حرکت ضد محیط زیستی ریزش فاضلاب به کارون؛ آیا ۱۴۰۱ پایان این معضل است؟

روزانه هزاران متر مکعب فاضلاب کلانشهر اهواز به رودخانه کارون تخلیه می‌شود که علاوه بر آلودگی آب، چهره آن را هم کدر و زشت می‌کند. اگرچه به اعتقاد کارشناسان کدر بودن آب کارون در این مقطع به دلیل خاک است، اما به نظر نمی‌رسد فاضلاب در سبز بودن رودخانه در مقطع اهواز موثر نباشد.

کارون خروشان که نماد خوزستان و ایران و بزرگترین رودخانه کشور محسوب می‌شود، منظره آن به ویژه در فصل بهار با پل کابلی و پرندگان تصاویر ویژه‌ای خلق می‌کند، اما آب این رود ممکن است حتی سلامت پرندگان مهاجر را هم تحت تاثیر قرار دهد.

بر اساس اطلاعات حفاظت محیط زیست استان خوزستان در حال حاضر میزان ریزش فاضلاب شهری در مقطع اهواز حدود ۱۸۵ هزار متر مکعب در شبانه روز است. اولین بازه بحرانی محدوه شهر اهواز است؛ ورود فاضلاب‌های شهری تصفیه نشده آلودگی شدیدی را به رودخانه کارون تحمیل کرده است.

دومین بازه بحرانی شاخه رودخانه گرگر است؛ تجمع واحد‌های پرورش ماهی و ورود زهاب‌های مربوطه از یک طرف و پایین بودن دبی رودخانه گرگر از طرف دیگر شرایط بحرانی را برای این شاخه رودخانه کارون ایجاد کرده که تاثیر مستقیم بر کیفیت آب کارون دارد.

رئیس اداره آزمایشگاه‌های اداره‌کل حفاظت محیط زیست خوزستان می‌گوید: ورود فاضلاب‌های مختلف به رودخانه و آلودگی‌های ایجاد شده ناشی از عوامل آلاینده شامل ترکیبات ازت و فسفر، فلزات سنگین، دترجنت‌ها و عوامل میکروبی علاوه بر تاثیرات بلند مدت روی حیات آبزیان با کاهش اکسیژن محلول باعث مرگ و میر ماهیان نیز خواهد شد.

محیط زیست: آبفا کمترین پیشرفت را دارد

او همچنین گفت: زهاب‌های مکانیزه عمدتا به رودخانه کارون تخلیه نمی‌شوند و به مسیر‌های دیگری انتقال داده شده اند.

البته صغری رستمی گفت : صنایع و بیمارستان‌ها نیز با پیگیری‌های متعدد انجام شده بیشترین پیشرفت را در کنترل آلودگی داشته اند.

هر چند بر همین اساس هنوز تعدادی از واحد‌های صنعتی و بیمارستانی وجود دارند که نیازمند سیستم‌های کنترل آلودگی هستند.

ولی به گفته خانم رستمی دغدغه اصلی فاضلاب‌های شهری است شرکت آب و فاضلاب استان «کمترین پیشرفت» را در طی سالیان متمادی گذشته داشته است.

گفته‌ای که سازمان آب و فاضلاب خوزستان برخلاف آن نظر دارد و معتقد است که روند کار به سرعت پیش می‌رود.

آبفا: روند کار نسبت به گذشته نه تنها کند نشده بلکه سریع تر هم شده

مدیر عامل شرکت مهندسی آبفا خوزستان به ما گفت که ۲۴ نقطه ریزشی فاضلاب به رودخانه کارون وجود دارد که همگام با پیشرفت طرح جامع فاضلاب در حال پیشرفت است.

او همچنین در خصوص مسدود سازی نقاط ریزشی فاضلاب گفته که تا پایان سال ۱۴۰۱ حداقل ۱۹ نقطه آن بسته خواهد شد و باقی نقاط ریزشی فاضلاب به رودخانه کارون تا سال آینده برطرف می‌شود.

در کلانشهر اهواز ۲۴ نقطه ریزشی فاضلاب وجود دارد که حالا این پرسش مطرح است که چرا یک به یک این نقاط مسدود نمی‌شوند؟

آقای کرمی نژاد در پاسخ به این سوال می‌گوید: این نقاط به صورت کامل به یکدیگر وصل هستند.

