جشنواره بین‌المللی فارابی و بانوی ایران‌شناس لبنانی

خرسندم که در این مراسم باشکوه شرکت کردم و خرسندتر از اینکه از سرکار خانم پروفسور دلال عباس نویسنده، ایران شناس و استاد برجسته دانشگاه‌های لبنان و صاحب ده‌ها اثر فاخر تجلیل و ایشان به عنوان شخصیت برگزیده حوزه اسلام شناسی و ایران شناسی برگزیده شد.
این سومین شخصیت پیشنهادی اینجانب طی چند سال گذشته به دبیرخانه دائمی جشنواره است که مورد پذیرش کمیته‌های علمی و بین‌المللی و داوران قرار گرفته است. بیش از این زنده‌یاد پروفسور ویکتور الکیک استاد برجسته و ایران‌شناس سرشناس و بلامنازع مسیحی لبنانی و نیز پروفسور علی زیتون را به جشنواره پیشنهاد داده بودم که پس از بررسی‌های بسیار دقیق کارشناسی مورد پذیرش قرار گرفتند و برگزیده شدند.

پروفسور دلال عباس، نویسنده به‌نام و استاد برجسته دانشگاه‌های لبنان است. وی استاد ادبیات تطبیقی و تمدن اسلامی در دپارتمان تحصیلات تکمیلی دانشگاه‌های لبنان و استاد راهنمای دکتری در رشته ادبیات عرب و ادبیات تطبیقی، عربی و فارسی و تمدن اسلامی است. او نه تنها یک منتقد بلکه پژوهشگری بزرگ، ادیبی برجسته و علامه‌ای فرهیخته است که شایسته دریافت جایزه بین‌المللی فارابی شده است.
دلال عباس را می‌توان «راهبه فرهنگ و ادب» نامید. چرا که ایشان تمام عمر خود را صرف این راه کرده و ثمرات پر طراوتی به بار نشانده است.
علاوه بر مدارج علمی و دانش اسلامی، رفتار برجسته‌ای که از شخصیت ایشان به چشم می‌خورد، همانا اخلاق والا، تواضع، بخشندگی، قلب پاک، صداقت در گفتار و رفتار، پاکدستی، نداشتن تعلق به ظواهر دنیا، وفاداری و عشق به سرزمین، ملت و امتش است.

این بانو و استاد بزرگوار توانست با شخصیت انسانی خود، مرزهای جغرافیایی و مسافت بین لبنان و ایران را درنوردد. توجه و تلاش در این زمینه مطالعاتی، نقش به‌سزایی در جلب توجه اساتید بزرگ و اندیشمندان نسبت به تأثیرگذاری آثار و ثمراتش داشته باشد.
استاد بزرگ ما دلال عباس، به واقع درخت پر ثمر سرزمین جنوب است که کل لبنان را بهره‌مند و آن را با استقلال و مقاومتش پر ثمر ساخته است. شخصیتی که اثر عمیقی در علوم انسانی و اسلامی از خود در جهان اسلام و به ویژه در روابط فرهنگی و ادبی جمهوری اسلامی ایران و لبنان بر جای گذاشت.
این بانوی جلیل القدر از شخصیت‌هایی است که با هدف نزدیک کردن فرهنگ‌های دو ملت و دو زبان و به عنوان حلقه اتصال، جهت آشنا نمودن مردم کشورش با زبان، ادبیات و اشعار فارسی به ایفای نقش پرداخت.

