روزگار سیاه جنگل‌های زاگرس با هجوم پروانه‌های سفید

«وضعیت جنگل‌های زاگرس به قدری بحرانی است که در صورت تداوم این روند تا ۵۰ سال آینده کوههای زاگرس بدون درخت خواهند شد.» این صحبت‌های معاون امور جنگل سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری ایران است.

جنگل‌های زاگرس با گستردگی در یازده استان کشور ۶ میلیون هکتار مساحت دارد و ۴۰ درصد جنگل‌های ایران را تشکیل می‌دهد، آب ۴۰٪ ایران را تامین می‌کند و ریه غرب کشور محسوب می‌شود.

این ریه‌ها امروز اما حال خوشی ندارد. آفت «پروانه برگ‌خوار سفید بلوط» سطح وسیعی از جنگل‌های زاگرس را مورد حمله قرار داده و سبزینه‌هایشان را به رنگ خزان درآورده‌ است.

این پروانه به حدود ۷۵ هزار هکتار از جنگل‌های بلوط خسارت زده و همچنان در حال گسترش است. سال گذشته هم آتش به جان این جنگل‌ها افتاد و بخش زیادی از این زیست بوم حیاتی را به خاکستر تبدیل کرد. در زمان آتش سوزی، نیروهای مردمی تلاش زیادی برای کنترل آتش کردند. حالا هم خبرها نشان می‌دهد نیروهای مردمی توسط سم‌پاش‌های دستی، در حال مبارزه با این آفت هستند.

محمدباقر قالیباف که به استان کهگیلویه و بویراحمد رفته درخصوص معضل آفات جنگل‌های بلوط زاگرس گفت: موضوعات محیط زیست مورد توجه است و این بحث آفت پروانه سفیدِ بلوط‌‌خوارِ زاگرس نیز یکی از دغدغه‌های ماست که حتما به آن توجه می‌کنیم.

رئیس مجلس در عین حال با اشاره به کاهش پوشش جنگلی زاگرس در دهه‌های گذشته و نبود امکانات برای رفع مشکلات این منطقه افزود :«ما در مجموع در نگهداری از محیط زیست زاگرس کارنامه قابل قبولی نداریم.»

به گفته کارشناسان به‌جز تأمین آب، ایستادگی در برابر گرد و غبار و کاهش غلظت آن و جلوگیری از افزایش دمای هوا از دیگر کارکردهای کلان زاگرس است که به کمک کوههای کشیده و جنگل‌های عموماً بلوط حاصل‌ شده‌است. هر هکتار جنگل دستکم ۶۸ تن گرد و غبار را در خود نگه می‌دارد. جنگل‌های زاگرس، اگر چه نسبت به جنگل‌های هیرکانی و بارانی متراکم نیستند ولی برای کشوری با آب‌وهوای گرم و خشک بسیار حیاتی هستند.

سرپرست سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور می‌گوید:‌«آفت برگ خوار بلوط به علت افزایش درجه حرارت و کاهش رطوبت ، طغیان کرده‌ است.»

پروانه برگ‌خوار که این روزها تهاجم گسترده‌ای را به درختان زاگرس آغاز کرده، خسارت‌های زیادی به جنگل وارد کرده است. این‌گونه مهاجم در اسفند و‌ ماه‌های بهار در سطح جنگل شروع به فعالیت می‌کند. این حشره با تغذیه بی‌رویه از جوانه و برگ‌های بلوط ظاهر درخت را زرد و عاری از برگ می‌کند. با از بین رفتن سبزینگی و برگ درختان، درخت به‌مرور ضعیف می‌شود، این‌ گونه‌های مهاجم، اگر کنترل نشود، خزان تبدیل به مرگ دائمی درخت‌ها می‌شود، مرگی دردآور و تدریجی برای سرمایه‌های ملی یک ملت.