رقابت استراتژیک چین و آمریکا؛ آیا قطب قدرت در جهان تغییر می‌کند؟

در حالی که غرب این روز‌ها به شدت درگیر جنگ در اوکراین و تلاش برای محدود کردن دست روسیه برای پیشرفت در این کشور است، آمریکا دوباره ادعا‌های خود در مورد جزیره تایوان را تقریباً هر هفته تکرار می‌کند. واشنگتن می‌گوید از استقلال تایوان به عنوان منطقه‌ای جداگانه دفاع می‌کند در حالی که پکن در پاسخ می‌گوید تایوان بخشی از خاک چین است و هر زمان لازم باشد با قاطعیت تمام هرگونه تلاش برای تشدید اختلافات در این منطقه را پاسخ می‌دهد.

چین درباره تایوان مصمم است

شاید در سال‌های اخیر بحث بر سر تایوان تا این اندازه جدی نشده بود. حالا مقامات چینی صراحتاً می‌گویند اگر کسی جرات کند تایوان را از چین جدا کند لحظه‌ای برای آغاز جنگ تردید نخواهند کرد.

ژنرال وی فنگه، وزیر دفاع چین هفته گذشته در نشست امنیتی در سنگاپور گفت: جنگ تنها گزینه ما برای مقابله با رقیبان بر سر تایوان است. ما به هر قیمتی می‌جنگیم و این جنگ را تا انتها ادامه می‌دهیم.

لفاظی‌های نظامی میان چین و آمریکا در حالی در ماه‌های اخیر تشدید شده که پکن تقریباً هر هفته هواپیما‌های نظامی خود را بر فراز جزیره تایوان به پرواز در می‌آورد و آن را تلاش برای حفظ تمامیت ارضی خود در منطقه عنوان می‌کند.

از سویی دیگر هم آمریکا مدام ناو‌های جنگی خود را به آب‌های تایوان می‌فرستد و در توجیه آن عنوان می‌کند که حق عبور از آبراه‌های بین المللی را دارد و هیچ کشوری نمی‌تواند آن را برای عبور از این منطقه محدود کند.

احتمال جنگ میان آمریکا و چین چقدر است؟

حالا این سوال مطرح است که احتمال جنگ میان چین و تایوان و در نهایت چین با آمریکا چقدر است؟ همه می‌دانیم چین در سال‌های اخیر از لحاظ نظامی بسیار مجهز شده؛ آمریکا نیز تا جایی که توانسته برای تایوان تسلیحات نظامی ارسال کرده و آن را به آخرین ادوات نظامی و جنگی مجهز کرده است. آمریکا به خوبی می‌داند اگر جنگ بر سر تایوان آغاز شود چین می‌تواند از لحاظ نظامی دست پیش را بگیرد. از طرفی دیگر نیز پکن آگاه است در شرایطی که اقتصاد جهانی به دلیل جنگ اوکراین و تحریم‌های یک طرفه علیه روسیه آسیب‌های جدی دیده شاید آغاز یک جنگ دیگر اقتصاد چین را به شدت دچار چالش‌های جدی کند و موانع اقتصادی فراوانی را بر سر راه این کشور قرار دهد.

روزنامه نیویورک تایمز در تحلیلی که به ترسیم تصویر جنگ احتمالی میان چین و آمریکا بر سر تایوان پرداخته به این نتیجه رسیده است که در صورت آغاز این درگیری بعد از مدتی تعادل نظامی و سیاسی در شرق آسیا قطعاً تغییر خواهد کرد و معادلات جهانی به طرز عجیبی موازنه خواهد شد.

 آمریکا بار‌ها در جنگ‌های شبیه سازی شده علیه چین شکست خورده است

روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز می‌نویسد که در ماه‌های اخیر آمریکا بار‌ها در جنگ شبیه سازی شده در تنگه تایوان شکست خورده است برای همین واشنگتن به خوبی می‌داند ترسیم هرگونه نقشه راهی در این منطقه تا زمانی که چین رقیب آن است نمی‌تواند نتیجه دلخواه را به همراه داشته باشد.

