احیای جمعیت جبیر دشوار است

حسن اکبری گفت: سازمان حفاظت محیط زیست هرساله گونه های برجسته حیات وحش کشور شامل قوچ و میش، کل و بز، آهو، جبیر، گورخر و مارال را شمارش می کند، اگر فراوانی این گونه های برجسته تغییر مثبتی داشته باشد، یعنی زیستگاه آنها به خوبی حفظ شده است و به تبع آن بقیه گونه های زیستگاه هم  حفاظت قابل قبولی دارند.

او گفت: روشی که در سازمان حفاظت محیط زیست برای شمارش این گونه‌ها انجام می‌شود، تعیین حداقل جمعیت موجود است، چراکه روش‌های برآوردی که در دنیا رایج است به دلیل شرایط توپوگرافی کشور، توزیع جمعیت‌ها  و دشواری انجام آن در برخی مناطق کشور ما، کارآیی مناسبی ندارد؛ بنابراین ما با همین روش شمارش حداقل جمعیت موجود، کار تخمین جمعیت را انجام می‌دهیم. البته دقت این روش وابستگی زیادی به میزان جدیت و نحوه نظارت مدیران استان‌ها و سازمان دارد.

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: تمام مناطق ۴ گانه و شکار ممنوع که واجد گونه‌های شاخص هستند، حداقل سالی یک بار شمارش می‌شوند؛ عمده برآورد جمعیت گونه‌های برجسته کشور در فصل پاییز و اوایل زمستان صورت می‌گیرد.

در کشور ما سالانه بیش از ۷۰۰ نفر درگیر شمارش علفخواران می‌شوند که در بین آن‌ها از محیط‌بانان سازمان، همیاران، دانشگاهیان، افراد علاقمند و سمن‌های محیط زیستی حضور دارند.

اکبری گفت: علاوه بر گونه‌های برجسته تلاش می‌شود گونه‌های خاصی که در منطقه مشاهده می‌شوند گوشتخوارانی مانند گرگ، روباه، پلنگ و حتی نمایه‌های گونه‌های مهم و خاص ثبت شوند.

او گفت: ما در سال ۱۴۰۰ براساس شمارشی که انجام دادیم به طور میانگین شاهد افزایش ۲ درصدی جمعیت علفخواران در مناطق ۴ گانه نسبت به سال ماقبل آن بودیم، این افزایش جمعیت با وجود همه مشکلاتی که در زمینه خشکسالی با آن مواجه بودیم و بیماری‌هایی که با آن درگیر شدیم، اتفاق افتاده است و حکایت از کارآیی تلاش‌هایی دارد که در حوزه پیشگیری از تخلفات شکار و صید صورت گرفته است.

بر مبنای این تخمین، جمعیت قوچ و میش، کل و بز و گورخر ایرانی نسبت به سال ۱۳۹۹  افزایش یافته در حالی که جمعیت آهوی ایرانی و جبیر با کاهش روبرو بوده است.

جبیر نژادی از آهوان است که با خشکی طبیعت سازگارتر است و بالاترین جمعیت جبیر را در استان‌های سمنان، فارس و کرمان داریم.

او افزود: آهوی ایرانی، کل، بز، قوچ و میش به محض این که شرایط زیستگاهی مناسبی پیدا کنند با رشد جمیعت چشمگیری مواجه می‌شوند اما احیای جمعیت جبیر قدری سوال برانگیز است و در بعضی مناطق حتی با وجود مناسب شدن شرایط زیستگاه، احیای جمعیت این گونه به دشواری صورت می‌گیرد.

به گفته‌ اکبری، علت کاهش جمعیت آهو در دست بررسی است، عمده کاهش جمعیت این گونه مربوط به پناهگاه حیات وحش موته در استان اصفهان است که بخشی از آن سرشماری نشده است. در هر حال کاهش جمعیت آهو در این منطقه اتفاق افتاده است، آمار‌هایی که از استان‌های مختلف ارائه شده نسبت به سال قبل تغییراتی دارد.

او گفت: در میان استان‌های کشور بالاترین جمعیت قوچ ومیش به استان تهران اختصاص دارد که با وجود جمعیت انسانی بسیار زیاد، توسعه اقتصادی و اجتماعی و مسائل و مشکلات مرتبط با محیط زیست این استان، موضوع عجیبی به نظر می‌رسد.

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: بیش از یک ششم کل جمیعت قوچ و میش کشور در استان تهران است و این نشان می‌دهد، زیستگاه‌های طبیعی اطراف تهران زیستگاه‌های ارزشمندی هستند و برای نگهداری حیات وحش اهمیت زیادی دارند.

 

باشگاه خبرنگاران جوان اجتماعی محیط زیست