‌آمریکا: ایران خواسته‌های فراتر از برجام را کنار بگذارد

صدای آلمان

در حالی که شورای امنیت سازمان ملل متحد در نشستی به بررسی پیروی از قطعنامه ۲۲۳۱ خود در اجرای توافق اتمی با ایران پرداخت آمریکا طرح خواسته‌های فراتر از برجام از سوی ایران را "مأیوس‌کننده" خوانده است.

ریچارد میلز، معاون نماینده آمریکا در این نشست در روز پنج‌شنبه ۳۰ ژوئن (۹ تیر) گفت، توافق وین از اوایل مارس آماده است و تنها زمانی می‌توان آن را به جمع‌بندی رساند که ایران خواسته‌های خارج از حیطه توافق را کنار بگذارد.

او افزود، ایران در مذاکرات غیرمستقیم با ایالات متحده در دوحه قطر خواسته‌های فراتر از برجام مطرح کرده و هیچ اضطرار زمانی را نیز برای به فرجام رساندن توافق نشان نداده است.

میلز از آمادگی آمریکا برای بازگشت دوجانبه به برجام خبر داد و گفت: «توپ در زمین ایران است و تصمیم برای بازگشت به سوی اجرای کامل برجام بر عهده ایران است.»

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

بیانیه سه کشور اروپایی

سه کشور اروپایی آلمان، فرانسه و بریتانیا نیز پیش از آغاز نشست شورای امنیت از ایران خواستند تا از فرصت دیپلماتیک به‌دست آمده مذاکرات وین برای احیای توافق اتمی (برجام) استفاده کند.

آن‌ها در بیانیه‌ای مشترک ایران را به دست کشیدن از تشدید فعالیت‌های اتمی دعوت کرده و خواستار همکاری کامل این کشور با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شدند.

در همین حال اولوف اسکوگ، سفیر اتحادیه اروپا نیز با اشاره به بی‌حاصل بودن مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در دوحه قطر اعلام کرد، اروپا نگران نرسیدن به توافق برای احیای برجام است.

او گفت، نگران است که در این مذاکرات نشود از "خط پایان" عبور کرد. اسکوگ افزود: «پیام من این است: از فرصت استفاده کنید تا به نتیجه برسید، الان زمان احیای کامل [برجام] است.»

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

تروئیکای اروپایی که شامل آلمان، فرانسه و بریتانیاست در بیانیه‌ خود تسریع گام‌های هسته‌ای، نصب سانتریفوژهای پیشرفته و قطع دوربین‌های فراپادمانی نظارتی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ایران را با توجه به "انباشت اورانیوم با غنای ۲۰ و ۶۰درصد" مایه نگرانی خواند.

ایران در خردادماه امسال اعلام کرد که به فعالیت‌ دوربین‌های نظارتی آژانس در مراکز هسته‌ای خود پایان می‌دهد.

در بیانیه این سه کشور این اقدام "گامی منفی، غیرسازنده و تحریک‌آمیز" خوانده شده است. در این بیانیه گفته می‌شود: «ما از ایران می‌خواهیم، همکاری کامل با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را از سر گرفته و از فرصت باقیمانده روی میز، که به نفع دولت و ملت ایران است، استفاده کند.»

با این که ایران مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا در دوحه را "مثبت" ارزیابی کرده اروپا و آمریکا اعلام کرده‌اند که گفت‌وگوها بی‌فرجام بوده و باعث "سرخوردگی‌شان" شده است.

در بیانیه تروئیکای اروپایی با گریز به این مذاکرات گلایه می‌شود که ایران فرصتی دیگر را از دست داد و "به جای آن درخواست‌های بیش‌تر و غیرواقع‌گرایانه را مطرح کرد."

شورای امنیت از ایران خواسته تا از هر گونه فعالیت در حوزه موشک‌های بالستیک دارای قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای خودداری کند.

این در حالیست که ایران چند روز پیش از دومین پرتاب ماهواره‌بر ذوالجناح خبر داد. در بیانیه تروئیکای اروپا با اشاره به این آزمایش از ایران خواسته شده تا از این "اقدامات تحریک‌آمیز" خودداری کند.

