هیچ فعالیت باستان شناختی در بافت تاریخی شیراز انجام نشده است

به گزارش خبرنگار مهر، نشست مجازی نقد طرح توسعه اطراف حرم مطهر شاهچراغ (ع) برگزار شد در این نشست، علی اسدی باستان شناس گفت: پژوهش‌های باستان شناسی که در بافت تاریخی انجام شده، نزدیک به صفر است و جز یک مطالعه موردی درباره مسجد عتیق هیچ کار دیگری انجام نشده است.

وی گفت: اگر شهر شیراز را با اصفهان مقایسه کنید می‌بینید که در محدوده شهر اصفهان کاوش‌های باستان شناسی زیادی انجام می‌شود و بقایایی از آثار مختلف میراثی پیدا شده است ولی در شیراز این اتفاقات نیفتاده است.

اسدی بیان کرد: امروزه شیراز گسترش پیدا کرده و بافت قدیم آن یک قسمت کوچکی از شهر است. براساس منابع تاریخی جایی که امروزه شهر شیراز نامیده می‌شود، در زمان حکومت اموی و به دستور پسرعموی حجاج بن یوسف محمد بن عقیل بناگذاری شده است. نقشه اول شهر دایره‌ای بود به احتمال زیاد چون شهرهای دیگر هم مثل بغداد داریم که پلن دایره‌ای آنها از شهر اردشیر خوره بوده، این پلن و نقشه اولیه شیراز نیز از شهر اردشیر خوره یا فیروزآباد گرفته شده است.

وی گفت: اینک چند لایه باستان شناسی در زیر بافت تاریخی شیراز داریم هنوز مشخص نیست کل بافت قدیم شیراز یک سایت باستان شناختی است. همه جای شهر شیراز غنی است و در صورت کاوش باستان شناختی لایه‌هایی از بافت تاریخی شیراز را می‌توان پیدا کرد.

اسدی ادامه داد: از دوره صفوی منابع تصویری بهتری از شهر شیراز داریم از جمله تصاویر شاردن. در تمامی این تصاویر به وجود آرامگاه‌ها و گنبدهای بزرگی در سرتاسر شهر اشاره کرده اند.

این باستان شناس گفت: شیراز به دو دلیل لایه‌های باستان شناختی عمیق دارد. یکی اینکه زلزله‌های شدیدی در چند دوره رخ داده به نحوی که شهر ویران شده و معمولاً بناهای جدید روی آن ویرانه‌ها ساخته می‌شدند و دیگر اینکه سیلاب‌ها وارد شهر می شده و خیلی از بناها را از بین می برده همچنین ساخت و سازها مدام انجام می شده، من تصور می‌کنم به همین دلایل، لایه‌های باستان شناختی زیادی وجود دارد که می‌تواند شواهد زیادی را در اختیار ما قرار دهد.

وی گفت: لایه‌های متعددی از آثار دوره‌های پیشین در زیرخانه ها وجود دارد که می‌تواند نشان دهنده دوره‌های تاریخی باشند و اگر اینها از بین بروند در واقع ریشه‌های شهر از بین رفته است و دیگر شهر شیراز با یک شهر جدید هیچ فرقی نخواهد داشت.

اسدی گفت: شیراز از معدود شهرهایی است که بنیادش براساس شهر اسلامی شکل گرفته و در دوره‌های مختلف نیز بناهای عام المنفعه در آن ساخته می‌شد مثل مدارس یا بقاع. کم کاری استان فارس بوده که تا کنون پروژه‌ای برای گمانه زنی و بررسی بناها در شهر صورت نگرفته است.