پناهنده نسل سومی که اولین پزشک جامعه خود شد
بی بی سی فارسی
- سوامیناتان ناتاراجان
- بی‌بی‌سی
منبع تصویر، Saleema Rehman
توضیح تصویر،سلیمه اولین پناهنده جامعه ترکمن است که پزشک شده است
دکتر سلیمه رحمان می‌گوید: «بسیاری از دختران جامعه من از موفقیت من الهام می‌گیرند. وقتی کودکان به درمانگاه من می‌آیند می‌گویند که می‌خواهند راه مرا دنبال کنند و پزشک شوند.»
سلیمه اصالتاً افغان است و در اردوگاه پناهندگان در پاکستان به دنیا آمده است. او برای دستیابی به تحصیل و اشتغال تلاش بسیار کرده است. او کوشش فراوان کرد تا تنها جایی را که در دانشکده پزشکی در دسترس پناهندگان قرار داد به دست آورد و اولین پزشک از میان جامعه پناهندگان ترکمن هم‌وطن خود شد.
او همچنین برنده سال ۲۰۲۱ جایزه پناهندگان نانسن منطقه آسیای کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد است.
- ۱۰۰۰ آرزو؛ روایت‌هایی برای روز جهانی پناهندگان
- 'پناهنده بودم... حالا زندگی‌ام را کنترل می‌کنم به همان روشی که هواپیما را کنترل می‌کنم'
بر اساس گزارش سازمان ملل به مناسبت روز جهانی پناهندگان (۲۰ ژوئن)، تعداد افرادی که مانند سلیمه از خانه‌های خود آواره شده‌اند از ۱۰۰ میلیون نفر فراتر رفته است. بیش از یک دهم این افراد به دلیل جنگ اوکراین پناهنده شده‌اند.
تا پایان سال ۲۰۲۱، ۲۷ میلیون نفر به کشورهای دیگر پناهنده شدند.
مانند سلیمه، اکثریت قریب به اتفاق پناهندگان را کشورهای در حال توسعه میزبانی می‌کنند. بسیاری - مانند پاکستان - هنوز کنوانسیون‌های جهانی پناهندگان را امضا نکرده‌اند.
پناهنده نسل سوم
این پزشک ۲۹ ساله می‌گوید: «من یک پناهنده نسل سومی هستم... ما چالش‌های زیادی را پشت سر گذاشته‌ایم.»
منبع تصویر، Getty Images
توضیح تصویر،سلیمه در اردوگاه پناهندگان پاکستانی به دنیا آمد که فاقد امکانات اولیه مانند آب و برق بود
پدر پدربزرگ سلیمه بیش از یک قرن پیش از جنگ داخلی در ترکمنستان فرار کرد و در ولایت جوزجان افغانستان ساکن شد.
پس از تهاجم شوروی در سال ۱۹۷۹، پدرش به پاکستان گریخت. والدین سلیمه در اردوگاه پناهندگان ساوابی در ولایت خیبر پختونخواه با هم آشنا شدند و ازدواج کردند. این اردوگاه فاقد برق، آب یا امکانات اولیه مانند مراقبت‌های بهداشتی بود.
«موقع تولدم، یک ماما به مادرم گفت که نوزاد در موقعیت اشتباهی قرار دارد و مادرم نیاز به سزارین دارد. اما پدرم پولی برای بردن او به بیمارستان که ۷۰ کیلومتر دورتر بود، نداشت.»
«پدر و مادرم آسیب‌های جسمی و روانی بسیاری دیدند. آنها تصمیم گرفتند کاری کنند که کودکشان پزشک شود.»
من فرق دارم
پدرش در سن بسیار کم یتیم شد و قبل از شروع به یادگیری ترک تحصیل کرد. اما او از سلیمه بی‌دریغ حمایت کرد.
منبع تصویر، Saleema Rehman
توضیح تصویر،دربرهه‌ای سلیمه تنها دانش آموز دختر کلاس خود بود
این غیرعادی است. جامعه ترکمن او به مهارت‌های فرش‌بافی‌شان مشهور است. دختران زیادی به مدرسه نمی‌رفتند و آن‌طور که سلیمه به یاد می‌آورد، حتی پسران برای کار از مدرسه بیرون کشیده می‌شدند.
هنگامی که او سه ساله بود، والدینش اردوگاه را ترک کردند و خانه‌ای در شهر اتُک در ۸۰ کیلومتری شمال اسلام آباد اجاره کردند. او تا سال هشتم در مدرسه پناهندگان تحصیل کرد، سپس به یک مدرسه محلی رفت.
«آن موقع بود که فهمیدم فرصت‌های یکسانی با دیگران نخواهم داشت. روش‌ها و مسیر برای پناهندگان بسیار متفاوت بود.»
منبع تصویر، Getty Images
توضیح تصویر،در جامعه پناهندگان ترکمن، آموزش اغلب در اولویت قرار نمی‌گرفت
فرصت‌های اندک
بر اساس گزارش کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل، از هر پنج پناهنده، دو نفر کودک هستند.