درباره شخصیت اخلاقی، ایمانی و ارادت ایشان به اهل بیت علیهم السلام و حرکت در مسیر آنها و نیز روش آموزشی و علمی وی در دانشگاه لبنان و پژوهش‌های ارزشمندش مطالب بسیاری گفته شده است، اما باید به نقش مهم این استاد فرهیخته در احیای دوباره مجله «الدراسات الأدبیه» اشاره کرد که با طرح و محتوایی جدید پس از چندین سال توقف، بار دیگر توسط رایزنی فرهنگی کشورمان در لبنان و با همکاری دانشگاه لبنان منتشر گردید.
این فصلنامه یکی از مهمترین منابع پژوهشی و علمی برای فارسی آموزان به شمار می‌رود که سابقه شصت ساله دارد و یادگار اندیشمندان بزرگی همچون پروفسور احمد لواسانی و ویکتور الکیک بوده و محتوای بسیار پربار و غنی از ادبیات فارسی و عربی را به همراه دارد و دکتر دلال عباس با توجه به تخصص و علاقه وافرش به زبان و ادبیات فارسی در انتخاب مباحث و عناوین علمی و ادبی پیشرفته آن نقش مهمی داشته و دارد و همواره تمام کارهایی که با نظر یا مشورت ایشان منتشر می‌شود در بهترین شکل و محتوا بوده است.
کتاب معرفی «بانوی فقیه ایرانی نصرت امین» با عنوان «السیّدة نصرت أمین، عالمة مجتهدة» (بانوی ایرانی، خانم نصرت امین، عالمی مجتهد) از آثار دکتر دلال عباس است و او شاید نخستین کسی باشد که بانو امین را به جهان عرب به عنوان الگوی بانوی مؤمن، فقیه و عالم معرفی کرده است.

ده‌ها اثر پژوهشی، مقاله، ترجمه و تألیف همچون: «بهاءالدین العاملیّ، أدیبًا وفقیهًا و عالماً»، (بهاءالدین عاملی، ادیب، فقیه و عالم)، «القرآن والشعر »، نمر صبّاح ،«لقاء مبدعین ولقاء ثقافتین »(نمر صبّاح، دیدار با مخترعین و نشستی با دو فرهنگ)، «المرأة فی المجتمع الإیرانی»، (زن در جامعه ایران)، «القصّة القرآنیّة: دراسة أدبیّة»(داستان قرآنی، مطالعه‌ای ادبی)، «المرأة فی الأندلس مرآة حضارةٍ شعّت لحظةً وتشظّت» (زن در اندلس، آینه تمدنی که لحظه ای درخشید و سپس تکه تکه شد)، «العلاقات الثقافیّة بین إیران وجبل عامل منذالعصر الصفوی حتی الآن» (روابط فرهنگی بین ایران و جبل عامل از دوران صفویه تاکنون)، «أعلام الشعر الفارسی الکلاسّیکی والحدیث»(شخصیت‌های برجسته شعر فارسی کلاسیک و نو) و ترجمه‌های فارسی به عربی همچون : «التدیُّن والنفاق بلسان القط والفأر» الشیخ البهائیّ(دینداری و نفاق از زبان گربه و موش)، «الإسلامیّون فی مجتمع متعدد »(اسلامگرایان در جوامع متکثر ) د. مسعود أسد اللهی، «رفسنجانی، حیاتی» (رفسنجانی، زندگی من)، «ولایة الفقیه والدیمقراطیّة»(ولایت فقیه و دموکراسی) د.مسعود أسد اللهی، «فلسفة مرجعیة القرآن المعرفیّة» نجف علی میرزائی، (فلسفه مجرعیت معرفتی قرآن) ، «جدلیّة الحریّة والعبودیّة» جلال الدین الفارسی (چالش آزادی و بردگی)، « دائرة معارف العالم الإسلامی » (دانشنامه جهان اسلام ) و «محض اطلاع» د. غلامعلی حداد عادل از دستاوردهای علمی فاخر این ایرانشناس برجسته لبنانی است .

بی شک وجود چنین بانوانی در جوامع شرقی و اسلامی، باعث افتخار و بالندگی است و تشویق و تجلیل از آنان مصداق مقوله شهیر «من لم یشکر المخلوق ، لم یشکر الخالق» است. اینجانب به این استاد جلیل القدر و به یکایک اساتید بزرگوار حاضر در این جشنواره تبریک و تهنیت می‌گویم و به دست اندرکاران این جشنواره بزرگ علمی، دست مریزاد و خدا قوت …
/6262