جنگ روسیه و اوکراین سرنوشتی مشابه جنگ دو کُره خواهد داشت؟

روزنامه واشنگتن پست در تحلیلی با اشاره به زمینه‌ها و پیامدهای طولانی شدن جنگ اوکراین نوشته است: «جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا اخیراً از بسته کمکی یک میلیارد دلاری مضاعف برای اوکراین خبر داد. کمکی در این مقیاس، آن هم در یک فقره، تا به امروز بی‌سابقه بوده و از عزم واشنگتن برای تضمین توانایی اوکراین در دفع حملات روسیه خبر می‌دهد. کشورهای اروپایی از جمله آلمان و اسلواکی هم از مرسوله‌های تسلیحاتی پیشرفته خود از جمله هلیکوپترها و سامانه‌های راکت‌انداز چندگانه خبر دادند.

تصمیم ارسال تسلیحات به اوکراین که روزبه‌روز پیشرفته‌تر می‌شود، مانند موشک‌های ضدکشتی و توپخانه‌های متحرک دوربرد که قدرت تخریب بالا و توانایی رسیدن به خاک روسیه را دارند، نشان‌دهنده این است که کشورهای غربی تمایل دارند خطر تشدید ناخواسته وخامت روابط با روسیه را به جان بخرند.

به نظر می‌رسد که این حمایت‌ها به ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین نیز قوت قلب داده است. زلنسکی این هفته متعهد شد که تمامی بخش‌هایی از اوکراین که تحت تصرف روسیه است را پس بگیرد، حتی بخش‌هایی را که بسیار قبل‌تر از حمله ولادیمیر پوتین در بیست و چهارم فوریه به مسکو الحاق شده بود.

اما تحلیلگران می‌گویند که به‌رغم افزایش ناگهانی کمک‌های خارجی و روحیه بالای سربازان اوکراین، کی‌یف و حامیانش نمی‌توانند انتظار چیزی بیش از یک «بن‌بست» را با روسیه داشته باشند، چرا که ارتش مسکو به مراتب بزرگتر و مسلح‌تر است. برخلاف تلاش شکست‌خورده مسکو برای تصرف کی‌یف، روسیه در نبرد دونباس قدرتمندتر ظاهر شده و توانسته با حملات توپخانه‌ای مواضع اوکراین را در هم کوبیده و به تدریج پیشروی کند.

ایوو دالدر، نماینده سابق آمریکا در ناتو گفت، بن‌بست در میدان نبرد، آمریکا را با تصمیمی جدی مواجه می‌کند: کمک به اوکراین برای حفظ وضعیت خونین فعلی با پیامدهای ویرانگر جهانی، یا عقب کشیدن و تماشای شکست اوکراین.

دالدر توقف کمک‌ها به کی‌یف را به انداختن «اوکراین در چنگال گرگ» تشبیه کرد و گفت: کسی نمی‌خواهد این کار را بکند.

یک مقام ارشد وزارت دفاع آمریکا که نخواست نامش فاش شود نیز گفت: مقامات دولت بایدن حتی پیش از آغاز حمله در ماه فوریه هم احتمال وقوع مناقشه‌ای طولانی با پیامدهای جانبی جهانی را در نظر گرفته بودند، چرا که اطلاعات آمریکا از تدارک پوتین برای حمله حکایت داشت.

دولت آمریکا امیدوار است که تسلیحات جدید علاوه بر موج‌های موفقیت‌آمیز تحریم و انزوای دیپلماتیک روسیه، تفاوتی در نتیجه مذاکره شده نهایی این جنگ ایجاد کرده و شاید تمایل پوتین برای ادامه نبرد را از بین ببرد.

حتی اگر این واقعیت فوراً محقق نشود، مقامات دولتی خطر پیروزی روسیه در این جنگ را آنقدر بالا توصیف کرده‌اند که دولت آمریکا حاضر است برای اجتناب از آن، به مناقشه‌ای طولانی تن داده و رکود جهانی و قحطی فزاینده را به جان بخرد. برخی تحلیلگران پیش‌بینی کردند که اگر روسیه اوکراین را شکست دهد، باعث می‌شود پوتین جرأت و انگیزه کافی را برای اقدامی مشابه علیه دیگر همسایگان و یا حتی یکی از اعضای ناتو به دست آورد.

تا به همین جا هم این جنگ - که اثرات همه‌گیری ویروس کرونا را تشدید می‌کند - اقتصاد جهانی را وارد بحرانی جدید کرده است، اقتصادی که حالا انتظار می‌رود تا چندین سال رشدی آهسته داشته باشد. این جنگ همچنین وضعیت اضطراری جهانی غذا را تشدید کرده، چرا که موجب افزایش قیمت کالاهای اساسی و توقف صادرات غلات از اوکراین شده است که سالانه صدها میلیون تن را سیر می کرد. بر اساس «برنامه جهانی غذا» حمله روسیه به اوکراین موجب نزدیک شدن ۴۴ میلیون تن به قحطی شده است.