گزارش سال ۲۰۱۸ سازمان ملل متحد می‌گوید که بیش از نیمی از کودکان پناهنده به مدرسه نمی‌روند و تنها سه درصد از پناهندگان آموزش عالی دریافت می‌کنند.
بخت سلیمه زیاد نبود. وقتی فهمید که ایالت پنجاب، که در آنجا زندگی می‌کرد، تنها یک صندلی در دانشکده پزشکی برای پناهندگان دارد، دنیا به چشمش تیره و تار شد.
«بغضم شکست و شروع به گریه کردم. فکر کردم به آن صندلی دست پیدا نخواهم کرد. بعد، کوچکترین برادرم - که در آن زمان فقط هشت سال داشت - با گفتن اینکه یک صندلی از بازار برای من می آورد تا با خودم به دانشکده پزشکی ببرم، به من دلداری داد.»
پزشک شدن
سلیمه از کودکی به همراه زنان پناهنده دیگر به درمانگاه‌ها و بیمارستان‌ها رفته بود تا برای آنها به زبان محلی اردو ترجمه کند. او عادت کرده بود که او را دکتر سلیمه خطاب کنند و مصمم شده بود که این عنوان را واقعا به دست آورد.
پس از دو سال تلاش برای اثبات وضعیت پناهندگی خود، او توانست جایی در دانشکده پزشکی در راولپندی به دست آورد.
«وقتی پذیرش گرفتم خیلی خوشحال شدم. فکر می‌کردم رویای من محقق شده و رویای پدر و مادرم نیز برآورده شده است.»
او مدرک خود را در سال ۲۰۱۴ گرفت. اما قوانین پاکستان او را از کار به عنوان پزشک منع کرد.
سلیمه به مقامات اعتراض کرد اما موفق نشد. اما در سال ۲۰۱۷ در یک دوره چهار ساله برای تخصص در زمینه زنان ثبت نام کرد - دوباره تنها جایی را که برای پناهندگان در نظر گرفته شده بود، به دست آورد. در طول دوره تحصیلی، به او در بیمارستان خانواده مقدس در راولپندی موقعیتی داده شده بود.
من با تیمی متشکل از پنج پزشک کار می‌کردم. در روزهای شلوغ، مسئول نظارت بر زایمان ۵۰ نوزاد بودیم».
مبارزه با کووید
وقتی همه‌گیری کووید شروع به گسترش کرد، سلیمه هنوز در راولپندی بود و نگران سلامت جامعه خود در اتُک بود.
زنان نمی‌توانستند به بیمارستان بروند مگر اینکه به شدت بیمار بودند. بیشتر زایمان‌ها خارج از بیمارستان انجام می‌شد.
قرنطینه‌ها و محدودیت‌های محلی مانع از ورود او به اردوگاه‌های پناهندگان شد. بنابراین، سلیمه شروع به مشاوره تلفنی کرد.
او با بزرگان جامعه صحبت کرد تا مطمئن شود زنانی که به مراقبت‌های پزشکی نیاز دارند نادیده گرفته نشوند.
اولین بیمار
در این بین، ماجرای او توجه کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل را به خود جلب کرد. این کمیساریا مقامات را متقاعد کرد که به او حق کار بدهند. او دوره خود را در سال ۲۰۲۱ به پایان رساند و سپس درمانگاهی در اتُک افتتاح کرد.
منبع تصویر، UNHCR
توضیح تصویر،سلیمه می‌گوید که از رفتار با زنان جامعه خود بسیار خوشحال است
«اولین بیمار من مادربزرگم بود، او آمد تا فشار خونش را چک کند. خیلی به من افتخار می‌کرد.»
«می‌خواهم به پناهندگان خدمت کنم. من آسیب روحی آنها را دیده‌ام. احساس می‌کنم آنها به من نیاز دارند.»
درمانگاه خصوصی او برای انجام جراحی و عمل‌های پیچیده مجهز نیست.
«در بیش از یک سال، من فقط حدود ۲۰ نوزاد را به دنیا آوردم که همه آنها زایمان طبیعی بودند.»
سلیمه به عنوان یک پزشک متخصص کار نمی‌کند. او هنوز از مشاغل دولتی محروم است. اگر بخواهد در بیمارستان‌های خصوصی کار کند، باید جامعه خود را ترک کند و به یک شهر بزرگ مهاجرت کند.
اندوه‌بار
سلیمه از توانایی خود برای کمک به سایر زنان پناهنده آرامش می‌یابد. زنان ترکمن از شهرهای دیگر از او کمک می‌خواهند. گاهی اوقات زنانی از افغانستان با او تماس می‌گیرند.
پس از تسلط طالبان بر افغانستان، سلیمه شاهد موج دیگری از پناهجویان بود که به پاکستان می‌آمدند.
