کشف شواهدی از مدیریت اداری و حسابداری ۶ هزارساله

به‌گزارش خبرگزاری مهر به‌نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، مهم‌ترین دوره فرهنگی شناسایی شده در محوطه کله‌کوب آیسک، شواهدی از آثار فرهنگی آغاز شهرنشینی و هزاره چهارم پیش از میلاد است که در دنیای باستان‌شناسی به نام دوره اوروک یا شوش II، آغاز ایلامی شناخته می‌شود.

محمدحسین عزیزی خرانقی سرپرست هیئت باستان‌شناسی با اعلام این خبر گفت: سومین فصل کاوش‌های باستان‌شناسی در محوطه کله‌کوب آیسک، شهرستان سرایان استان خراسان‌جنوبی با مجوز پژوهشگاه و تأمین مالی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان خراسان‌جنوبی در حال انجام است.

عضو هیأت علمی پژوهشکده باستان‌شناسی، محوطه کله‌کوب در شرق ایران و استان خراسان‌جنوبی را یکی از معدود محوطه‌های پیش از تاریخی در این منطقه خواند که شواهد باستان‌شناختی و توالی فرهنگ‌های مختلف از هزاره پنجم تا دوم پیش‌از میلاد را در خود جای داده است.

او با بیان اینکه، بر اساس مطالعات کارشناسان اداره‌کل استان در این محوطه وسعت آن بالغ بر ۷ هکتار تعیین شده است، تصریح کرد: در فصول گذشته کاوش در سال‌های ۹۷ و ۹۸ با هدف شناخت توالی فرهنگی و لایه‌نگاری محوطه انجام شد.

این باستان‌شناس با ابراز تأسف از اینکه، این محوطه در سال‌های گذشته و پیش از شناسایی توسط مالک تخریب، تسطیح و آثار تاریخی در محدوده گسترده‌ای پراکنده و کاوش در محوطه را بسیار پیچیده و دشوار کرده است، اظهار کرد: به‌همین دلیل پیش از شروع کاوش در فصل دوم در سال ۹۸، مطالعات ژئوفیزیک در این محوطه در دو مرحله توسط کوروش محمدخانی استاد گروه باستان‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی انجام و بر اساس مطالعات انجام شده مکان‌هایی برای کاوش و ادامه فعالیت پژوهشی در این محوطه انتخاب شد.

عزیزی خرانقی افزود: از یکی از ترانشه‌های کاوش شده در سال ۹۸ (ترانشهE) در بخش مرکزی محوطه بقایای معماری خشتی منظمی شناسایی شد ولی متأسفانه به دلیل کمبود اعتبار و اتمام زمان کاوش ادامه کاوش در این محل به فصل بعدی موکول شد.

او خاطرنشان کرد: در سال ۱۴۰۱، سومین فصل کاوش‌های این محوطه با هدف گسترش کاوش در محل ترانشه E به منظور شناسایی بهتر و دقیق‌تر بقایای معماری کشف‌شده از فصل قبل آغاز شد.

سرپرست هیئت باستان‌شناسی گفت: همان‌طور که ذکر شد این محوطه دارای توالی لایه‌نگاری مناسبی است ولی مهم‌ترین دوره فرهنگی شناسایی‌شده در آن شواهدی از آثار آثار فرهنگی آغاز شهرنشینی و هزاره چهارم پیش از میلاد است که در دنیای باستان‌شناسی به نام دوره اوروک یا شوش II، آغاز ایلامی شناخته می‌شود.

او افزود: شاخصه این فرهنگ سفال‌های لبه واریخته، سینی‌های بانشی، ظروف دسته دماغی و همچنین سفال‌های لوله‌دار و آبخیزداری هستند که در منطقه بین‌النهرین، خوزستان، فلات مرکزی و جنوب شرق ایران به‌خوبی شناخته شده هستند ولی نکته مهم این است که در شرق ایران برای اولین‌بار چنین شواهد تاریخی بدست می‌آید.

عزیزی خرانقی اظهار کرد: پس از گذشت بیش‌از ده روز از شروع کاوش در فصل سوم، بقایای بیشتری از معماری صنعتی و دیوارهای خشتی شناسایی‌شده همچنین علاوه بر یافته‌های سفالی که نشان‌دهنده حضور فرهنگ‌های یاد شده است شواهدی از مدیریت اداری و حسابداری نیز به‌دست‌آمده که نشان دهنده این است که کله‌کوب به سطح پیچیدگی اجتماعی و مدیریت منابع مالی دست‌یافته است.

عضو هیئت علمی پژوهشکده باستان‌شناسی تصریح کرد: «تاکنون سه فصل کاوش در این محوطه انجام شده، ولی عموماً به دلیل کمبود اعتبار و عدم تأمین منابع کافی مالی، امکان کاوش گسترده در آن وجود نداشته و امیدوارم که در سال‌های آتی با تأمین اعتبار بهتر و بیشتر و منابع مالی کافی امکان ادامه پژوهش تا شناسایی شواهد معماری و باستان‌شناسی کافی برای تبیین آثار تاریخی این محوطه و تکمیل مطالعات فراهم شود.»