برنامه موشک‌های دوربرد جمهوری اسلامی همواره یکی از مسائل مورد مناقشه با کشورهای غربی طرف توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ بوده است. آمریکا و بسیاری از هم‌پیمانان اروپایی و منطقه‌ای‌اش، ایران را متهم می‌کنند که در پی توسعه برنامه موشکی خود در پوشش برنامه‌های فضایی است.

در بیانیه از ایران خواسته شده تا از فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده در منطقه دست کشیده و به فعالیت‌های موشکی‌های بالستیک و اشاعه هسته‌ای مغایر با قطعنامه‌های شورای امنیت پایان دهد.

خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

با این امضای دونالد ترامپ، دولت آمریکا نه‌ تنها از توافقنامه اتمی "برجام" خارج شده، بلکه می‌خواهد تحریم‌های اقتصادی علیه جمهوری اسلامی را نیز بار دیگر از سر ‌گیرد. بدین ترتیب هر شرکتی که با آمریکا و با دلار در سطح جهانی معامله می‌کند در صورتی که با ایران معامله کند، می‌تواند مشمول جریمه سنگینی بشود.
خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

بسیاری از شرکت‌ها و بخصوص بانک‌ها معنی نقض تحریم‌ها را بخوبی می‌دانند. کومرتس بانک آلمان در سال ۲۰۱۴ مجبور به پرداخت یک میلیارد و پانصد میلیون دلار و گروه "بی ان پی پاریبا" فرانسوی حتی ۹ میلیارد دلار جریمه پرداخت کرد.
خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

به گزارش اتاق بازرگانی آلمان، ده هزار شرکت آلمانی با ایران رابطه تجاری دارند و ۱۲۰ شرکت این کشور حتی با نیروی کار خود در ایران حضور دارند. آلمان در سال گذشته ۳ و نیم میلیارد یورو به ایران صادرات داشته درحالیکه ارزش صادرات آن به آمریکا بالغ بر ۱۱۱ میلیارد یورو بوده است.
خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

ایرباس بزرگترین بازنده خروج آمریکا از برجام است. در ژانویه سال ۲۰۱۷ ایران سفارش خرید یکصد فروند هواپیمای ایرباس را به ارزش ۲۳ میلیارد یورو داد. سه فروند هواپیما به ایران تحویل داده شد و حالا آمریکا اجازه صادرات این هواپیما به ایران را لغو کرده است. کمپانی اروپایی ایرباس بخشی از تولیدات خود را در آمریکا تامین می‌کند.
خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

کمپانی آمریکایی بوئینگ دو قرارداد با شرکت‌های ایرانی آسمان برای فروش ۳۰ عدد هواپیما به ارزش ۳ میلیارد دلار و نیز قرارداد فروش ۸۰ فروند هواپیما با شرکت ایران ایر به ارزش ۱۶ میلیارد دلار امضا کرد. این سفارش‌ها هیچگاه در تولید لحاظ نشدند و حالا هم دنیس مویلنبرگ، مدیریت بوئینگ، اعلام کرده است که "ما پیرو سیاست دولت آمریکا هستیم".
خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

تاریخ اولین حضور زیمنس در ایران به کشیدن خط تلگراف لندن – بمبئی در ۱۵۰ سال پیش برمی‌گردد. جو کایزر، مدیر کمپانی زیمنس، از نخستین مدیران آلمانی بود که در آغاز سال ۲۰۱۶ به ایران سفر کرد و قرارداد‌های میلیاردی فروش توربین‌های گازی و مدرنیزه کردن قطارهای ایران را به امضا رساند.
خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

کمپانی هنکل هیچگاه از بازار ایران خارج نشد و به همین دلیل جایگاه قدرتمندی در صنایع تولید شوینده و چسب دارد. "کاسپار رورستد"، مدیر پیشین این کمپانی، در سال ۲۰۱۵ و قبل از "برچیده شده تحریم‌ها" گفته بود: «فروش میلیونی ما در بازار ایران (سه رقم دارد) و به افزایش آن هم خوشبین هستیم.» این کمپانی سال گذشته ۲۰ میلیارد یورو فروش داشته که یک درصد آن از بازار ایران است.
خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