«زنان افغان مدت‌هاست که از حقوق اولیه‌شان محروم بوده‌اند. اوضاع بدتر هم شده است. اندوه‌بار است.»
زمانی که سلیمه متوجه شد دو زن متعلق به جامعه او در سال چهارم، دانشکده پزشکی را رها کرده‌اند، بسیار ناراحت شد. سلیمه به آنها می‌گوید که از رؤیاهای خود دست نکشند و طبق قوانین پاکستان، آموزش پزشکی خود را از سر بگیرند.
«باید به زنان اجازه داد که تحصیل کنند، به دنبال کار باشند و حق داشته باشند آنچه را که می‌خواهند انجام دهند.»
پاکستان ۱.۴ میلیون مهاجر افغان دارد. کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل می‌گوید که دو سوم آنها زیر ۲۵ سال سن دارند.
«جهان باید کمک کند»
پناهندگان بیشتر به معنای رقابت بیشتر است. سلیمه می‌گوید که برای کشورهای فقیر امکان تخصیص منابع اضافی به پناهندگان وجود ندارد.
منبع تصویر، Saleema Rehman
توضیح تصویر،پدر سلیمه به طور کامل از او حمایت کرد و زمانی که او جایزه پناهندگی نانسن سازمان ملل را در سال ۲۰۲۱ دریافت کرد بسیار به او افتخار کرد.
«فرصت‌ها حتی برای شهروندان خودشان محدود است. فکر می‌کنم سازمان ملل و دیگران باید به کشورهای میزبان مانند پاکستان کمک کنند تا فرصت‌ها چند برابر شود.»
بسیاری از کشورهای اروپایی اکنون فعالانه به پناهندگان اوکراینی کمک می‌کنند، اما رویکرد آنها در قبال پناهجویان سایر کشورها همچنان نامتوازن است.
در اوج بحران مهاجران ناشی از جنگ اخیر سوریه، آلمان پذیرای بیش از یک میلیون پناهنده شد. اما در حال حاضر، هیچ کشور توسعه یافته‌ای آن سطح از اشتیاق را نشان نمی‌دهد.
به عنوان مثال، بریتانیا در تلاش است تا برخی از پناهجویان را به رواندا منتقل کند تا به درخواست‌های آنها رسیدگی شود.
در بسیاری از کشورها مانند پاکستان، شما می‌توانید برای چندین دهه پناهنده باشید، اما شانس کمی برای دریافت شهروندی وجود دارد.
«بدون دلخوری»
سلیمه مانند والدینش همچنان پناهنده است. او انتظار هیچ تغییری را ندارد.
«من اکنون می‌دانم که همه چیز باید بهبود یابد، اما هیچ دلخوری ندارم. توسط افراد دیگر مورد تبعیض قرار نگرفته‌ام. قوانین مانع از دسترسی به فرصت‌ها می‌شوند.»
پس از دریافت جایزه کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل در سال گذشته، بسیاری از دانشجویان جوان پناهنده برای دریافت مشاوره با او تماس گرفتند.
سلیمه خوشحال است که افراد بیشتری از جامعه او در آموزش سرمایه گذاری می‌کنند. حداقل دو زن اکنون در پاکستان در حال تحصیل پزشکی هستند.
کوچکترین برادرش - که به او پیشنهاد خرید یک صندلی را داده بود - اکنون در قرقیزستان در حال تحصیل پزشکی است.
«او شاهد بود که من برای رویاهایم سخت کار می‌کنم و تصمیم گرفت راه مرا دنبال کند. او می‌گوید هر خانواده باید یک پزشک زن و یک پزشک مرد داشته باشد.»
- سوامیناتان ناتاراجان
- بی‌بی‌سی
منبع تصویر، Saleema Rehman
سلیمه اولین پناهنده جامعه ترکمن است که پزشک شده است
دکتر سلیمه رحمان می‌گوید: «بسیاری از دختران جامعه من از موفقیت من الهام می‌گیرند. وقتی کودکان به درمانگاه من می‌آیند می‌گویند که می‌خواهند راه مرا دنبال کنند و پزشک شوند.»
سلیمه اصالتاً افغان است و در اردوگاه پناهندگان در پاکستان به دنیا آمده است. او برای دستیابی به تحصیل و اشتغال تلاش بسیار کرده است. او کوشش فراوان کرد تا تنها جایی را که در دانشکده پزشکی در دسترس پناهندگان قرار داد به دست آورد و اولین پزشک از میان جامعه پناهندگان ترکمن هم‌وطن خود شد.
او همچنین برنده سال ۲۰۲۱ جایزه پناهندگان نانسن منطقه آسیای کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد است.
بر اساس گزارش سازمان ملل به مناسبت روز جهانی پناهندگان (۲۰ ژوئن)، تعداد افرادی که مانند سلیمه از خانه‌های خود آواره شده‌اند از ۱۰۰ میلیون نفر فراتر رفته است. بیش از یک دهم این افراد به دلیل جنگ اوکراین پناهنده شده‌اند.
