طرح ساخت نیروگاه برق در ملایر فرصت یا تهدید؟

دهه فجر سال ۹۹ کلنگ ساخت نیروگاهی که از نوع سیکل ترکیبی کلاس اف با ظرفیت تولید ۵۰۰ مگاوات برق و سرمایه گذاری ۵ هزار میلیارد تومانی به زمین زده شد.  قرار است با اجرای این طرح نیاز برق شهرستان ۳۰۰ هزار نفری ملایر در بخش خانگی، صنعتی و کشاورزی به میزان ۴۰۰ مگاوات تامین شود.

شهرستان ملایر دومین شهر بزرگ استان همدان بعد از مرکز استان است و در جنوب استان همدان واقع شده است .

این نیروگاه در بخش جوکار ملایر و در نزدیکی شهرک صنعتی شوشاب جانمایی و کلنگ زنی شده است که فاصله آن با واحد‌های فروسیلیس ملایر که در شهرک امام رضا مستقر هستند حدود سه کیلومتر است.

برق، انرژی جدا نشدنی از زندگی بشر است که زندگی امروزه بدون وجود آن حیات انسان‌ها به شدت مختل می‌شود و به تعبیر دیگر می‌توان گفت اصلا معنایی ندارد.

انرژیِ برق که برای بدست آوردن آن نیازمند ساخت نیروگاه‌های خورشیدی، حرارتی، بادی و  آبی هستیم.

نیازی که در کشور ما بیشتر به سمت نیروگاه‌های حرارتی رفته است و خود این موضوع نیز باعث ایجاد بروز برخی مشکلات برای زندگی مردم از جمله آلودگی هوا، فرونشست زمین، خشک شدن چاه‌ها شده است.

برای مثال نیروگاه شهید مفتح همدان که در سال ۱۳۷۲ راه اندازی شد و در سال‌های اخیر باعث ایجاد ۲۷ فروچاله در دشت‌های اطراف این نیروگاه شد.

نیروگاه شهید مفتح همدان حدود ۲۵۰ روز سال را مازوت می‌سوزاند که برای تولید برق نیز راهی جز این ندارد و همین موضوع باعث نارضایتی اهالی اطراف این نیروگاه شده است.

در عصر پیشرفت علم ، راه اندازی نیروگاه های تولید انرژی های تجدید پذیر از جمله انرژی خورشیدی می تواند جایگزین نیروگاه های حرارتی شود چرا که نیروگاه های حرارتی هم آب زیادی نیاز دارند و هم در فصل هایی با مصرف سوخت مازوت آلودگی هوا را برای منطقه به وجود خواهند آورد. 

هادی بیگی نژاد نماینده مردم ملایر در مجلس در گفت‌وگو با خبرنگار ما گفت: به دلیل کمبود برق، نیاز به تولید برق داریم و بسیاری از صنایع ما معطل برق هستند تا بتوانند کارشان را شروع کنند و این تنها مربوط به ملایر نیست بلکه در سطح کشور با این مشکل روبرو هستیم.

او گفت:در کل کشور چیزی در حدود ۱۴ الی ۲۰ هزار مگاوات کمبود برق داریم که باید با این تولید آن را جبران کنیم.

به گفته بیگی نژاد نیروگاه سیکل ترکیبی کلاس افی که در ملایر قرار است ساخته شود به طور کل با نیروگاه شهید مفتح همدان تفاوت دارد به شکلی که جمع سیکل حرارتی و بخار ۵۵ درصد می‌شود و طبق برنامه ما باید با راندمان ۵۵ درصد کار کنیم و از لحاظ مصرف آب نیز در سال ۱۷۵ هزار متر مکعب آب مصرف می‌کند که این میزان از یک کشاورزی گلخانه هم کمتر آب مصرف می‌کند.

این میزان هم از پساب تصفیه شده آب ملایر تامین خواهد شد و برای کارکنان این نیروگاه نیز در ساعت ۵ متر مکعب آب شرب طبق قانون در نظر گرفته شده که تامین خواهد شد.

او می گوید: در حالت طبیعی سوخت این نیروگاه گاز است که به دلیل کمبود گاز در فصل زمستان از گازوئیل یا مازوت نیز در این نیروگاه استفاده خواهد شد، بخش حرارتی نیروگاه ۲ الی ۳ سال زمان می‌برد تا وارد مدار شود و بخش بخار نیز ۵ سال زمان نیاز دارد تا بتواند وارد مدار شود که ۲۰ متر مکعب آب تصفیه شده برای زمانی است که بخش بخار بخواهد وارد مدار شود.

