛ وقتی آدمی برای پیدا کردن مسیر چرائی های زندگی تلاش نمی‌کند و به بهانه آرامش در زندگی، کوششی برای رفع موانع سر راه خود انجام نمی‌دهد، محکوم است که قربانی بشود. شاید اوهه هم در این نمایش قربانی چنین اتفاقی است. بشر، امروزه درگیر قوانینی است که زندگی ساده را از او می‌گیرد و آنها را وادار به انجام کارهایی می‌کند که دوستش نمی‌دارند اما چون در قالب یک اجتماع زندگی می‌کنند، پذیرفته‌اند که حق و حقوق خود را بدهند و چیزی را دریافت کنند که در اصل آنها را در اکثر مواقع متضرر می‌کند یا حتی تا مرز نابودی پیش می‌برد. در این میان بشر امروز از حقوق شخصی خود گذر می‌کند، چراکه توان مقابله با این فشار عظیم را ندارد.

این کارگردان یادآور شد: در این نمایشنامه نیز مروژک دست به کار عظیمی زده و مسئله بغرنجی را به چالش کشیده است. هم اکنون این نمایشنامه در کشور آمریکا روی صحنه است، حال تصور کنید پنجاه سال قبل مروژک تبعید می‌شود و تصور آن جامعه بر این است که وی را در نطفه خفه کرده است اما پس از پنجاه سال ما نمایش او را در این طرف دنیا روی صحنه می بریم و یا در کشور آمریکا نمایشنامه اش اجرا می‌شود که معنای آن این است که حقیقت هیچگاه برای همیشه، پنهان نمی‌ماند و روزی آشکار خواهد شد. وقتی زمان گذر می‌کند آینده‌گان متوجه می‌شوند که چه چیزی واقعی بوده و چه چیزی نه که در این نمایش نیز می‌توان این موضوع را لمس کرد.

عربی در پایان با اشاره به مشکلات اجرای نمایش در ایران عنوان کرد: مشکلاتی که ما داریم مشکلات اساسی هستند که همه تئاتر با آن روبرو است و فقط مربوط به ما نمی‌شود. در تمام کشورهای پیشرفته دنیا تئاتر مساله و مقوله مهمی است و به عنوان هنری پویا و زنده‌ترین هنر دنیا شناخته می‌شود. در تمام کشورهای دنیا حتی تئاترهای خصوصی برای تولید، تحت حمایت دولت قرار دارند اما جالب اینجا است که ما در تئاترهای دولتی نیز از حمایت دولت محروم هستیم. این شیوه مدیریت تئاتر، آرام آرام منجر به مرگ هنری می‌شود که می‌تواند در پویاتر شدن جامعه نقش به‌سزائی داشته باشد. سرمایه گذاری در این حوزه می‌تواند باعث شادابی جامعه شود و ارتباط نفس به نفس مخاطب با تئاتر باعث می‌شود تماشاگر چیزهایی را از سالن با خود به یادگار ببرد که شاید در یک گالری نقاشی یا سینما آنها را به دست نیاورد.

سیروس همتی، شهرام مسعودی، شقایق فتحی، مجتبی گوهرخای، مژده (لیلا) ارجمند پیوند، احمد خیر آبادی، حمیدرضا زغم، حمیدرضا حسینعلی، آساره هداوند، ستایش خوش طینت، امیر مهدی میرزایی، آرتین عربی، محمدعلی شهریاری بازیگران این اثر نمایشی هستند که تا ۲۸ خرداد ساعت ۲۰ در تالار حافظ روی صحنه خواهد بود.

عوامل این نمایش عبارتند از طراح صحنه: سعید یزدانی، دستیار اول کارگردان و برنامه ریز: مجید یاراحمدی، موسیقی: حسین جوانمرد، مدیر تولید: نازنین پاشا، دستیار دوم کارگردان و منشی صحنه: سارا سعادت نیا، طراح گریم: مهلا شهریاری، اجرای گریم: محمدعلی شهریاری، طراح لباس: نگین صدرزاده، دستیار لباس: آیدا فاضلی، فاطمه بابایی، طراح نور: محمد صادقی، روابط عمومی: فریبا جدیدی، تبلیغات مجازی: فرشته سهی، هماهنگی: شهر آشوب مفتاحی، تصویربردار و ساخت تیزر: محسن قنداق ساز، امیرحسین شهری، عکاسان: پیام احمدی کاشانی، سحر دادجو، مینا قانع، امیرحسین شهری، مدیر رسانه: پیام احمدی کاشانی، فرزاد جمشیددانایی، طراحان پوستر و بروشور: مینا قانع، مدیر صحنه: امید سرلک، دستیاران صحنه: مژگان شمس، نازنین‌زینب فارسیان، ساخت دکور: (دکوراسیون ناوک) غلامرضا عربی، حمید رحیمی نیا، عباس پارچه باف شوقی، حسین حیدری، تبلیغات فضای مجازی رسانه تهران تئاتر در اینستاگرام: مرتضی کازرانی.