تا پایان سال ۲۰۲۱، ۲۷ میلیون نفر به کشورهای دیگر پناهنده شدند.
مانند سلیمه، اکثریت قریب به اتفاق پناهندگان را کشورهای در حال توسعه میزبانی می‌کنند. بسیاری - مانند پاکستان - هنوز کنوانسیون‌های جهانی پناهندگان را امضا نکرده‌اند.
پناهنده نسل سوم
این پزشک ۲۹ ساله می‌گوید: «من یک پناهنده نسل سومی هستم... ما چالش‌های زیادی را پشت سر گذاشته‌ایم.»
منبع تصویر، Getty Images
سلیمه در اردوگاه پناهندگان پاکستانی به دنیا آمد که فاقد امکانات اولیه مانند آب و برق بود
پدر پدربزرگ سلیمه بیش از یک قرن پیش از جنگ داخلی در ترکمنستان فرار کرد و در ولایت جوزجان افغانستان ساکن شد.
پس از تهاجم شوروی در سال ۱۹۷۹، پدرش به پاکستان گریخت. والدین سلیمه در اردوگاه پناهندگان ساوابی در ولایت خیبر پختونخواه با هم آشنا شدند و ازدواج کردند. این اردوگاه فاقد برق، آب یا امکانات اولیه مانند مراقبت‌های بهداشتی بود.
«موقع تولدم، یک ماما به مادرم گفت که نوزاد در موقعیت اشتباهی قرار دارد و مادرم نیاز به سزارین دارد. اما پدرم پولی برای بردن او به بیمارستان که ۷۰ کیلومتر دورتر بود، نداشت.»
«پدر و مادرم آسیب‌های جسمی و روانی بسیاری دیدند. آنها تصمیم گرفتند کاری کنند که کودکشان پزشک شود.»
من فرق دارم
پدرش در سن بسیار کم یتیم شد و قبل از شروع به یادگیری ترک تحصیل کرد. اما او از سلیمه بی‌دریغ حمایت کرد.
منبع تصویر، Saleema Rehman
دربرهه‌ای سلیمه تنها دانش آموز دختر کلاس خود بود
این غیرعادی است. جامعه ترکمن او به مهارت‌های فرش‌بافی‌شان مشهور است. دختران زیادی به مدرسه نمی‌رفتند و آن‌طور که سلیمه به یاد می‌آورد، حتی پسران برای کار از مدرسه بیرون کشیده می‌شدند.
هنگامی که او سه ساله بود، والدینش اردوگاه را ترک کردند و خانه‌ای در شهر اتُک در ۸۰ کیلومتری شمال اسلام آباد اجاره کردند. او تا سال هشتم در مدرسه پناهندگان تحصیل کرد، سپس به یک مدرسه محلی رفت.
«آن موقع بود که فهمیدم فرصت‌های یکسانی با دیگران نخواهم داشت. روش‌ها و مسیر برای پناهندگان بسیار متفاوت بود.»
منبع تصویر، Getty Images
در جامعه پناهندگان ترکمن، آموزش اغلب در اولویت قرار نمی‌گرفت
فرصت‌های اندک
بر اساس گزارش کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل، از هر پنج پناهنده، دو نفر کودک هستند.
گزارش سال ۲۰۱۸ سازمان ملل متحد می‌گوید که بیش از نیمی از کودکان پناهنده به مدرسه نمی‌روند و تنها سه درصد از پناهندگان آموزش عالی دریافت می‌کنند.
بخت سلیمه زیاد نبود. وقتی فهمید که ایالت پنجاب، که در آنجا زندگی می‌کرد، تنها یک صندلی در دانشکده پزشکی برای پناهندگان دارد، دنیا به چشمش تیره و تار شد.
«بغضم شکست و شروع به گریه کردم. فکر کردم به آن صندلی دست پیدا نخواهم کرد. بعد، کوچکترین برادرم - که در آن زمان فقط هشت سال داشت - با گفتن اینکه یک صندلی از بازار برای من می آورد تا با خودم به دانشکده پزشکی ببرم، به من دلداری داد.»
پزشک شدن
سلیمه از کودکی به همراه زنان پناهنده دیگر به درمانگاه‌ها و بیمارستان‌ها رفته بود تا برای آنها به زبان محلی اردو ترجمه کند. او عادت کرده بود که او را دکتر سلیمه خطاب کنند و مصمم شده بود که این عنوان را واقعا به دست آورد.
پس از دو سال تلاش برای اثبات وضعیت پناهندگی خود، او توانست جایی در دانشکده پزشکی در راولپندی به دست آورد.
«وقتی پذیرش گرفتم خیلی خوشحال شدم. فکر می‌کردم رویای من محقق شده و رویای پدر و مادرم نیز برآورده شده است.»
او مدرک خود را در سال ۲۰۱۴ گرفت. اما قوانین پاکستان او را از کار به عنوان پزشک منع کرد.