این مقام وزارت خارجه آمریکا گفت: در راه‌یابی در این آب‌های خروشان، چراغ راه ما این است که اگر روسیه به خواسته‌های حداکثری خود دست یابد، برای آمریکا، شرکایش، متحدانش و جامعه جهانی بسیار بد خواهد شد.

ژنرال مارک میلی، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا هشدار داد که گرچه روسیه در اوکراین با مسائلی از جمله رهبری، روحیه و مسائل لجستیک روبرو است، اما از نظر تعداد نفرات و ادوات، برتری واضحی در شرق اوکراین دارد.

چشم انداز یک نتیجه مذاکره شده چندان دست یافتنی به نظر نمی‌رسد چرا که احتمالا پوتین با دشواری نه چندان زیاد، تمامی منطقه دونباس را تصرف کرده و سپس به شرط حفظ کنترل مناطقی که به دست آورده، پیشنهاد آتش‌بس خواهد داد.

ساموئل کاراپ، یک کارشناس مسائل روسیه گفت: نگرانی من این است که روسیه از یک سو و اوکراین و شرکایش از سوی دیگر، هر دو به دنبال اهدافی ناسازگار و مغایر یکدیگر باشند.

بسیاری از کارشناسان باور دارند که جنگ روسیه و اوکراین سرنوشتی مشابه جنگ دو کره خواهد داشت. کره شمالی و کره جنوبی در ۱۹۵۳ آتش‌بس موقت اعلام کردند، اما پایان این جنگ هرگز به صورت رسمی اعلام نشد. ادوات نظامی سنگینی در مرز دو کشور مستقر شده و هر از چند گاهی درگیری‌هایی جزئی بین این دو کشور درمی‌گیرد. این سناریویی است که برخی کارشناسان و تحلیلگران برای اوکراین و بخش‌هایی از خاک آن که در کنترل روسیه است، متصور هستند.

یک آدمیرال بازنشسته نیروی دریایی آمریکا گفت: فکر نمی‌کنم پوتین و زلنسکی بتوانند شدت فعلی نبرد را به مدت چند سال حفظ کند؛ شاید این وضعیت چند ماهی دوام بیاورد، اما احتمالاً به چندسال نخواهد کشید.

کمیته نیروهای مسلح سنای آمریکا با اشاره به تورم و جنگ اوکراین در روز پنجشنبه ۴۵ میلیارد دلار به بودجه دفاعی این کشور اضافه کرده و لایحه بودجه احتمالی سال مالی آینده را به ۸۴۷ میلیارد دلار رساند.

همچنین برخی کارشناسان معتقدند که درگیری آمریکا در جنگ اوکراین ممکن است مانع از رسیدگی به برنامه‌ریزی و مدرن‌سازی‌های دراز مدت شود. مقامات آمریکا در گذشته بحران‌هایی مانند جنگ چندساله علیه داعش را از عوامل تاخیر در توجه و تمرکز بر رشد چین عنوان کردند.

استیسی پتی‌جان, رئیس برنامه دفاعی مرکز «امنیت جدید آمریکا» گفت: آن‌ها همچنان باید به اوکراین رسیدگی کنند، چرا که وضعیت در حال تحول بوده و به توجه آنی نیاز دارد و ما باید کمک‌های لازم را ارائه داده و راه‌هایی برای حمایت از اوکراینی ها پیدا کنیم اما این بدین معناست که دولتمردان ما دیگر زمان و توجه کافی را برای پیشبرد مسائل بسیار مهم دیگر و چالش‌های درازمدت که برای تغییر تمرکز سیاست خارجه آمریکا به سوی چین و اقیانوس آرام ضروری است، نخواهند داشت.

دولت بایدن متعهد شده است که کی‌یف را به امتیازدهی برای تضمین راه حلی برای جنگ وادار نخواهد کرد. مقامات به این اشاره کردند که حتی اگر شخص زلنسکی مایل به واگذاری بخش‌های بزرگی از خاک اوکراین بوده و شرایط مسکو را بپذیرد، این مردم اوکراین هستند که علیه او شورش خواهند کرد.

جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا روز پنجشنبه گفت: کار ما تعیین کردن این شرایط نیست، بلکه وظیفه ما این است تجهیزات کافی را اوکراین بدهیم تا کی‌یف خود را در قوی‌ترین موضوع ممکن قرار دهد.»

311311