کمپانی دایملر، ایران خودرو و ماموت در ماه دسامبر سال ۲۰۱۷ قرارداد طولانی مدت تولید کامیون در ایران را به امضا رساندند. دایملر آلمان در سال ۲۰۱۰ سهم خود را در خودروسازی ایران واگذار کرده بود.
خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

کمپانی خودروسازی فولکس واگن هم تصمیم داشت از اواسط سال ۲۰۱۷ میلادی با کمک ایران خودرو و ماموت با مدل‌های تیگوان و پاسات وارد بازار ایران شود. این خودروها در نمایشگاه بین‌المللی خودرو تهران در سال گذشته نیز عرضه شدند.
خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

بازار خودروی ایران بصورت "سنتی" در دست صنایع خودروسازی فرانسه است. این صنایع از آنجایی که با آمریکا رابطه‌ای ندارند، دستشان برای سرمایه‌گذاری در ایران بازتر است. کمپانی "PSA" در سال ۲۰۱۶ قرارداد همکاری برای تولید سه مدل پژو را در سال ۲۰۱۶ با ایران خودرو به امضا رساند. این سرمایه‌گذاری ۴۰۰ میلیون یورویی هنوز به نتیجه ‌و سودی نرسیده و طرف ایرانی هم توان مالی ندارد.
خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

خودروساز فرانسوی رنو در سال ۲۰۱۷ اعلام کرد یک سرمایه‌گذاری بزرگ به همراه خط تولید در ایران خواهد داشت. کارلوس غُصن (یا به فرانسوی گون- Carlos Ghosn) مدیر اجرایی شرکت‌های خودروسازی رنو در آن زمان گفته بود که "بازار ایران دارای پتانسیل بی‌نظیری است".
خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

بازار و صنایع نفت و گاز ایران یکی از بازارهای جالب توجه برای شرکت‌های بین‌المللی است. شرکت ایتالیایی "سایپم" (Saipem) که در عرصه تولید خط لوله ‌و پایانه‌های نفت و گاز فعال است قرادادی به مبلغ ۳ میلیارد و پانصد میلیون یورو با ایران امضا کرده است.
خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

رئیس کمپانی نفتی اِنی (Eni)، کلادیو دسکالزی هم جزو اولین مدیرانی بود که با پایان تحریم‌ها راهی تهران شد. دو طرف تمایل به همکاری داشتند اما قراردادها در حد "مطالعات برای توسعه میدان کیش و فاز سوم میدان دارخوین" باقی ماند. از سوی دیگر انی از ایران طلبکار است که به دلیل تحریم‌ها امکان پرداخت بدهی برای ایران وجود نداشت.
خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

برخلاف کمپانی ایتالیایی انی، کمپانی بریتانیایی – هلندی "شل" سال‌ها به دلیل تحریم‌ها راهی را پیدا نمی‌کرد تا بتواند بدهی دو میلیارد دلاری خود به ایران را پرداخت کند. کمپانی نفتی شل سفارش جدید دیگر به ایران نداده و قراردادهای جدید هم در حد "مطالعه برای توسعه میادین آزادگان جنوبی، یادآوران و کیش" است.
خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

کمپانی فرانسوی توتال اعلام کرد که پنج میلیارد دلار در میدان پارس جنوبی سرمایه‌گذاری می‌کند. دولت آمریکا در مورد این سرمایه‌گذاری "استثنا" قائل شد و اجازه آن را صادر کرد. حال امکان دارد با تحریم‌های جدید این اجازه هم لغو شود. پاتریک پویان، مدیرعامل توتال، در ماه مارس ابراز امیدواری کرد تا اجازه آمریکا به‌قوت خود باقی بماند. او گفت در غیر این صورت ما بار دیگر برای دریافت اجازه تلاش خواهیم کرد.

نویسنده: محمود صالحی