این روزها دو فاجعهٔ مرگبار برای مهاجرانی که می‌خواستند از مرزهای بین‌المللی عبور کنند روی داده است.

حداقل ۲۳ نفر از گروه عظیمی که می‌خواستند از حصار‌های مرزی مراکش به شهر ملیلیه (برون بوم اسپانیا در سواحل مدیترانه‌ای مراکش) در سواحل شمالی قارهٔ آفریقا وارد شوند، جان خود را از دست دادند. سه روز بعد، پلیس ایالات متحدهٔ آمریکا در شهر سن‌آنتونیو پیکر بی‌جان ۴۶ نفر را در کامیونی که در حومهٔ شهر رها شده بود، یافت.

پس از آشفتگی اوضاع جهان بر اثر همه‌گیری کووید ـ۱۹ که باعث شد تعداد زیادی از کشور‌های محدودیت‌های شدیدی برای ورود مسافران وضع کنند، تعداد مسافران در مسیر‌های اصلی مهاجرت در جهان افزایش آشکاری پیدا کرد.

کارشناسان معتقدند این افزایش منجر به افزایش آمار مرگ‌و‌میر می‌شود. بنابر تخمین سازمان بین‌المللی مهاجرت (آی‌ او ‌ام)، وابسته به سازمان ملل متحد، از سال ۲۰۱۴ حدود ۵۰ هزار مهاجر در راه رسیدن به مقصد‌هایی مانند آمریکا و کشور‌های اتحادیهٔ اروپا جان خود را از دست داده‌اند یا ناپدید شده‌اند. این سازمان جهانی معتقد است تعداد حقیقی کشته‌شدگان و مفقودان بسیار بیش از این است.

خطرناک‌ترین مسیر‌های مهاجرت در جهان کدام است؟ و چرا؟

دریای مدیترانه

بنابه گزارش سازمان مهاجرت جهانی مسیر دریای مدیترانه مرگبارترین مسیر برای مهاجران است. برآورد می‌شود که از سال ۲۰۱۴ تاکنون بیش از ۱۹،۵۰۰ نفر در تلاش برای عبور از دریای مدیترانه از شمال آفریقا به اروپا جان خود را از‌دست داده‌اند.

عبور از این دریا با وسایل نا‌امن مانند قایق‌های بادی و با تعداد مسافران بیش از حد ظرفیت انجام می‌شود که این سفر را پر‌مخاطره و مرگبار می‌کند.

این قایق‌ها را باند‌های خلافکار و قاچاقچیان انسان هدایت می‌کنند.

در تونس، که در کنار لیبی یکی از اصلی‌ترین نقاطی است که مهاجران به قصد رسیدن به اروپا به آب‌های مدیترانه می‌زنند حتی گورستانی ویژهٔ افرادی که در دریا غرق می‌شوند ساخته شده است.

ویکی، مهاجر نیجریایی که امیدوار است از طریق تونس به اروپا برسد در بازدید از این گورستان به خبرگزاری فرانسه می‌گوید: «مشاهدهٔ گور‌های این گورستان دل مرا می‌لرزاند».

این زن نیجریایی می‌گوید: «وقتی این قبر‌ها را می‌بینم، دیگر هیچ جرأت ندارم که با این قایق‌ها از دریای مدیترانه بگذرم».

سازمان‌هایی مانند سازمان مهاجرت جهانی نگران جان مسافرانی هستند که از این سفر منصرف نمی‌شوند.

صفا مصهلی، سخنگوی سازمان بین‌المللی مهاجرت می‌گوید: «عبور مهاجران از مسیر مدیترانه ادامه دارد. بیشترین نگرانی، افزایش روز‌افزون مهاجرانی است که در عبور از این مسیر مهاجرت دریایی مرگبار جان خود را از دست می‌دهند».