بسیاری از تحلیلگران به گفته نیویورک تایمز با بررسی داده‌های سیاسی به این نتیجه رسیده اند شی جین پینگ، رئیس جمهور چین مرد عجیبی است و به شدت در مورد تایوان مصمم است. شی به این باور رسیده که دوران تسلط آمریکا در منطقه شرق آسیا خیلی وقت است که به پایان رسیده و واشنگتن باید بار خود را از این منطقه جمع کند.

این روزنامه آمریکایی در بخش دیگری از همین تحلیل خود می‌نویسد: کوچکترین تغییر سیاسی در تنگه تایوان می‌تواند چشم انداز ژئوپلیتیکی عمیقی را در منطقه و به تبع آن در جهان ایجاد کند و جهان در آن صورت شاهد تغییراتی خواهد بود که تا به امروز آن را تجربه نکرده است.

جنگ علیه چین نظم جهانی را متحول می‌کند

نیویورک تایمز در جایی مدعی می‌شود: هرگونه جنگ آمریکا با چین می‌تواند معادلات جهانی را به یک باره دچار تغییرات اساسی و ماهیت نظم جهانی را دستخوش تحولاتی جدی کند.

جورج کنان، دیپلمات آمریکایی در این باره می‌گوید: یک کشور قوی از لحاظ سیاست خارجی باید بداند که در لحظه چه می‌خواهد و تا چه اندازه قدرت خطرپذیری دارد. آمریکا باید بداند هزینه وارد شدن به جنگی تمام عیار با چین چیست و تا کجا می‌تواند این جنگ را ادامه دهد.

این دیپلمات آمریکایی همچنین معتقد است که آمریکا در صورت وارد شدن به یک ماجراجویی بی انتها باید هزینه سنگینی برای آن بپردازد. فرانسیس فیتز جرالد، تحلیلگر آمریکایی که نوشته‌ها و تحلیل‌هایش در مورد جنگ ویتنام شهرت جهانی دارد نیز در این باره می‌گوید: وارد شدن آمریکا به جنگی ناشناخته در منطقه‌ای که واشنگتن حتی دستور زبان فکری و ریزفرهنگ‌های منطقه‌ای را هم به خوبی نمی‌شناسد به هیچ وجه قابل توجیه نیست. هرگونه تلاشی برای رسیدن به دنیایی ناشناخته می‌تواند برای آمریکا به قیمت بازسازی چشم انداز فکری و استراتژیک منطقه‌ای تمام شود.

نیویورک تایمز همچنین در بخش دیگری از تحلیل خود می‌نویسد: رئیس جمهور چین در ماه‌های اخیر با حوصله به روسیه فرصت داده تا هرگونه اقدامی را انجام دهد و به ظاهر شی فقط این اقدامات را نظاره کرده است. ولی حقیقت موضوع این است که چین در این مدت صفحه شطرنج استراتژیک خود را آن طور که تمایل داشته چیده و آمادگی هرگونه حرکتی از سوی رقیبان را دارد، زیرا تمام آن‌ها را پیش بینی کرده است.

واشنگتن به خوبی این را می‌داند که چین اگر بخواهد وارد درگیری نظامی بر سر منطقه تایوان شود تمامی سناریو‌های ممکن را از پیش برای خود ترسیم و حتما برای هر کدام نقشه راهی طراحی کرده است. همین امر باعث شده تا به امروز اختلافات سیاسی در حد لفاظی میان مقامات محدود شود و هیچ کس حتی فکر جنگ را هم به ذهنش راه نداده است.اما هرگونه خطایی از سوی دولت‌ آمریکا در شرق آسیا شاید با نقشه‌ای که واشنگتن برای خود در مورد جنگ اوکراین ترسیم کرده خیلی متفاوت باشد و بعید نیست که هرگونه اقدام عجولانه در این منطقه بتواند به ضرر آن‌هایی تمام شود که طرح‌هایی خام در سر داشته اند.

باشگاه خبرنگاران جوان بین‌الملل بین‌الملل