او می گوید: تصفیه خانه افتتاح شده و آماده بهره برداری است، فقط باید خط اصلی ارتباط دهنده خطوط فاضلاب کلانشهر اهواز تکمیل شود و ایستگاه پمپاژ آن نیز کامل شود.

این مقام مسئول همچنین در خصوص انتقادات وارد شده به فاضلاب اهواز در خصوص روند کند اجرای شبکه فاضلاب گفت که سرعت بیشتر هم شده که کمتر نشده و ۱۴۴ نقطه فاضلاب در حال انجام است.

نظر نماینده مردم اهواز در مجلس در خصوص فاضلاب 

سید کریم حسینی نماینده مردم اهواز در مجلس نیز در این خصوص می‌گوید که طرح جامع فاضلاب اهواز در حال اجرا است که بخشی از آن نیز جلوگیری از سرریز شدن فاضلاب به رودخانه کارون است.

او گفت: بخش‌های زیادی از این طرح به اجرا در آمده و ما نیز برای تسریع در اجرای این طرح مرتبا پیگیر آن هستیم.

به گفته آقای حسینی با اجرای طرح جامع فاضلاب اهواز قطعا حداکثر نقاط ریزشی فاضلاب به کارون بسته خواهد شد.

کارزاری در جهت توقف ریزش فاضلاب به کارون با تقریبا ۹۰۰ امضا

مقامات استانی پیشتر نیز وعده‌هایی مبنی بر تکمیل خطوط فاضلاب اهواز و راه اندازی تصفیه خانه داده بودند که اجرایی نشد.

البته شاید دلیل این مسئله را بتوان بی توجهی شهروندان به این معضل مهم هم دانست، مطالبه گری در خوزستان عمدتا مسیر درستی ندارد و مطالبه گران نیز بعضا خواسته‌های خود را به درستی بیان نمی‌کنند.

تیر ۱۴۰۰ کارزاری به منظور توقف ریزش فاضلاب به رودخانه کارون راه اندازی شد که به مدت ۲ ماه و تا مرداد امکان امضای آن وجود داشت، اما در این مدت تنها کمتر از یک هزار امضا از جمعیت بیش از یک میلیون و ۳۰۰ هزار نفری کلانشهر اهواز این کارزار اینترنتی را امضا کردند.

این مسئله نشان دهنده عمق ناآگاهی جامعه و کم کاری وسیع دستگاه‌ها در جهت آگاه سازی شهروندان برای مطالبه حق و حقوق خود است.

چه شد که توجه‌ها به فاضلاب اهواز جلب شد؟

زمانی تمام توجه‌ها به فاضلاب اهواز جلب شد که در بارندگی‌های فراوان سال‌های ۹۷ و ۹۸ عمده خیابان‌های اهواز دچار آبگرفتگی به دلیل پس زدگی فاضلاب اهواز شد.

ظرفیت اندک فاضلاب کلانشهر جوابگوی جمعیت رو به رشد آن نبوده و همین مسئله مشکلات زیادی را ایجاد کرد.

پس از آن بود که تصاویر و ویدیو‌های مربوط به آبگرفتگی خانه و کاشانه مردم در شبکه‌های اجتماعی دست به دست شد و به سرعت سر از شبکه‌های خارجی در آورد تا اینبار آن‌ها از این آب گل و آلود ماهی خود را بگیرند.

اما همین اتفاق بود که باعث شد با فشار مردم و رسانه اعتبارات هنگفتی دوباره به آب و فاضلاب اهواز تزریق شود تا یک بار برای همیشه این معضل حل شود.

حالا نیز بر اساس دستور رئیس جمهور مقرر شده مشکل فاضلاب اهواز نهایتا تا یک سال آینده برطرف شود.

پیشتر معین شده بود که اجرای طرح جامع فاضلاب اهواز طی ۳ سال به پایان برسد که با سفر سید ابراهیم رئیسی و با دستور مستقیم او این زمان به ۲ سال کاهش یافت.

گزارش از ساسان ناصری زاده

باشگاه خبرنگاران جوان خوزستان اهواز