به گزارش فرانتکس، سازمان ناظر بر مرزهای اتحادیهٔ اروپا، از سال ۲۰۱۵ حدود ۳۰۰ هزار نفر که در تلاش برای عبور از این مسیر برای مهاجرت بوده‌اند، نجات داده شده‌اند.

مسیر‌های داخلی آفریقا

برای بسیاری از مهاجران آفریقایی رؤیای رسیدن به اروپا با سفر طولانی از قلب صحرای آفریقا به سوی کشور‌های شمال آفریقا شروع می‌شود.

شرایط آب‌و‌هوایی دشوار این مسیر بزرگترین خطر پیش روی آنهاست. سازمان مهاجرت جهانی برآورد می‌کند که عبور از صحرای آفریقا علت مرگ حدود ۵،۴۰۰ نفر از سال ۲۰۱۴ تا سال ۲۰۲۲ بوده است.

عبدالله ابراهیم، یکی از مهاجران از تجربهٔ عبور خود از این صحرا به خبرگزاری فرانسه می‌گوید: «در صحرا همراهان جلوی چشم ما جان می‌دادند. بعضی از آنها از پا‌می‌افتادند و همانجا می‌مردند. بعضی هم ذخیرهٔ آب‌شان تمام می‌شد».

خطر بزرگ دیگری که مهاجران را تهدید می‌کند باند‌های متعدد قاچاق انسان است که در منطقه فعالیت می‌کنند.

سازمان جهانی مهاجرت در آخرین گزارش خود در این زمینه می‌نویسد: «خشونت در چنگال قاچاقچیان انسان و باند‌های خلافکار و مأموران مرزی هم عامل بخش بزرگی از مرگ‌و‌میر افراد درمسیر‌های مهاجرت در صحرای آفریقاست».

عبور از مرز مکزیک به آمریکا

هرچند مسیر‌های مهاجرت در قارهٔ آمریکا همه در نهایت به ایالات‌متحدهٔ آمریکا ختم نمی‌شود اما هدف نهایی بیشتر افراد مهاجر اقامت در آن منطقه است.

بیشترین چالش پیش روی این مهاجران مرز میان مکزیک و ایالات‌متحدهٔ آمریکاست. این منطقه به شرایط جغرافیایی دشوار و صعب‌العبور از جمله مناطق خشک و بی‌آب‌و‌علف مشهور است و مهاجران برای رسیدن به ایالات‌متحده از رودخانهٔ خطرناک ریو‌گراند (رودخانهٔ وحشی) که در بخشی از نوار مرزی جریان دارد، استفاده می‌کنند.

غرق شدن یکی از اصلی‌ترین دلایل مرگ مهاجران در این مسیر است که سازمان مهاجرت برآورد می‌کند از سال ۲۰۱۴ باعث قربانی شدن بیش از ۳ هزار نفر شده است.

افرادی که تلاش می‌کنند از خطرات طبیعی در‌‌امان بمانند و در خودرو‌های باری پنهان می‌شوند با خطرات دیگری مانند فاجعه‌ مرگ مهاجران در سن‌آنتونیو مواجه می‌شوند.

صفا مصهلی، سخنگوی سازمان مهاجرت جهانی می‌گوید: «به‌تازگی موارد جدیدی از مرگ تعداد زیادی از افراد در مسیر‌های مهاجرت به سوی ایالات‌متحدهٔ آمریکا گزارش شده است».

دسامبر ۲۰۲۱، در جریان تصادف کامیونی در ایالت چیاپاس مکزیک ۵۶ مهاجر کشته شدند.

مصهلی در ادامه می‌گوید: «نگرانی سازمان مهاجرت جهانی در زمینهٔ مهاجرت افراد از آمریکای جنوبی به ایالات‌متحدهٔ آمریکا هم‌چنان ادامه دارد».

سازمان مهاجرت جهانی می‌گوید بیش از ۴ نفر از هر ۱۰ مهاجر در سراسر جهان در سال ۲۰۲۰ در آسیا متولد شده‌ بوده‌اند و این قاره چندین مسیر اصلی مهاجرت دارد.

