نقص زیرساختی در پایش آلودگی هوای اصفهان / طغیانی: سامانه ملی رصد میزان آلودگی هوا به‌روز نیست

گروه استان‌های خبرگزاری دانشجو، اعظم ذوالفقاری منظری؛ * سنجش میزان آلودگی هوا، به ویژه در مناطق شهری، از طریق سامانه‌های پایش آلایندگی هوا انجام می‌شود. این سامانه را شهرداری‌ها و اداره کل‌های محیط زیست مدیریت می‌کنند و اطلاعات را در اختیار مردم قرار می‌دهند. از طرفی حفظ کیفیت هوا آنقدر اهمیت دارد که نمایشگر‌هایی در سطح شهر‌های مختلف جاگذاری شده تا به مردم نشان دهند در یک نقطه خاص شهری هوا چقدر آلوده است و برای چه گروه‌هایی از افراد ممکن است خطرآفرین باشد.

 

با اینکه بخشی از اقتصاد اصفهان برپایه کشاورزی می‌چرخد و کشاورزی می‌تواند هوای استان را پاکیزه نگه دارد، اما این استان به‌عنوان یکی از مناطق صنعتی کشور نیز شناخته می‌شود؛ فولاد و پتروشیمی صنایع مهم این استان را تشکیل می‌دهند که البته نقش مهمی هم در ارزآوری و توسعه اقتصادی کشور ایفا می‌کنند و کار دیگرشان هم آلوده کردن هوای استان اصفهان است.

 

البته آلودگی هوای اصفهان منشأ دیگری هم دارد. این استان در مرکز ایران قرار گرفته و ذرات گردوغباری که خوزستان و استان‌های غربی را دربرمی گیرند، در ادامه مسیر خود به اصفهان رسیده و آسمان این استان را هم تیره و تار می‌کنند. از نقش یک میلیون و ۷۲۰ هزار خودروی سبک و سنگین که در این استان تردد می‌کنند هم نمی‌شود غافل شد. هرچند برخی کارشناسان و مسئولان، به ویژه مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی اصفهان، خودرو‌های بی کیفیت را عامل اصلی آلودگی هوا معرفی می‌کنند، اما وقتی محل استقرار صنایع و نیروگاه‌های مازوت سوز در این استان را بررسی می‌کنیم، به این نتیجه می‌رسیم که صنایع در آلودگی هوا چیره‌دست هستند.

 

به‌روزرسانی دیرهنگام آمار آلودگی هوا

دلیل آلودگی هوا در اصفهان هرچه باشد، آگاهی از مقدار و کیفیت این آلودگی اهمیت زیادی پیدا می‌کند. مرکز پایش و کنترل کیفیت هوای شهر اصفهان در اختیار شهرداری است و محیط زیست کل استان را رصد می‌کند. آمار روزانه را مرکز پایش شهرداری ارائه می‌دهد و اداره کل محیط زیست هم آمار سالانه را ارائه می‌دهد و با چند روز تأخیر آن را به روزرسانی می‌کند. مثلا آخرین باری که این سامانه در وبسایت اداره کل حفاظت از محیط زیست اصفهان به روز رسانی شده، مربوط به ۱۱ خرداد، یعنی آخرین روز کاری پیش از تعطیلات بوده است.

مهدی طغیانی، نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی، دیدار‌هایی را با مسئولان مختلف استان به ویژه در حوزه حفظ کیفیت هوای استان داشته است. او پیش از این با مدیران برخی شهرک‌های صنعتی دیدار داشته و درباره کیفیت هوا با آنان گفتگو کرده است. این بار به مرکز پایش زیست محیطی اداره کل حفاظت از محیط زیست اصفهان رفته است.

 

سامانه ناکارآمد برای پایش آلاینده‌ها

طغیانی پس از بازدید از این مرکز بیان کرده که طراحی سامانه ملی رصد و پایش آلودگی هوا ایراداتی دارد که همین ایراد‌ها باعث می‌شود آمار ارائه شده از آن، به روز نباشد و همین امر کارآمدی این سامانه را کم می‌کند. به گفته او این سامانه حتی توانایی ارائه اطلاعات دقیق از میزان آلایندگی صنایع در نقاط مختلف استان را ندارد و برای این منظور لازم است هم ایستگاه‌های سنجش آلایندگی هوا افزایش یابند و هم این سامانه ارتقا یابد.

 

نماینده مردم اصفهان در مجلس مساله را با نگاه ملی بررسی می‌کند و معتقد است که باید سامانه ملی تغییر کند. برای اصفهان می‌گوید که باید فهرست اقدامی در خصوص ایستگاه‌های مورد نیاز، تکمیل شود. برای توسعه آن‌ها برنامه ریزی و در سازمان محیط زیست تصویب شود. پس از آن می‌توان طرح را در قالب ظرفیت ماده ۲۳ قانون تنظیم بخشی از مقررات دولت در سازمان برنامه و بودجه پیگیری کرد.

ماده ۲۳ ظرفیتی قانونی برای ارگان‌های مختلف ایجاد می‌کند تا طرح‌های اجرا شده را توسعه دهند یا به شکلی دیگر آن را اجرا کنند. آنچه طغیانی موردنظر دارد، این است که با استفاده از این ماده، سازمان برنامه و بودجه به صورت قانونی بودجه‌ای را در اختیار سازمان حفاظت از محیط زیست قرار دهد تا سامانه‌های پایش آلایندگی هوا، اطلاعات دقیق‌تر و به روزتری را ارائه دهند.

 

البته او درباره اینکه این پیشنهاد و راهکار در مجلس یا کمیسیون‌های مربوط به آن مطرح شده یا نه، سخنی نگفته، اما نمایندگان مجلس می‌توانند از سازمان حفاظت از محیط زیست بخواهند این طرح را به جریان بیندازد یا حتی این سازمان را وادار به اجرای چنین طرحی کند.

 

انگشت اتهام آلودگی هوا نه تنها در اصفهان به سمت خودرو‌های شخصی است که در بسیاری از نقاط آلوده کشور هم مقصر اصلی خودرو‌ها هستند درحالیکه به خصوص در شهر‌های بزرگ صنعتی، مسیر حرکت آلودگی هوا را به ویژه در زمستان می‌توان مشاهده کرد که از سمت مناطق صنعتی به آسمان شهر‌ها حرکت می‌کند. با اینکه صنایع اعلام می‌کنند که از مازوت برای سوخت به ویژه در زمستان استفاده نمی‌کنند، اما این آمار تا زمانی که راستی آزمایی نشود، محل اعتبار نخواهد بود.