طرح تفصیلی "بافت تاریخی لار" تصویب شد

سهند لطفی گفت: شهر لار یکی از ۱۶۸ شهر کشور بوده است که محدوده تاریخی آن پیرو مصوبه ۲۷مهرماه ۱۳۹۴شورای عالی معماری و شهرسازی ابلاغ و مقرر شده تا براساس ویژگی‌های منحصر به‌فرد بافت و عناصر موجود در شهر قدیم لار، طرح تفصیلی ویژه برای محدوده‌ی تاریخی آن تدوین شود.

به گفته او، از آغاز بهار ۱۳۹۶ و پس از سپری شدن زمان قابل توجهی از آغاز رایزنی‌ها و تشکیل جلسات هماهنگی و تعاملی مداوم در خصوص تهیه شرح خدمات و چارچوب مورد توافق با کارفرمای این طرح، اداره‌کل راه وشهرسازی لارستان، مأموریت تهیه «طرح تفصیلی ویژه‌ی بافت تاریخی شهر لار»، در اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۶را به معاونت پژوهشی دانشگاه شیراز ابلاغ کرد و تهیه طرح، از اواسط اردی‌بهشت‌ماه همان سال آغاز شد.

معاون پژوهش و فناوری دانشکده هنر و معماری دانشگاه شیراز به همکاری خودش در تهیه این طرح اشاره و گفت: این طرح با همکاری دکتر خلیل حاجی‌پور و دکتر مهسا شعله از دیگر اعضای هیئت علمی بخش شهرسازی دانشگاه شیراز تدوین شده است.

لطفی گفت: باتوجه به اینکه تدوین این طرح، نخستین تجربه تهیه طرح‌های ویژه تفصیلی در محدوده بافت‌های تاریخی شهر‌های ایران بوده است، گروه مطالعاتی طرح همزمان در چارچوب دفتر مرکزی (شیراز) و دفتر محلی (شهر قدیم لار) بر مبنای شرح خدمات قرارداد، فعالیت خود را آغاز کرد.

او گفت: از ویژگی‌های این طرح پایه‌ریزی فرایند بازشناسی عمیق بارز‎‎‎ه‌مندی‌های کالبدی و محتوایی بافت تاریخی و استفاده از طیف دامنه‌داری از مطالعات میدانی، مصاحبه‌ها، آرشیوپژوهی و بازخوانی اسناد تاریخی، عکس‌برداری هوایی با قدرت تفکیک بالا و تهیه‌ی نقشه دقیق بافت تاریخی، مطالعات عبور ومرور براساس استقرار ایستگاه‌های برداشت ترافیکی، گردآوری تصاویر ذهنی ساکنان قدیمی بافت، تأکید بر فرهنگ بومی و شناسایی مؤلفه‌های میراث ناملموس، توجه به نظام پخشایش تاریخی آب و تأکید بر نقش آب انبار‌های تاریخی (برکه‌ها) به‌مثابه گره‌های کارکردی و فضا‌های قابل احیای شهری، تقویت نقش تاریخی داد و ستد و بازار قیصریه لار و تأکید بر ظرفیت‌های مؤثر در استفاده مجدد از بنا‌های ارزشمند تاریخی و روزآمدی کارکردی ساختار‌های تاریخی برای نقش‌پذیری‌های منطبق با شرایط معاصر بوده است.

لطفی به دیگر ارزش‌های این طرح پرداخت و گفت: همکاری مؤثر دانش‌آموختگان بومی و لاری‌الاصل مقاطع کارشناسی مهندسی شهرسازی، مهندسی معماری و کارشناسی ارشد طراحی و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه شیراز که ضمن بهره‌مندی از تخصص‌های مرتبط، اشراف و آشنایی عمیق و دیرینه با ویژگی‌های فرهنگی-اجتماعی و نیز ارزش‌های نهفته در میراث شهری و کالبدی شهر قدیم لار داشته‌اند، از نقاط قوّت انجام این طرح بوده است. همچنین در مقاطعی از انجام این طرح، حضور دانشجویان تحصیلات تکمیلی در روند تحلیل مطالعات بافت تاریخی و ورود به عرصه تجربه اندوزی کاربردی-اجرایی دستاورد آموزشی جالب توجهی در حوزه‌ی میان‌رشته‌ای مرمت شهری بوده است.

به گفته لطفی، در این طرح تفصیلی ویژه، رویکردغالب در فرایند تحلیل و تدوین پیشنهادات و ضوابط شهرسازی، بازآفرینی شهری به‌مثابه راهبردی کارآمد در برقرار توازن میان لزوم به حفاظت و میل به رو به فزونی توسعه و تغییر بوده است. در این میان تأکید بر ابزار‌های طراحی، حفاظت و احیای میراث کالبدی و فرهنگی لار قدیم به تدوین مجموعه‌ای منسجم از ضوابط طراحی و توسعه میان افزا در بافت تاریخی با تأکید بر گونه‌شناسی بافت و بنا‌های ارزشمند این شهر تاریخی انجامیده که در نوع خود بی‌سابقه است.

این عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز گفت: مجریان طرح در دانشگاه شیراز، طی مراحل تدوین طرح و برای تسهیل و انتظام روند مدیریت شهری به بیش از دویست مورد استعلام واصله از سوی شهرداری لار پاسخ داده و موازین و چارچوب مندرج در سند طرح تفصیلی را ملاک تدقیق پاسخ‌های ارائه شده قرار داده است.

لطفی گفت: از آنجا که دانشکده هنر و معماری دانشگاه شیراز و بخش شهرسازی، گرانیگاهی حوزه مطالعات بافت‌های تاریخی و بازآفرینی شهری در میان دانشگاه‌های کشور به شمار می‌رود و نوگشایی رشته «مرمت و احیاء ابنیه و بافت‌های تاریخی» برای سال تحصیلی ۱۴۰۱ مصوّب و اجرایی شده است، تجربه تدوین و تصویب این طرح تفصیلی ویژه، فصلی تازه درتداوم روند تمرکز بر بافت‌های ارزشمند تاریخی و فرهنگی و اشاعه و تداوم فرهنگ همزیستی پایدار در محیط‌های انسان‌ساخت تاریخی که پیشینه‌ای دیرپا در میهن اسلامی ایران دارد، خواهد بود.

باشگاه خبرنگاران جوان فارس شیراز