به گفته بیگی تا امروز پیشرفت فیزیکی این نیروگاه صفر درصد بوده است، به دلیل اینکه دولت تعهد خرید تضمینی برق به سرمایه گذاران نمی دهد، سرمایه گذاران هم  رقبتی برای سرمایه گذاری و ساخت نیروگاه نشان نمی‌دهند.

او گفت: وزارت نیرو تا کنون نتوانسته سرمایه گذار جدیدی برای این طرح  پیدا کند و مذاکراتی با بنیاد مستضعفان برای سرمایه گذاری درساخت نیروگاه  داشته ایم که تا کنون به نتیجه نرسیده است.

نیروگاه سیکل ترکیبی قم که واقع شده در کیلومتر ۱۵ جاده قم- اراک است از مشابه طرح نیروگاه شهرستان ملایر است که اکنون با ۴ واحد گازی و ۲ واحد بخار میزان ۷۱۴ مگاوات برق تولید می‌کند که توسط ۶ خط به شبکه سراسری برق متصل شده است.

 

بیشتر بخوانید

• هزینه ۶ هزار میلیارد تومانی برای راه اندازی پنل‌های خورشیدی
• پایان آخرین تعمیرات بازدید دوره‌ای واحد‌های بخاری نیروگاه شهید رجایی
• صنایع بزرگ باید به نیروگاه‌های خود تامین برق تجهیز شوند

سعیده آقاجانی مدیر روابط عمومی اداره کل محیط زیست استان همدان هم گفت: گزارش ارزیابی زیست محیطی این طرح نیروگاهی ارائه و بررسی شده بود، اما مستنداتی که لازم بوده ارائه شود تکمیل نبوده به همین دلیل درخواست شد تا مستندات لازم تکمیل شود و بعد از ارائه مستندات لازم به این اداره کل مدارک لازم به سازمان محیط زیست کشور جهت بررسی و اظهار نظر نهایی ارسال می‌شود.

او گفت: تا کنون مجوزی از طرف این اداره کل برای این نیروگاه صادر نشده است.

عباس علی آبادی مدیرعامل گروه مپنا در خصوص توربین‌های به‌کار برده شده در این دسته نیروگاه ها گفت: طراحی و نصب راه اندازی توربین ملی MGT ۷۵که جدیدترین توربین گازی طراحی شده و ساخت گروه مپنا است یک توربین گازی در سطح کلاس F پیشرفته است و توان رقابت با محصولات شاخص بین المللی در این کلاس را دارد. توربین MGT ۷۵در کاهش آلودگی ناشی از مصرف سوخت نیروگاه تاثیر فراوانی دارد.

علی آبادی گفت: تمهیدات در طراحی و توسعه توربین گاز MGT ۷۵به گونه‌ای برنامه ریزی شده که با حفظ قابلیت‌های ممتاز در حوزه انعطاف پذیری عملکرد و راندمان متناسب با نیاز مشتریان عرضه شد.

مدیر عامل مپنا گفت: ظرفیت این توربین در سیکل ساده ۲۲۲ مگاوات و در کمترین سناریو سیکل ترکیبی ۳۳۰ مگاوات است راندمان نیروگاه نیز در سیکل ساده ۳۹/۱ درصد و در حالت سیکل ترکیبی به بیش از ۵۹ درصد و حدود ۶۰ درصد خواهد رسید، مهمترین مزیت این راندمان بالا کاهش شدید مصرف سوخت و جلوگیری از آلایندگی محیط زیست است.

او گفت: در این نیروگاه پیشرفته علاوه بر توربین گازی سایر تجهیزات اصلی مانند توربین بخار ژنراتور بویلر سیستم‌های برق و کنترل و نیز سامانه دیجیتال مانیتورینگ و بهره برداری بهینه مبتنی بر هوش مصنوعی است که همگی محصولات بومی و طراحی و مالکیت معنوی ایرانی و ساخت کارخانجات گروه مپنا است.

به گفته علی آبادی طراحی و توسعه توربین MGT ۷۵و سایر تجهیزات اصلی در گروه مپنا طی ۷ سال با هدف توسعه زیر ساخت‌های کشور و رقابت پذیری بین المللی صورت پذیرفته است.

