معمای منشاء «مرگ سیاه» سده چهاردهم حل شد

شناسه ژنتیکی کهن برگرفته از قربانیان بیماری طاعون که در گورستانهای راه ابریشم در مرکز آسیا مدفون شده بودند به یک معمای دیرباز درباره منشاء این بیماری پایان داده و به ناحیه‌ای در شمال قرقیزستان به عنوان مبدأ این همه‌گیری اشاره می‌کند.

طاعون خیارکی یا «مرگ سیاه»، تنها همه‌گیری بود که به‌طور دقیق توسط تاریخ‌دانان توصیف شده‌ است و ده‌ها میلیون نفر را در میانه سده چهاردهم میلادی به کام مرگ فرو برد.

پژوهشگران دانشگاه استیرلینگ در اسکاتلند روز چهارشنبه اعلام کرده‌اند که توانسته‌اند نشانه‌هایی را از شناسه‌های ژنتیکی دندانهای سه زن مدفون شده در یک جامعه مسیحی قرون وسطایی در دره «چو» در کوهپایه های «تیان شان» را بیابند که ریشه شروع این بیماری را نشان می‌دهد. تخمین زده می‌شود این زنان در سالهای ۱۳۳۸ و ۱۳۳۹ میلادی درگذشته باشند.

پژوهش انجام شده بر روی مجموعه کروزومومهای بدست آمده نشان از آن دارد که این سویه (گونه) طاعون نه تنها در آن زمان اروپا و آسیا و خاورمیانه و شمال آفریقا را فرا گرفت بلکه ریشه آغازین بیشتر سویه‌های طاعونی بود که امروزه نیز عامل بروز این بیماری در جهان معاصر به شمار می‌روند.

فیلیپ اسلاوین، تاریخ شناس و استاد دانشگاه استیرلینگ معتقد است این یافته جدید که مبدأ «مرگ سیاه» را در مرکز آسیا مشخص می‌کند، به مناقشه کلامی در طول قرنها درباره ریشه طاعون خیارکی یا مرگ سیاه خاتمه می‌بخشد.

این در حالی است که به گفته ماریا سپیرو، باستان شناس ژنتیکی و پژوهشگر دانشگاه توبینگن در آلمان، فرضیه های گوناگون در گذشته حاکی از مبدأ طاعون در شرق آسیا، به ویژه چین، و حتی هندوستان بوده است.

نخستین موارد شیوع بیماری نیز در ۱۳۴۶ میلادی در مناطق دریای سیاه و دریای خزر مشاهده شد. آقای اسلاوین برآورد میکند که طاعون بین ۵۰ تا ۶۰ میلیون نفر را به کام مرگ فرستاده است.