سلیمه به مقامات اعتراض کرد اما موفق نشد. اما در سال ۲۰۱۷ در یک دوره چهار ساله برای تخصص در زمینه زنان ثبت نام کرد - دوباره تنها جایی را که برای پناهندگان در نظر گرفته شده بود، به دست آورد. در طول دوره تحصیلی، به او در بیمارستان خانواده مقدس در راولپندی موقعیتی داده شده بود.
من با تیمی متشکل از پنج پزشک کار می‌کردم. در روزهای شلوغ، مسئول نظارت بر زایمان ۵۰ نوزاد بودیم».
مبارزه با کووید
وقتی همه‌گیری کووید شروع به گسترش کرد، سلیمه هنوز در راولپندی بود و نگران سلامت جامعه خود در اتُک بود.
زنان نمی‌توانستند به بیمارستان بروند مگر اینکه به شدت بیمار بودند. بیشتر زایمان‌ها خارج از بیمارستان انجام می‌شد.
قرنطینه‌ها و محدودیت‌های محلی مانع از ورود او به اردوگاه‌های پناهندگان شد. بنابراین، سلیمه شروع به مشاوره تلفنی کرد.
او با بزرگان جامعه صحبت کرد تا مطمئن شود زنانی که به مراقبت‌های پزشکی نیاز دارند نادیده گرفته نشوند.
اولین بیمار
در این بین، ماجرای او توجه کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل را به خود جلب کرد. این کمیساریا مقامات را متقاعد کرد که به او حق کار بدهند. او دوره خود را در سال ۲۰۲۱ به پایان رساند و سپس درمانگاهی در اتُک افتتاح کرد.
منبع تصویر، UNHCR
سلیمه می‌گوید که از رفتار با زنان جامعه خود بسیار خوشحال است
«اولین بیمار من مادربزرگم بود، او آمد تا فشار خونش را چک کند. خیلی به من افتخار می‌کرد.»
«می‌خواهم به پناهندگان خدمت کنم. من آسیب روحی آنها را دیده‌ام. احساس می‌کنم آنها به من نیاز دارند.»
درمانگاه خصوصی او برای انجام جراحی و عمل‌های پیچیده مجهز نیست.
«در بیش از یک سال، من فقط حدود ۲۰ نوزاد را به دنیا آوردم که همه آنها زایمان طبیعی بودند.»
سلیمه به عنوان یک پزشک متخصص کار نمی‌کند. او هنوز از مشاغل دولتی محروم است. اگر بخواهد در بیمارستان‌های خصوصی کار کند، باید جامعه خود را ترک کند و به یک شهر بزرگ مهاجرت کند.
اندوه‌بار
سلیمه از توانایی خود برای کمک به سایر زنان پناهنده آرامش می‌یابد. زنان ترکمن از شهرهای دیگر از او کمک می‌خواهند. گاهی اوقات زنانی از افغانستان با او تماس می‌گیرند.
پس از تسلط طالبان بر افغانستان، سلیمه شاهد موج دیگری از پناهجویان بود که به پاکستان می‌آمدند.
«زنان افغان مدت‌هاست که از حقوق اولیه‌شان محروم بوده‌اند. اوضاع بدتر هم شده است. اندوه‌بار است.»
زمانی که سلیمه متوجه شد دو زن متعلق به جامعه او در سال چهارم، دانشکده پزشکی را رها کرده‌اند، بسیار ناراحت شد. سلیمه به آنها می‌گوید که از رؤیاهای خود دست نکشند و طبق قوانین پاکستان، آموزش پزشکی خود را از سر بگیرند.
«باید به زنان اجازه داد که تحصیل کنند، به دنبال کار باشند و حق داشته باشند آنچه را که می‌خواهند انجام دهند.»
پاکستان ۱.۴ میلیون مهاجر افغان دارد. کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل می‌گوید که دو سوم آنها زیر ۲۵ سال سن دارند.
«جهان باید کمک کند»
پناهندگان بیشتر به معنای رقابت بیشتر است. سلیمه می‌گوید که برای کشورهای فقیر امکان تخصیص منابع اضافی به پناهندگان وجود ندارد.
منبع تصویر، Saleema Rehman
پدر سلیمه به طور کامل از او حمایت کرد و زمانی که او جایزه پناهندگی نانسن سازمان ملل را در سال ۲۰۲۱ دریافت کرد بسیار به او افتخار کرد.
«فرصت‌ها حتی برای شهروندان خودشان محدود است. فکر می‌کنم سازمان ملل و دیگران باید به کشورهای میزبان مانند پاکستان کمک کنند تا فرصت‌ها چند برابر شود.»
بسیاری از کشورهای اروپایی اکنون فعالانه به پناهندگان اوکراینی کمک می‌کنند، اما رویکرد آنها در قبال پناهجویان سایر کشورها همچنان نامتوازن است.
