سگ‌های بی صاحب در جدال بین حامیان و منتقدان؛ حق با کدام است؟

هر روز صبح وقتی از آن محل رد می‌شوم حالم بد می‌شود، انگار همین دیروز بود که آن توله را از لابه لای زباله‌ها بیرون کشیدم و در پارکی در همان حوالی شست و شویش دادم و مرتبش کردم؛ درست ۶ سال است که این مسیر را برای رفتن به سر کار طی می‌کنم و همان اوایل یک توله سگ سفید با چشمانی رنجور را پیدا کردم و چند تکه کالباس برایش گذاشتم تا اندکی قوت بگیرد.

هر روز صبح به این حیوان غذا می‌دادم و این روند چند ماه ادامه داشت، اما صحنه جان دادن و کشتار بی رحمانه‌اش هرگز از مقابل چشمانم نمی‌رود؛ کشته شد و در خودروی حمل جسد سگ ها به مکانی که نمیدانم کجا بود، انتقال داده شد.

این مسئله تا مدت ها برای من که عادت به دیدن این حیوان به صورت روزانه داشتم سخت بود؛ اما سرنوشت چنین کرد و حالا هم تمام تلاشم آن است تا برای جبران آن اتفاق از سوی «انسان های بی رحم» هر کاری انجام دهم.

این‌ها را آرش یکی از ساکنان مناطق حاشیه‌ای در اهواز می‌گوید و معتقد است که اگرچه افزایش بیش از حد جمعیت سگ‌ها موجب به خطر افتادن جان همشهریان و زیست سایر جانداران می‌گردد، اما اتلاف آن‌ها به روش‌های غیر انسانی نیز به لحاظ اخلاقی و شرعی جایز نیست.

این روز‌ها در هر محله و نقطه در خوزستان گله سگ‌های بلاصاحب در حال قدرت نمایی هستند؛ در خیابان‌ها که راه می‌رویم یا در صحرا و جنگل و بوستان و هر کوچه پس کوچه‌ای سگی در حال چُرت زدن است!

هر از گاهی اتفاقی ناگوار برای آدمی رخ می‌دهد و بر اثر گزیدگی سگ‌های بی صاحب یا جان می‌بازد و یا بخشی از بدنش از کار می‌افتد؛ همان زمان احساسات مردم حکم می‌کند تا سریعا این حیوانات از سطح شهر جمع آوری شده و امنیت جانی مردمان دیگر به خطر نیافتد.

شهرداری: رشد جمعیت سگ‌های بی صاحب از تصورات خارج است

هفته پیش ۲ کودک در دامشهر استان قم بر اثر جراحات وارده از سوی سگ‌های ولگرد جانباختند و این مسئله موجی از درخواست‌ها را برای جمع آوری و مدیریت جمعیت این حیوانات در سطح شهر‌ها یا دستکم انتقال آن‌ها به خارج از شهر را در پی داشت.

البته این معضل در خوزستان نیز وجود دارد؛ خانم قاسمی یکی از شهروندان ساکن بندر ماهشهر به ما می گوید که صبح ها برای رفتن سر کار اضطراب زیادی دارم؛ در منطقه ناحیه ماهشهر سگ های ولگرد در خیابان آزادانه می چرخند و تاکنون چندین بار من را دوره کرده اند اما توانستم به سختی جان خود را نجات دهم.

خانمی دیگر در اهواز نیز تجربه مشابهی دارد؛ او می‌گوید صبح‌ها ساعت ۷ باید در محلی حاضر باشم تا از سرویس جا نمانم؛ مجبورم راه زیاد را پیاده روی کنم و در راه آنچه بیش از همه نگرانم می‌کند حضور سگ‌هایی است که گله‌ای به طرف عابران پیاده حمله ور می‌شوند و در سایه ساماندهی نشدن این حیوانات هر روز آرامش و امنیت شهروندان در خطر است.

در همین حال سرپرست سازمان مدیریت پسماند شهرداری اهواز می‌گوید که سرعت زنده گیری و همچنین تعداد اکیپ‌ها افزایش یافته، اما سرعت زاد و ولد و رشد سگ‌های بی صاحب از تصورات خارج است.

تغییر ترکیب جمعیتی حیوانات در مناطق بیابانی اهواز

به گفته محمود ثابت قدم در گذشته تعداد خرس و روباه در نواحی اطراف اهواز بیشتر بود، اما حالا سگ‌ها سلطان بلا منازع این مناطق شده اند و بسیاری از شرکت‌های نفتی نیز از رشد جمعیت این حیوانات پیرامون تاسیسات خود ناراضی هستند.

صحبت از نارضایتی شرکت‌های نفتی و صنایع در حالی است که یک فعال محیط زیست معتقد است همین شرکت‌ها برای پاسداری از تاسیسات خود پای سگ‌ها را به مناطق بیابانی اهواز باز کردند و پس از مدتی نیز با زاد ولد آن‌ها را رها می‌کردند.

اما در سوی دیگر یکی از مهم‌ترین دلایل افزایش جمعیت سگ‌ها غذارسانی به رویه به آن‌ها است؛ به گفته شهرداری اهواز حامیان سگ‌ها از روی نا آگاهی دست به چنین اقدامی می‌زنند و همین مسئله امنیت غذایی فراهم کرده و شرایط تولید مثل را برای این حیوانات فراهم می‌کند.

یک فعال محیط زیست با نام مستعار قاسم لطفی که نخواست نامی از او برده شود می‌گوید: سگ‌های بی صاحب هم برای محیط زیست و هم برای حیات وحش خطر آفرین هستند.

او می‌گوید که این حیوانات زنده خوار و گوشت خوار هستند و با توجه به زیست گله‌ای می‌توانند بر هر حیوانی برتری داشته باشند.