بنا‌به گزارش سازمان ملل حدود ۵ هزار نفر در هشت سال گذشته در مسیر‌های مهاجرت آسیا کشته یا مفقود شده‌اند.

بیشتر این قربانیان از اقلیت روهینگا و مهاجران بنگلادشی هستند که از مسیرهای دریایی و عبور از خلیج بنگال و دریای آندامان برای رسیدن به کشور‌های امن همسایه یا در نهایت رسیدن به اروپا استفاده می‌کنند.

دشواری‌ها و خطراتی که آنها در این مسیرها با آن مواجه می‌شوند مرگبار است.

محمد الیاس، ۳۷ ساله و از پناهندگان روهینگا پس از آنکه نیروی دریایی هند او را از حادثهٔ غرق شدن قایق مهاجران نجات می‌دهد، به خبرگزاری فرانسه می‌گوید: «ما گرسنه بودیم. هیچ آب آشامیدنی همراه نداشتیم. خوراک و برنج هم نداشتیم. بدون آب و غذا مانده بودیم درست مثل آنکه یک ماه روی دریا سرگردان باشی».

همانند باقی مسیر‌های مهاجرت این مهاجران هم قربانی بهره‌کشی و سو‌ء‌استفادهٔ دارو‌دسته‌‌های قاچاقچی انسان می‌شوند.

یکی دیگر از مسیر‌های خطرناک و دشوار، مرز میان ایران و ترکیه است که پس از قدرت گرفتن طالبان در افغانستان در ماه اوت سال گذشته با هجوم بی‌سابقهٔ مهاجران افغان رو‌به‌رو شده است.

آژانس پناهندگان سازمان ملل متحد می‌گوید بیش از دو میلیون افغان در ایران و کشور‌های اطراف به عنوان پناهنده ثبت شده‌اند.

این روزها دو فاجعهٔ مرگبار برای مهاجرانی که می‌خواستند از مرزهای بین‌المللی عبور کنند روی داده است.

حداقل ۲۳ نفر از گروه عظیمی که می‌خواستند از حصار‌های مرزی مراکش به شهر ملیلیه (برون بوم اسپانیا در سواحل مدیترانه‌ای مراکش) در سواحل شمالی قارهٔ آفریقا وارد شوند، جان خود را از دست دادند. سه روز بعد، پلیس ایالات متحدهٔ آمریکا در شهر سن‌آنتونیو پیکر بی‌جان ۴۶ نفر را در کامیونی که در حومهٔ شهر رها شده بود، یافت.

پس از آشفتگی اوضاع جهان بر اثر همه‌گیری کووید ـ۱۹ که باعث شد تعداد زیادی از کشور‌های محدودیت‌های شدیدی برای ورود مسافران وضع کنند، تعداد مسافران در مسیر‌های اصلی مهاجرت در جهان افزایش آشکاری پیدا کرد.

کارشناسان معتقدند این افزایش منجر به افزایش آمار مرگ‌و‌میر می‌شود. بنابر تخمین سازمان بین‌المللی مهاجرت (آی‌ او ‌ام)، وابسته به سازمان ملل متحد، از سال ۲۰۱۴ حدود ۵۰ هزار مهاجر در راه رسیدن به مقصد‌هایی مانند آمریکا و کشور‌های اتحادیهٔ اروپا جان خود را از دست داده‌اند یا ناپدید شده‌اند. این سازمان جهانی معتقد است تعداد حقیقی کشته‌شدگان و مفقودان بسیار بیش از این است.