با تحلیل گفته‌های مدیرعامل شرکت مپنا، می‌توان نتیجه گرفت که از لحاظ آلودگی زیست محیطی نیروگاه ملایر آلودگی زیادی در بر نخواهد داشت و سرنوشتش همچون نیروگاه شهید مفتح همدان نخواهد شد.

احد آزادیخواه دیگر نماینده مردم ملایر در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار ما در پاسخ به علت عدم صدور مجوز برای این نیروگاه توسط محیط زیست گفت:بعد از مشخص شدن سرمایه گذار یکی از مجوز‌هایی که باید برای دریافت آن توسط سرمایه گذار اقدام شود مجوز محیط زیست است و مردم هم نگران این موضوع نباشند چرا که من هم به عنوان نماینده مردم ملایر اجازه نخواهم داد بدون گرفتن مجوز محیط زیست نیروگاه تاسیس شود.

به گفته او وزیر نیرو پیگیر جذب سرمایه گذار برای این طرح است و این نیروگاه به عنوان یکی از پروژه‌های ویژه وزارت نیرو تلقی می‌شود.

آزادیخواه گفت: واقعیت امر این است که ما به برق نیاز داریم تا ضمن جلوگیری از خاموشی‌ها در فصل پیک در واحد‌های خانگی و صنعتی، از بیکار شدن کارگران کارخانه‌ها جلوگیری کنیم و این موضوع فقط با تولید برق ممکن خواهد بود.

آزادیخواه گفت:ما باید تولیدکننده برقی باشیم که مصرف کننده آب زیاد نباشد و منابع زیرزمینی را از بین نبرد ضمن اینکه مشکلات زیست محیطی نیز برای شهرستان نداشته باشد که خوشبختانه نیروگاه سیکل ترکیبی کلاس اف که در شهرستان ملایر کلنگ زنی شده است از این نوع است.

مجید تکلویی دبیر شورای هماهنگی شبکه تشکل‌های محیط زیست و منابع استان همدان و کنشگر محیط زیست نیز در گفت و گو با خبرنگار ما گفت: آن چیزی که در خصوص این طرح  مشخص است مشخص نبودن عوامل ارزیابی قبل از کلنگ زنی این پروژه است که با توجه به تجربه ساخت سایر نیروگاه های تولید برق کشور می‌توان به طور قطع گفت منطقه در آینده دچار آلودگی زیست محیطی خواهد شد.

دبیر سمن محیط زیستی افیام ملایر گفت:یکی از سوال هایی که در خصوص این نیروگاه مطرح می‌شود، درباره لزوم ساخت این نیروگاه در منطقه است؟ چرا که ما در چندین سال اخیر  رشد آنچنانی جمعیت در شهرستان ملایر را شاهد نبودیم و صنایع زیادی هم در منطقه مستقر نشده است.

او گفت: اکنون ملایر حتی به یک شهر صنعتی نیز تبدیل نشده است و به نظر ضرورتی در ساخت این نیروگاه وجود ندارد و به نظر میرسد انگیزه های پنهانی برای احداث این نیروگاه وجود داشته باشد.یارانه هایی همچون واگذاری زمین رایگان و منابع آبی که به بخش خصوصی پرداخت می‌شود از انگیزه های پنهان ساخت این پروژه هستند.

او می گوید سوال دیگری که باید مسئولان شهرستان به آن پاسخ دهند این است که آیا ملایر توان تامین نیاز های این پروژه به خصوص آب را دارد؟ و اینکه آیا اقلیم سرزمینی ما توان آلودگی ایجاد شده را خواهد داشت یا خیر؟

این فعال زیست محیطی می گوید: ما به عنوان کنشگر وظیفه داریم در قبال مخالفت با احداث این نیروگاه راهکار موثر و منطقی ارائه دهیم که با توجه به تحریم های ظالمانه کشور و با رهنمود از آموزه های دینی ابتدا باید کاهش سرانه مصرف برق و مدیریت صحیح برق در حوزه های خانگی و صنعتی را پیاده سازی کنیم.

تکلویی گفت:با توجه به میزان تابش آفتاب در شهرستان ملایر می‌توان به جای ساخت نیروگاه حرارتی برق، به سمت ایجاد مزارع خورشیدی که امروزه در سراسر جهان نیز مرسوم هستند رفت.

گزارش از محمد معصومی

باشگاه خبرنگاران جوان همدان همدان