در اوج بحران مهاجران ناشی از جنگ اخیر سوریه، آلمان پذیرای بیش از یک میلیون پناهنده شد. اما در حال حاضر، هیچ کشور توسعه یافته‌ای آن سطح از اشتیاق را نشان نمی‌دهد.
به عنوان مثال، بریتانیا در تلاش است تا برخی از پناهجویان را به رواندا منتقل کند تا به درخواست‌های آنها رسیدگی شود.
در بسیاری از کشورها مانند پاکستان، شما می‌توانید برای چندین دهه پناهنده باشید، اما شانس کمی برای دریافت شهروندی وجود دارد.
«بدون دلخوری»
سلیمه مانند والدینش همچنان پناهنده است. او انتظار هیچ تغییری را ندارد.
«من اکنون می‌دانم که همه چیز باید بهبود یابد، اما هیچ دلخوری ندارم. توسط افراد دیگر مورد تبعیض قرار نگرفته‌ام. قوانین مانع از دسترسی به فرصت‌ها می‌شوند.»
پس از دریافت جایزه کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل در سال گذشته، بسیاری از دانشجویان جوان پناهنده برای دریافت مشاوره با او تماس گرفتند.
سلیمه خوشحال است که افراد بیشتری از جامعه او در آموزش سرمایه گذاری می‌کنند. حداقل دو زن اکنون در پاکستان در حال تحصیل پزشکی هستند.
کوچکترین برادرش - که به او پیشنهاد خرید یک صندلی را داده بود - اکنون در قرقیزستان در حال تحصیل پزشکی است.
«او شاهد بود که من برای رویاهایم سخت کار می‌کنم و تصمیم گرفت راه مرا دنبال کند. او می‌گوید هر خانواده باید یک پزشک زن و یک پزشک مرد داشته باشد.»
- سوامیناتان ناتاراجان
- بی‌بی‌سی
منبع تصویر، Saleema Rehman
سلیمه اولین پناهنده جامعه ترکمن است که پزشک شده است
دکتر سلیمه رحمان می‌گوید: «بسیاری از دختران جامعه من از موفقیت من الهام می‌گیرند. وقتی کودکان به درمانگاه من می‌آیند می‌گویند که می‌خواهند راه مرا دنبال کنند و پزشک شوند.»
سلیمه اصالتاً افغان است و در اردوگاه پناهندگان در پاکستان به دنیا آمده است. او برای دستیابی به تحصیل و اشتغال تلاش بسیار کرده است. او کوشش فراوان کرد تا تنها جایی را که در دانشکده پزشکی در دسترس پناهندگان قرار داد به دست آورد و اولین پزشک از میان جامعه پناهندگان ترکمن هم‌وطن خود شد.
او همچنین برنده سال ۲۰۲۱ جایزه پناهندگان نانسن منطقه آسیای کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد است.
بر اساس گزارش سازمان ملل به مناسبت روز جهانی پناهندگان (۲۰ ژوئن)، تعداد افرادی که مانند سلیمه از خانه‌های خود آواره شده‌اند از ۱۰۰ میلیون نفر فراتر رفته است. بیش از یک دهم این افراد به دلیل جنگ اوکراین پناهنده شده‌اند.
تا پایان سال ۲۰۲۱، ۲۷ میلیون نفر به کشورهای دیگر پناهنده شدند.
مانند سلیمه، اکثریت قریب به اتفاق پناهندگان را کشورهای در حال توسعه میزبانی می‌کنند. بسیاری - مانند پاکستان - هنوز کنوانسیون‌های جهانی پناهندگان را امضا نکرده‌اند.
پناهنده نسل سوم
این پزشک ۲۹ ساله می‌گوید: «من یک پناهنده نسل سومی هستم... ما چالش‌های زیادی را پشت سر گذاشته‌ایم.»
منبع تصویر، Getty Images
سلیمه در اردوگاه پناهندگان پاکستانی به دنیا آمد که فاقد امکانات اولیه مانند آب و برق بود
پدر پدربزرگ سلیمه بیش از یک قرن پیش از جنگ داخلی در ترکمنستان فرار کرد و در ولایت جوزجان افغانستان ساکن شد.
پس از تهاجم شوروی در سال ۱۹۷۹، پدرش به پاکستان گریخت. والدین سلیمه در اردوگاه پناهندگان ساوابی در ولایت خیبر پختونخواه با هم آشنا شدند و ازدواج کردند. این اردوگاه فاقد برق، آب یا امکانات اولیه مانند مراقبت‌های بهداشتی بود.
«موقع تولدم، یک ماما به مادرم گفت که نوزاد در موقعیت اشتباهی قرار دارد و مادرم نیاز به سزارین دارد. اما پدرم پولی برای بردن او به بیمارستان که ۷۰ کیلومتر دورتر بود، نداشت.»
«پدر و مادرم آسیب‌های جسمی و روانی بسیاری دیدند. آنها تصمیم گرفتند کاری کنند که کودکشان پزشک شود.»