خطرناک‌ترین مسیر‌های مهاجرت در جهان کدام است؟ و چرا؟

دریای مدیترانه

بنابه گزارش سازمان مهاجرت جهانی مسیر دریای مدیترانه مرگبارترین مسیر برای مهاجران است. برآورد می‌شود که از سال ۲۰۱۴ تاکنون بیش از ۱۹،۵۰۰ نفر در تلاش برای عبور از دریای مدیترانه از شمال آفریقا به اروپا جان خود را از‌دست داده‌اند.

عبور از این دریا با وسایل نا‌امن مانند قایق‌های بادی و با تعداد مسافران بیش از حد ظرفیت انجام می‌شود که این سفر را پر‌مخاطره و مرگبار می‌کند.

این قایق‌ها را باند‌های خلافکار و قاچاقچیان انسان هدایت می‌کنند.

در تونس، که در کنار لیبی یکی از اصلی‌ترین نقاطی است که مهاجران به قصد رسیدن به اروپا به آب‌های مدیترانه می‌زنند حتی گورستانی ویژهٔ افرادی که در دریا غرق می‌شوند ساخته شده است.

ویکی، مهاجر نیجریایی که امیدوار است از طریق تونس به اروپا برسد در بازدید از این گورستان به خبرگزاری فرانسه می‌گوید: «مشاهدهٔ گور‌های این گورستان دل مرا می‌لرزاند».

این زن نیجریایی می‌گوید: «وقتی این قبر‌ها را می‌بینم، دیگر هیچ جرأت ندارم که با این قایق‌ها از دریای مدیترانه بگذرم».

سازمان‌هایی مانند سازمان مهاجرت جهانی نگران جان مسافرانی هستند که از این سفر منصرف نمی‌شوند.

صفا مصهلی، سخنگوی سازمان بین‌المللی مهاجرت می‌گوید: «عبور مهاجران از مسیر مدیترانه ادامه دارد. بیشترین نگرانی، افزایش روز‌افزون مهاجرانی است که در عبور از این مسیر مهاجرت دریایی مرگبار جان خود را از دست می‌دهند».

به گزارش فرانتکس، سازمان ناظر بر مرزهای اتحادیهٔ اروپا، از سال ۲۰۱۵ حدود ۳۰۰ هزار نفر که در تلاش برای عبور از این مسیر برای مهاجرت بوده‌اند، نجات داده شده‌اند.

مسیر‌های داخلی آفریقا

برای بسیاری از مهاجران آفریقایی رؤیای رسیدن به اروپا با سفر طولانی از قلب صحرای آفریقا به سوی کشور‌های شمال آفریقا شروع می‌شود.

شرایط آب‌و‌هوایی دشوار این مسیر بزرگترین خطر پیش روی آنهاست. سازمان مهاجرت جهانی برآورد می‌کند که عبور از صحرای آفریقا علت مرگ حدود ۵،۴۰۰ نفر از سال ۲۰۱۴ تا سال ۲۰۲۲ بوده است.

عبدالله ابراهیم، یکی از مهاجران از تجربهٔ عبور خود از این صحرا به خبرگزاری فرانسه می‌گوید: «در صحرا همراهان جلوی چشم ما جان می‌دادند. بعضی از آنها از پا‌می‌افتادند و همانجا می‌مردند. بعضی هم ذخیرهٔ آب‌شان تمام می‌شد».

خطر بزرگ دیگری که مهاجران را تهدید می‌کند باند‌های متعدد قاچاق انسان است که در منطقه فعالیت می‌کنند.

سازمان جهانی مهاجرت در آخرین گزارش خود در این زمینه می‌نویسد: «خشونت در چنگال قاچاقچیان انسان و باند‌های خلافکار و مأموران مرزی هم عامل بخش بزرگی از مرگ‌و‌میر افراد درمسیر‌های مهاجرت در صحرای آفریقاست».

عبور از مرز مکزیک به آمریکا

هرچند مسیر‌های مهاجرت در قارهٔ آمریکا همه در نهایت به ایالات‌متحدهٔ آمریکا ختم نمی‌شود اما هدف نهایی بیشتر افراد مهاجر اقامت در آن منطقه است.

