۱۵ سال ساخت سد، بدون مجوز محیط زیست! / صفارود، سدی که به «بحران آب» در کرمان دامن می‌زند

به گزارش خبرنگار گروه استان‌ها خبرگزاری دانشجو، چند سالی است که کشور درگیر خشکسالی و کمبود بارش است و در کنار آن بی تدبیری برخی مسئولین بحرانی را رقم زده که دیر یا زود گریبان‌گیر بسیاری از مناطق کشور خواهد شد. دخالت انسانی با پروژه‌هایی مانند احداث سد و طرح‌های انتقال آب باعث تغییر مسیر طبیعی رودخانه‌ها می‌شود و این امر نه تنها مسئله کمبود آب را رقم می‌زند، بلکه باعث ایجاد پدیده ریزگرد‌ها و برهم خوردن اکوسیستم مناطق کشور نیز خواهد شد؛ در پی این موارد نیز شاهد تبعات اجتماعی، سیاسی و امنیتی ماجرا خواهیم بود که این نکات همواره از سوی کارشناسان مطرح می‌شود، اما روند ضربه زدن به طبیعت همچنان ادامه دارد.

یکی از پروژه‌های سدی بزرگ که در جنوب استان کرمان صورت گرفته، سد جیرفت در سال ۱۳۷۰ بوده اما از سال ۱۳۸۶ نیز احداث سد صفارود رابر بر روی سرشاخه رودخانه هلیل رود در بالادست سد جیرفت کلید خورد و اکنون این سد به پیشرفت فیزیکی ۱۰۰ درصد رسیده و قابل بهره برداری است، اما نکته‌ قابل توجه این است که این سد از ابتدا مجوز زیست محیطی نداشته و پیرو همین مسئله شاکری، مدیرکل سابق محیط زیست استان کرمان سال گذشته اعلام کرد: برای سد شهیدان امیر تیموری (سد صفا رود رابر) زمانی که کار اجرایی آن شروع می‌شود، طرح مطالعات ارزیابی اثرات زیست محیطی آن انجام نشده است و از نظر ما مقصر در این زمینه آب منطقه‌ای است هر چند شهرداری رابر بی‌تقصیر نیست.

وی ادامه داد: تا زمانی که طرح ارزیابی اثرات زیست محیطی سد شهیدان امیر تیموری به اداره کل محیط زیست ارسال نشود و مجوز دریافت نکند، اجازه آبگیری صادر نخواهد شد.

متاسفانه تاکنون هزینه بسیاری برای احداث این سد انجام شده و به گفته معاون طرح و توسعه شرکت آب منطقه‌ای کرمان این رقم تا سال ۱۴۰۰ چیزی بالغ بر ۴۳۵ میلیارد تومان بوده است و برای تکمیل این سد ۳۹۰ میلیارد تومان دیگر لازم است که تخصیص این اعتبار در سال گذشته و امسال صورت گرفته و متاسفانه این رقم برای تاسیس سدی هزینه شده که اساسا از ابتدا مطالعات کارشناسی بر روی آن صورت نگرفته و اکنون پس از ساخته شدن، سد مجوز آبگیری ندارد!

از سال ۱۳۷۰ که سد جیرفت احداث شد روند خشک شدن تالاب جازموریان نیز آغاز شد و اکنون دیگر اثری از این تالاب یافت نمی‌شود؛ تالابی که زمانی بزرگترین تالاب آب شیرین کشور و بزرگترین تامین کننده علوفه کشور بود و حجم آب آن حدود دو برابر دریاچه ارومیه برآورد می‌شد؛ نابودی تالاب جازموریان علاوه بر اینکه اکوسیستم منطقه جنوب شرقی کشور را بر هم خواهد زد، باعث ایجاد کانون‌های ریزگرد داخلی با حجم و ابعاد بیشتر نسبت به استان خوزستان خواهد شد و این مورد به بیشتر نقاط کشور ضرر‌های جبران ناپذیری خواهد زد.

حال با توجه به خشکسالی در کشور به ویژه در منطقه جنوب شرقی ایران، سدی دیگر بالا دست سد جیرفت تاسیس شده که به گواه کارشناسان، سد صفارود حجم آب کمتری را نسبت به سد جیرفت در آبگیری خود خواهد داشت و این مسئله عملا تلف کردن انرژی، وقت و سرمایه هنگفتی است که در طول ۱۵ سال اخیر صرف تاسیس سد صفارود و پروژه انتقال آب شده و نه تنها سودی نمیرساند بلکه آسیب‌هایی را نیز در پی خواهد داشت.