من فرق دارم
پدرش در سن بسیار کم یتیم شد و قبل از شروع به یادگیری ترک تحصیل کرد. اما او از سلیمه بی‌دریغ حمایت کرد.
منبع تصویر، Saleema Rehman
دربرهه‌ای سلیمه تنها دانش آموز دختر کلاس خود بود
این غیرعادی است. جامعه ترکمن او به مهارت‌های فرش‌بافی‌شان مشهور است. دختران زیادی به مدرسه نمی‌رفتند و آن‌طور که سلیمه به یاد می‌آورد، حتی پسران برای کار از مدرسه بیرون کشیده می‌شدند.
هنگامی که او سه ساله بود، والدینش اردوگاه را ترک کردند و خانه‌ای در شهر اتُک در ۸۰ کیلومتری شمال اسلام آباد اجاره کردند. او تا سال هشتم در مدرسه پناهندگان تحصیل کرد، سپس به یک مدرسه محلی رفت.
«آن موقع بود که فهمیدم فرصت‌های یکسانی با دیگران نخواهم داشت. روش‌ها و مسیر برای پناهندگان بسیار متفاوت بود.»
منبع تصویر، Getty Images
در جامعه پناهندگان ترکمن، آموزش اغلب در اولویت قرار نمی‌گرفت
فرصت‌های اندک
بر اساس گزارش کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل، از هر پنج پناهنده، دو نفر کودک هستند.
گزارش سال ۲۰۱۸ سازمان ملل متحد می‌گوید که بیش از نیمی از کودکان پناهنده به مدرسه نمی‌روند و تنها سه درصد از پناهندگان آموزش عالی دریافت می‌کنند.
بخت سلیمه زیاد نبود. وقتی فهمید که ایالت پنجاب، که در آنجا زندگی می‌کرد، تنها یک صندلی در دانشکده پزشکی برای پناهندگان دارد، دنیا به چشمش تیره و تار شد.
«بغضم شکست و شروع به گریه کردم. فکر کردم به آن صندلی دست پیدا نخواهم کرد. بعد، کوچکترین برادرم - که در آن زمان فقط هشت سال داشت - با گفتن اینکه یک صندلی از بازار برای من می آورد تا با خودم به دانشکده پزشکی ببرم، به من دلداری داد.»
پزشک شدن
سلیمه از کودکی به همراه زنان پناهنده دیگر به درمانگاه‌ها و بیمارستان‌ها رفته بود تا برای آنها به زبان محلی اردو ترجمه کند. او عادت کرده بود که او را دکتر سلیمه خطاب کنند و مصمم شده بود که این عنوان را واقعا به دست آورد.
پس از دو سال تلاش برای اثبات وضعیت پناهندگی خود، او توانست جایی در دانشکده پزشکی در راولپندی به دست آورد.
«وقتی پذیرش گرفتم خیلی خوشحال شدم. فکر می‌کردم رویای من محقق شده و رویای پدر و مادرم نیز برآورده شده است.»
او مدرک خود را در سال ۲۰۱۴ گرفت. اما قوانین پاکستان او را از کار به عنوان پزشک منع کرد.
سلیمه به مقامات اعتراض کرد اما موفق نشد. اما در سال ۲۰۱۷ در یک دوره چهار ساله برای تخصص در زمینه زنان ثبت نام کرد - دوباره تنها جایی را که برای پناهندگان در نظر گرفته شده بود، به دست آورد. در طول دوره تحصیلی، به او در بیمارستان خانواده مقدس در راولپندی موقعیتی داده شده بود.
من با تیمی متشکل از پنج پزشک کار می‌کردم. در روزهای شلوغ، مسئول نظارت بر زایمان ۵۰ نوزاد بودیم».
مبارزه با کووید
وقتی همه‌گیری کووید شروع به گسترش کرد، سلیمه هنوز در راولپندی بود و نگران سلامت جامعه خود در اتُک بود.
زنان نمی‌توانستند به بیمارستان بروند مگر اینکه به شدت بیمار بودند. بیشتر زایمان‌ها خارج از بیمارستان انجام می‌شد.
قرنطینه‌ها و محدودیت‌های محلی مانع از ورود او به اردوگاه‌های پناهندگان شد. بنابراین، سلیمه شروع به مشاوره تلفنی کرد.
او با بزرگان جامعه صحبت کرد تا مطمئن شود زنانی که به مراقبت‌های پزشکی نیاز دارند نادیده گرفته نشوند.
اولین بیمار
در این بین، ماجرای او توجه کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل را به خود جلب کرد. این کمیساریا مقامات را متقاعد کرد که به او حق کار بدهند. او دوره خود را در سال ۲۰۲۱ به پایان رساند و سپس درمانگاهی در اتُک افتتاح کرد.
منبع تصویر، UNHCR
سلیمه می‌گوید که از رفتار با زنان جامعه خود بسیار خوشحال است
«اولین بیمار من مادربزرگم بود، او آمد تا فشار خونش را چک کند. خیلی به من افتخار می‌کرد.»
