نبرد سایبری ایران و اسرائیل: از اهداف هسته‌ای تا اقتصادی

در روزها و ماههایی که بحران و تقابل امنیتی و نظامی میان اسرائیل و ایران تشدید شده، جنگ سایبری نیز هم‌گام با آن پیش می‌رود.

این نبرد از حدود سه سال پیش برای عموم آشکار شده، اما پیشینه جنگ سایبری بین این دو کشور به سال ۲۰۱۰ و احتمالاً قبل از آن برمی‌گردد.

در آن زمان اسرائیل و ایالات متحده موفق شدند که ویروس «استاکس نت» را بر روی رایانه‌هایی که در برنامه هسته‌ای نوپای ایران استفاده می‌شد، نصب کنند.

اسرائیل از آن زمان به‌عنوان بخشی از «جنگ سایه گسترده» خود با جمهوری اسلامی ایران، حملات بیشتری را به تأسیسات هسته‌ای این کشور ترتیب داده است.

اکنون این «جنگ سایه» که اسرائیل و ایران چندین سال در سطوح مختلف با آن درگیر بوده‌اند، به عرصه‌ای تازه کشیده شده‌ است. دو کشور به‌صورتی فزاینده حمله‌های سایبری را به سوی اهداف غیرنظامی نیز نشانه گرفته‌اند.

تاکنون این حمله‌ها در محدوده «ایجاد برخی اختلال‌های ناخوشایند و موقت در خدمات عمومی» بوده است.

با این حال، با تشدید نگرانی‌های اسرائیل در مورد برنامه هسته‌ای، دولت جمهوری اسلامی و تلاش رقبای منطقه‌ای برای مهار تهدید‌های نظامی متقابل، مشخص است که روند نبرد گسترش ‌یافته است.

عملکرد ایران و اسرائیل در این زمینه، نشان از توانایی و تمایل رو به رشد هر دو کشور دارد، به‌ویژه اسرائیل که برای «ایجاد تحولات جدی‌تر و وارد کردن آسیب‌های اقتصادی» به حریف، عزم خود را جزم کرده است.

در یک تعریف کلی، جنگ سایبری را می‌توان به هر نوع «تلاش برای دستیابی به اطلاعات خصوصی و یا ایجاد اختلال در شبکه‌های کامپیوتری» اطلاق کرد.

بنابر این، جنگ سایبری، نوعی از جنگ است که حریف‌ها در آن از شبکه‌های کامپیوتری و یا اینترنت به عنوان ابزار استفاده کرده و در فضای مجازی با یکدیگر می‌جنگند. به دلیل اینکه میدان این نبرد در اینترنت است، پس به «جنگ سایبری» موسوم شده‌ است.

آمار و اخبار نشان می‌دهد که طی چند سال گذشته در ایران، شمار حملات سایبری به سازمان‌های دولتی و به ویژه هسته‌ای، بسیار بالا رفته است.

مهم‌ترین حملاتی که تاکنون انجام گرفته، به‌ واسطه ویروس "شعله فلیم"، ویروس "استاکس‌نت" و "اکتبر سرخ" بوده است.

تازه‌ترین مورد از این دست نیز حمله به مجتمع فولاد ایران، است که در خدمت سپاه بوده و بعد از انجام حمله، برای مدتی از کار افتاده‌ بود.

در گذشته، علاوه بر حمله به تاسیسات اتمی ایران، خبر «هک‌شدن سایت‌های اطلاعات و آمار»، حمله به «سایت سازمان ثبت اسناد» و «رشته آتش‌سوزی‌های گسترده در صنایع پتروشیمی ایران» نیز منتشر شده‌ است.

در مهرماه سال ۱۳۹۹ ایران «حمله سایبری وسیع» به دو سازمان‌ دولتی را تایید کرد که مشتمل بر «نشت کلر از پتروشیمی ماهشهر» و «آتش‌سوزی در نیروگاه زرگان اهواز» بود.

حمله بزرگ به سامانه سوخت در ایران که موجب «اختلال در ۴۳۰۰ سامانه سوخت» شد و حمله سایبری به «سامانه‌های شرکت راه‌آهن» نیز از جمله مواردی بوده که به اسرائیل نسبت داده شده‌ است.

در این بین، گروه‌های هکری «سایه سیاه» و «گربه‌های ملوس» از جمله مشهورترین گروه‌های ایرانی هستند که در سال‌های اخیر در پروژه‌هایی مانند «سرقت اطلاعات» فعالیت می‌کنند.

نفوذ در «سایت دوست‌یابی همجنس‌گرایان»، حمله به شرکت اینترنتی اسرائیلی «سایبرسرو»، همچنین به شرکت بزرگ بیمه اسرائیلی «شیربیت» و شرکت امور مالی «کی‌ال‌اس» از جمله مواردی بوده که توسط هکرهای منتسب به ایران، انجام شده‌ است.

به گفته کارشناسان اسرائیلی امنیت سایبری، هدف هکرهای مرتبط با ایران صرفا مالی نیست، بلکه انگیزه آنها «وارد کردن آسیب امنیتی به اسرائیل و لطمه زدن به وجهه آن» است.

کارشناسان معتقدند که اسرائیل و ایران، تاکنون ضربه‌هایی سنگین را در فضای سایبری به یکدیگر وارد کرده‌اند.

در همین راستا، به‌تازگی گبی پورتنوی، رئیس اداره ملی سایبری اسرائیل طی سخنرانی خود از پروژه‌ای جدید که با هدف مقابله و دفع حملات سایبری ایجاد شده است، پرده برداشت.

اسرائیل با استفاده از ساز‌وکارهای جدید، برای بالا بردن ضریب امنیتی خود، در حال ساخت یک «گنبد آهنین سایبری» است. این گنبد به‌مانند «گنبد آهنین نظامی» که پیش‌تر بنا شده بود، قابلیت دفاعی کشور را این‌بار نه مقابل «موشک و راکت» بلکه مقابل «حملات اینترنتی» بالا می‌برد.