سگ ها، دوستان ما و تهدید حیات وحش

آقای قاسمی سگ‌ها را برای صاحبان شان با ارزش و برای سایر مردم خطرناک توصیف کرد، زیرا صاحبان می‌توانند در صورت حمله به دیگران آن‌ها را کنترل نمایند.

این فعال محیط زیست با اشاره به قوانین حاکم در کشور‌های دیگر یادآور شد اگر در برخی از همین کشور‌های اروپایی که در رسانه‌هایشان مدافع گردش سگ‌های بی صاحب در خیابان هستند، سگی مشاهده شود، به محض دیدن آن را به پناهگاه حمل کرده و کشتار می‌کنند.

محمد قاسمی به مطالب منتشر شده در رسانه‌های خارجی اشاره کرد که به محض دیدن سگ‌های ولگرد آن‌ها را کشتار می‌کنند؛ البته اگر در جوامع انسانی باشد و کسی مسئولیت هزینه هایش را بر عهده گرفت، نجات می‌یابد، اما در غیر اینصورت آن را به صورت آنچه اخلاقی خوانده می‌شود با دارو کشته یا از سوی فرد آموزش دیده به سرش شلیک می‌کنند.

او ورود سگ‌ها به مکان‌های غیر مجاز را در جوامع غربی ممنوع عنوان کرد که شامل کنار سواحل رودخانه، بوستان‌ها، محل حضور کودکان و سایر مکان‌های عمومی است.

دلیل ممنوعیت ورود سگ‌ها کنار سواحل نگرانی از خوردن پرندگان و تخم پرندگانی است که آن حوالی تخم ریزی انجام داده‌اند که به مسایل محیط زیستی بازمیگردد.

دیدگاه مقالات غربی در خصوص سگ‌های آزاد چیست؟

اضطراب برای محیط زیست در برخی کشور‌ها تا جایی پیشرفته که در خصوص غذا دهی به سگ‌ها جریمه‌های سنگین وضع کرده‌اند، ضمن آنکه برای نگهداری از این حیوانات لازم است فرد توان مالی تامین خوراک و داروی سگ را داشته باشد.

بر اساس یک مطالعه علمی در سال ۲۰۱۷، که  با تیتر «بهترین دوست انسان، بدترین دشمن حیات وحش» منتشر شده پژوهشگران نتیجه گرفته‌اند سگ‌ها در انقراض دستکم ۱۱ گونه طبیعت نقش داشته‌اند.

پژوهشگران در خلاصه مقاله خود می گوید: سگ‌ها همچنین یک تهدید شناخته شده یا بالقوه برای ۱۸۸ گونه در معرض تهدید در سراسر جهان هستند؛ همچنین این رسانه در خصوص کشتن انسان‌ها در هند می‌گوید که سگ‌ها بیش از حملات تروریستی در هند آدم می‌کشند.

اینجا نیز ویدیویی وجود دارد از آنکارا پایتخت ترکیه که سگ‌ها در حال تعقیب و تعرض به کودکی در خیابان هستند.

کد ویدیو دانلود فیلم اصلی

انسان‌ها عامل بر هم خوردن طبیعت هستند

پیش روی سگ‌های آزاد در مناطق خوزستان تا جایی پیشرفته که خانم سواری فعال محیط زیست ساکن شادگان می‌گوید: سگ‌های بی صاحب اینجا هم در عمق تالاب پیشروی کرده و دسته‌ای پرندگان را از بین برده و تخم مرغان را خورده اند.

مدیر یک انجمن محیط زیستی نیز که تمایلی نداشت نامش عنوان شود سگ‌های بی صاحب را برای حیات وحش همچون ملخ برای مزارع دانست که هر ۲ به مثابه آفت هستند با این تفاوت که ملخ‌ها تهدید کننده مزارع و سگ‌ها معضل بهداشتی و جانی انسان‌ها هستند.

او گفت: از دیدگاه یک دوستدار محیط زیست ملخ و سگ هر ۲ جاندار هستند و کشتن هر کدام ناپسند است، اما وقتی امنیت دیگر جانداران و بقای آن‌ها در خطر باشد، مسئله متفاوت می‌شود؛ همانطور که مزارع سم پاشی می‌شوند لازم است اقداماتی انجام شود تا جمعیت سگ‌های ولگرد نیز مدیریت شود.

به اعتقاد این فعال محیط زیست در بر هم زدن اکوسیستم و طبیعت همواره انسان‌ها بیشترین نقش را داشته اند، و حالا نیز غذا رسانی بی رویه و بی مورد به سگ‌های بی صاحب باعث این مسئله شده.

موضوع غذارسانی‌های بی مورد به حیوانات مورد انتقاد تمامی فعالان محیط زیست و همچنین دوستداران آن است که نگرانند امنیت غذایی برای یک گونه جانوری موجب افزایش زاد و ولد آن و تهدید دیگر گونه‌ها شود.

کشتن حیوانات چه سگ باشد یا هر موجود دیگری قطعا به لحاظ اخلاقی و شرعی جایز نیست و مورد انتقاد شهروندان هم قرار خواهد گرفت، اگرچه هیچ راه حل قطعی برای کنترل جمعیت سگ‌های بی صاحب که حالا به چالشی تمام عیار برای جهان تبدیل شده اند وجود ندارد، اما لازم است تا با استفاده از ساز و کار‌های منظم و منسجم دستکم ادامه حیات را برای دیگر جانداران فراهم و از تهدید بهداشت انسان‌ها جلوگیری کرد اما اینکه در جدال بین موافقان و مخالفان این حیوانات حق با کدام است؟ مسئله ای است که مقالات علمی مشخص کننده آن هستند.

گزارش از ساسان ناصری زاده

باشگاه خبرنگاران جوان خوزستان اهواز