«می‌خواهم به پناهندگان خدمت کنم. من آسیب روحی آنها را دیده‌ام. احساس می‌کنم آنها به من نیاز دارند.»
درمانگاه خصوصی او برای انجام جراحی و عمل‌های پیچیده مجهز نیست.
«در بیش از یک سال، من فقط حدود ۲۰ نوزاد را به دنیا آوردم که همه آنها زایمان طبیعی بودند.»
سلیمه به عنوان یک پزشک متخصص کار نمی‌کند. او هنوز از مشاغل دولتی محروم است. اگر بخواهد در بیمارستان‌های خصوصی کار کند، باید جامعه خود را ترک کند و به یک شهر بزرگ مهاجرت کند.
اندوه‌بار
سلیمه از توانایی خود برای کمک به سایر زنان پناهنده آرامش می‌یابد. زنان ترکمن از شهرهای دیگر از او کمک می‌خواهند. گاهی اوقات زنانی از افغانستان با او تماس می‌گیرند.
پس از تسلط طالبان بر افغانستان، سلیمه شاهد موج دیگری از پناهجویان بود که به پاکستان می‌آمدند.
«زنان افغان مدت‌هاست که از حقوق اولیه‌شان محروم بوده‌اند. اوضاع بدتر هم شده است. اندوه‌بار است.»
زمانی که سلیمه متوجه شد دو زن متعلق به جامعه او در سال چهارم، دانشکده پزشکی را رها کرده‌اند، بسیار ناراحت شد. سلیمه به آنها می‌گوید که از رؤیاهای خود دست نکشند و طبق قوانین پاکستان، آموزش پزشکی خود را از سر بگیرند.
«باید به زنان اجازه داد که تحصیل کنند، به دنبال کار باشند و حق داشته باشند آنچه را که می‌خواهند انجام دهند.»
پاکستان ۱.۴ میلیون مهاجر افغان دارد. کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل می‌گوید که دو سوم آنها زیر ۲۵ سال سن دارند.
«جهان باید کمک کند»
پناهندگان بیشتر به معنای رقابت بیشتر است. سلیمه می‌گوید که برای کشورهای فقیر امکان تخصیص منابع اضافی به پناهندگان وجود ندارد.
منبع تصویر، Saleema Rehman
پدر سلیمه به طور کامل از او حمایت کرد و زمانی که او جایزه پناهندگی نانسن سازمان ملل را در سال ۲۰۲۱ دریافت کرد بسیار به او افتخار کرد.
«فرصت‌ها حتی برای شهروندان خودشان محدود است. فکر می‌کنم سازمان ملل و دیگران باید به کشورهای میزبان مانند پاکستان کمک کنند تا فرصت‌ها چند برابر شود.»
بسیاری از کشورهای اروپایی اکنون فعالانه به پناهندگان اوکراینی کمک می‌کنند، اما رویکرد آنها در قبال پناهجویان سایر کشورها همچنان نامتوازن است.
در اوج بحران مهاجران ناشی از جنگ اخیر سوریه، آلمان پذیرای بیش از یک میلیون پناهنده شد. اما در حال حاضر، هیچ کشور توسعه یافته‌ای آن سطح از اشتیاق را نشان نمی‌دهد.
به عنوان مثال، بریتانیا در تلاش است تا برخی از پناهجویان را به رواندا منتقل کند تا به درخواست‌های آنها رسیدگی شود.
در بسیاری از کشورها مانند پاکستان، شما می‌توانید برای چندین دهه پناهنده باشید، اما شانس کمی برای دریافت شهروندی وجود دارد.
«بدون دلخوری»
سلیمه مانند والدینش همچنان پناهنده است. او انتظار هیچ تغییری را ندارد.
«من اکنون می‌دانم که همه چیز باید بهبود یابد، اما هیچ دلخوری ندارم. توسط افراد دیگر مورد تبعیض قرار نگرفته‌ام. قوانین مانع از دسترسی به فرصت‌ها می‌شوند.»
پس از دریافت جایزه کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل در سال گذشته، بسیاری از دانشجویان جوان پناهنده برای دریافت مشاوره با او تماس گرفتند.
سلیمه خوشحال است که افراد بیشتری از جامعه او در آموزش سرمایه گذاری می‌کنند. حداقل دو زن اکنون در پاکستان در حال تحصیل پزشکی هستند.
کوچکترین برادرش - که به او پیشنهاد خرید یک صندلی را داده بود - اکنون در قرقیزستان در حال تحصیل پزشکی است.
«او شاهد بود که من برای رویاهایم سخت کار می‌کنم و تصمیم گرفت راه مرا دنبال کند. او می‌گوید هر خانواده باید یک پزشک زن و یک پزشک مرد داشته باشد.»
منبع خبر: بی بی سی فارسی 
اخبار مرتبط: پناهنده نسل سومی که اولین پزشک جامعه خود شد
