خروشان‌ترین رود ایران هم خشکید

کرخه، کارون و دز سه رود بزرگ و اصلی کشور در استان خوزستان که روزگاری شرایط سیلابی و طغیان‌هایشان، مردم پایین‌دست را به ستوه آورده بود، حالا در آستانه نابودی کامل هستند.

بعد از کارون و کرخه که خشکیدند، به تازگی تصاویر و گزارش‌هایی از پایین‌دست رودخانه دز منتشر شده که نشان می‌دهد این رود برای نخستین بار در تاریخ به طور کامل خشکیده‌ است. این رود در سال‌های گذشته هم وضعیت خوبی نداشت و کم‌آب شده، اما هرگز به طور کامل خشک نشده‌ بود که حالا شده‌ است.

کارشناسان می‌گویند که علت این خشکی، کاهش آب پشت سد دز و جلوگیری از ورود حق آبه به این رودخانه است.

مدیر انجمن محیط زیستی "رمانه" در این باره به خبر ایرنا گفته: «حدود یک هفته است که رودخانه دز در روستاهای پایین دست بخش شعیبیه، کاملا خشک شده و کف رودخانه مشخص است. فاطمه کرم‌اله‌چعب، شرایط رودخانه دز را یک فاجعه محیط زیستی توصیف کرد که حاصل سوءمدیریت در بخش آب است.

دز رودخانه‌ای است که از به هم پیوستن رودخانه‌های سزار و بختیاری در استان لرستان تشکیل می‌شود و پس از ورود به استان خوزستان به رود کارون می‌ریزد. رود دز بخشی از حوضه کارون بزرگ به شمار می‌رود.

بخش‌ زیادی از رودخانه‌های کشور، حتی قبل از رسیدن فصل تابستان، خشک‌ شده‌اند ولی اراده‌ای برای رهایی از این وضعیت وجود ندارد؛ این ماجرایی از کارون تا زاینده‌رود است.

با توجه به گرم شدن زمین، تغییر اقلیم یک پدیده جهانی است، بعضی کشورها اما با برنامه‌ریزی و به‌کارگیری راهکارهایی، صدمه‌ها و تبعات منفی این پدیده را به حداقل رسانده‌اند، اما در ایران مسولان ساده‌ترین راه را انتخاب کرده‌اند: «نگه‌داشتن آب پشت سدها و جلوگیری از رها شدن آب به پایین دست.»

این معضلی است که زاینده رود و اهالی اصفهان، سالها با آن دست به گریبانند.

دولت‌های مختلف در جمهوری اسلامی در ۳۰ سال گذشته، توجه خاصی به سدسازی داشته‌اند.آنها تا آنجا که توانسته‌اند روی رودهای ایران سد زدند، سدهایی که با شعار جلوگیری از ویرانی سیلاب ساخته‌ شدند، اما حالا خودشان به بلای جان تبدیل شده‌اند.

دریاچه‌های پریشان، بختگان، هامون و ارومیه و تالاب‌های شادگان و انزلی هم در کمای قبل از مرگ هستند. خشکی آبها در ایران، از آب‌های راکد و دریاچه‌ها به آبهای جاری و رودخانه‌ها رسیده‌است و این زنگ خطری بسیار جدی‌تر از قبل است، اگر گوش شنوایی باشد.