مهندس بازرگان در درس ترمودینامیک از ۲۰ نمره به چمران ۲۲ داد / دلیل اختلاف شهید چمران با محمد غرضی چه بود ؟

نشست «برای امروز ایران، کدام چمران؟» عصر روز گذشته(شنبه ۴ تیر ماه) به مناسبت سالگرد شهادت شهید مصطفی چمران، در سالن حافظ خانه اندیشمندان علوم انسانی با همکاری بنیاد شهید چمران برگزار شد.

عباس ملکی در این نشست با موضوع «تبیین شخصیت مصطفی چمران با رویکرد روانشناسی سیاسی» گفت: دکتر چمرانی که من می شناختم در خیلی از چیزها می توانیم بگوییم رقیب داشت؛ مثلا ایشان در دانشگاه برکلی فیزیک خوانده بود و خیلی افراد دیگر هم در خارج درس خوانده اند و یا در مسأله نظامی هم احتمالا کسانی بوده اند که به پای ایشان می رسیدند ولی در «سکوت» دیگران به پای او نمی رسیدند.

عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی شریف در خصوص دینداری شهید چمران اظهار داشت: دینداری شهید چمران خاص بود و از لحاظ فردی اصلا کاری به این نداشت که هرکس چه می گوید. شاید شما یادتان نیاید، یک موقع اگر می خواستی در دانشگاه نماز بخوانی یک امر منفی بود. در چنین حالتی دکتر چمران و کسانی که در دانشکده فنی دانشگاه تهران درس می خواندند دنبال نماز خواندن بودند.

وی با اشاره به اینکه مسأله بعدی هوشمندی ایشان بود، تصریح کرد: مسأله لبنان این بود که در شامات بعد از اینکه از فرانسه جدا شد، مسیحیان و جریانات چپ اهمیت پیدا کردند و سنی ها هم بیشتر به سمت حزب بعث رفتند. شیعیان پایین ترین جای لبنان بودند و برای اینکه این را جبران کنند به سمت جریانات چپ رفتند؛ برای اینکه هرچیزی چپ باشد گوشه هایی از عدالت گرایی را دارد. امام موسی صدر به این نتیجه رسیدند که شیعیان را بالا ببرند و وقتی این کار پا گرفت که دکتر چمران آنجا رفت. ایشان برای اینکه بچه های شیعه را پای کار بیاورد خودش را پایین می آورد.

ملکی افزود: قدرت نفوذ در دیگران هم بود. بعد از اینکه جنگ شروع شد، من و ۲۰ نفر از بچه های شمیران احساس مسئولیت کردیم و با مینی بوس به جبهه رفتیم. گفتند دکتر چمران در کاخ استانداری است. وقتی به اهواز رسیدیم ما را روی چمن ها نشاند و گفت همین امشب شروع کنیم بهتر است. طوری با من و دیگران صحبت می کرد که گویی شما خیلی بلد هستید. سرگرد معصومی را هم به عنوان رابط معرفی کرد.

وی با بیان اینکه نکته بعدی «اخلاق حرفه ای» است، ادامه داد: چند ماهی که ما آنجا بودیم روزی سه بار از دفترش بیرون می آمد. یک بار صبح بیرون می آمد و در حمام گوشه حیاط استانداری که احتمالا مربوط به کارگران بود دوش می گرفت و یک باز هم ظهر و مغرب از دفترش خارج می شد. خیلی هنر و ورزش دوست داشت. یکی از محافظانش علی ولی پور گودرزی می گفت من هیچ وقت ایشان را رها نمی کنم و آخر هم شهید شد.

عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی شریف در مورد جمع عرفان و مبارزه در شخصیت شهید چمران، گفت: آخرین دست نوشته اش را خیلی زیبا نوشته است. یعنی یک آدم چه طوری می تواند در یک محیط کاملا رئالیستی و پراگماتیستی ذهنش در حالتی از معنویت باشد؟

وی تأکید کرد: نکته بعدی که می خواستم بگویم در مورد چیزی است که آقای غرضی گفته اند. چون من یک مدت با در استانداری خوزستان و بعد بخش بین الملل وزارت نفت با آقای غرضی کار کرده ام. آقای غرضی می گویند که ایشان در هیچ جنگی در لبنان شرکت نداشت و فقط مشاور آقای صدر بود. خود من هم لبنان بوده ام. این بخش صحبت ایشان را خیلی ناراحت نشدم.

ملکی افزود: من همیشه به خانواده شهید صدر هم گفته ام ما نباید دنبال لیبی باشیم. چون آقای صدر بیشتر برای صدام حسین مهم و تهدید بود. چون صدر شیعیان لبنان را از حالتی که حرف های بعثی ها را بپذیرند کنار زد و به آنها اعتبار و ارزش داد. پس احتمال زیاد دارد که صدام حسین چنین کاری کرده باشد.

وی ادامه داد: ولی به هر حال در دوره بعد از امام موسی صدر که جنگ های داخلی لبنان هم شروع شده بود و فلسطینی های زیادی آنجا بودند. تقریبا کار حرفه ای فلسطینی ها در لبنان این شده بود که روزها می خوابیدند و شب ها مواد غذایی جمع می کردند و به باغات جنوب لبنان می رفتند و صبح که می آمدند می گفتند ما به اسرائیل حمله کردیم و چه قدر کشته دادند. این قضیه یواش یواش مردم شیعه را عاصی کرده بود چون اول اینکه کار اینها را بر هم می زد و دوم اینکه اسرائیل علیه مردم لبنان حمله می کرد و بالأخره هم جنوب لبنان را گرفت و فلسطینی ها مجبور شدند از آنجا به قبرس و تونس کوچ کنند.

عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی شریف گفت: ایرانیان لبنان هم دو گروه بودند. افرادی مثل جلال الدین فارسی و آقای غرضی طرفدار فلسطینی ها بودند و امام موسی صدر و آقای دکتر چمران طرفدار شیعیان بودند و می گفتند سرنوشت شیعیان برای ما مهم است. این مسأله به داخل کشور هم آمد و شاید همین مسأله باعث رد صلاحیت آقای فارسی هم شده بود.

بیشتر بخوانید :

• چمران ، از زندگی مرفه در آمریکا تا سنگرهای لبنان و کردستان / ناگفته هایی از زندگی «چریک» محبوب ملی

• روایتی از آغازجنگ؛ از تصمیم‌عجیب غرضی تا کج‌سلیقگی بازرگان