بیشترین چالش پیش روی این مهاجران مرز میان مکزیک و ایالات‌متحدهٔ آمریکاست. این منطقه به شرایط جغرافیایی دشوار و صعب‌العبور از جمله مناطق خشک و بی‌آب‌و‌علف مشهور است و مهاجران برای رسیدن به ایالات‌متحده از رودخانهٔ خطرناک ریو‌گراند (رودخانهٔ وحشی) که در بخشی از نوار مرزی جریان دارد، استفاده می‌کنند.

غرق شدن یکی از اصلی‌ترین دلایل مرگ مهاجران در این مسیر است که سازمان مهاجرت برآورد می‌کند از سال ۲۰۱۴ باعث قربانی شدن بیش از ۳ هزار نفر شده است.

افرادی که تلاش می‌کنند از خطرات طبیعی در‌‌امان بمانند و در خودرو‌های باری پنهان می‌شوند با خطرات دیگری مانند فاجعه‌ مرگ مهاجران در سن‌آنتونیو مواجه می‌شوند.

صفا مصهلی، سخنگوی سازمان مهاجرت جهانی می‌گوید: «به‌تازگی موارد جدیدی از مرگ تعداد زیادی از افراد در مسیر‌های مهاجرت به سوی ایالات‌متحدهٔ آمریکا گزارش شده است».

دسامبر ۲۰۲۱، در جریان تصادف کامیونی در ایالت چیاپاس مکزیک ۵۶ مهاجر کشته شدند.

مصهلی در ادامه می‌گوید: «نگرانی سازمان مهاجرت جهانی در زمینهٔ مهاجرت افراد از آمریکای جنوبی به ایالات‌متحدهٔ آمریکا هم‌چنان ادامه دارد».

سازمان مهاجرت جهانی می‌گوید بیش از ۴ نفر از هر ۱۰ مهاجر در سراسر جهان در سال ۲۰۲۰ در آسیا متولد شده‌ بوده‌اند و این قاره چندین مسیر اصلی مهاجرت دارد.

بنا‌به گزارش سازمان ملل حدود ۵ هزار نفر در هشت سال گذشته در مسیر‌های مهاجرت آسیا کشته یا مفقود شده‌اند.

بیشتر این قربانیان از اقلیت روهینگا و مهاجران بنگلادشی هستند که از مسیرهای دریایی و عبور از خلیج بنگال و دریای آندامان برای رسیدن به کشور‌های امن همسایه یا در نهایت رسیدن به اروپا استفاده می‌کنند.

دشواری‌ها و خطراتی که آنها در این مسیرها با آن مواجه می‌شوند مرگبار است.

محمد الیاس، ۳۷ ساله و از پناهندگان روهینگا پس از آنکه نیروی دریایی هند او را از حادثهٔ غرق شدن قایق مهاجران نجات می‌دهد، به خبرگزاری فرانسه می‌گوید: «ما گرسنه بودیم. هیچ آب آشامیدنی همراه نداشتیم. خوراک و برنج هم نداشتیم. بدون آب و غذا مانده بودیم درست مثل آنکه یک ماه روی دریا سرگردان باشی».

همانند باقی مسیر‌های مهاجرت این مهاجران هم قربانی بهره‌کشی و سو‌ء‌استفادهٔ دارو‌دسته‌‌های قاچاقچی انسان می‌شوند.

یکی دیگر از مسیر‌های خطرناک و دشوار، مرز میان ایران و ترکیه است که پس از قدرت گرفتن طالبان در افغانستان در ماه اوت سال گذشته با هجوم بی‌سابقهٔ مهاجران افغان رو‌به‌رو شده است.

آژانس پناهندگان سازمان ملل متحد می‌گوید بیش از دو میلیون افغان در ایران و کشور‌های اطراف به عنوان پناهنده ثبت شده‌اند.