چرا فعال محیط زیست بودن اینقدر خطرناک است؟
- پابلو اوچوا
- بیبیسی
منبع تصویر، Reuters
توضیح تصویر،تظاهرکنندگان خواستار اجرای عدالت برای متخصص بومی برونو پریرا و روزنامهنگار بریتانیایی دام فیلیپس هستند که در حین حفاظت از جنگلهای آمازون و جوامع بومی آن کشته شدند
قتل کارشناس محیط زیست منطقه و روزنامهنگار بریتانیایی در برزیل یک بار دیگر توجه جهان را به خطراتی که فعالان محیط زیست را در سراسر جهان تهدید میکند، جلب کرد.
در ۵ ژوئن، برونو پریرا، عضو سابق فیونای (آژانس بومی برزیل) و دام فیلیپس، خبرنگار بریتانیایی در جریان تهیهٔ گزارش از ماهیگیری غیرقانونی در مناطق دورافتادهٔ جنگلهای بارانی ناپدید شدند.
فعالان مردمی بیشتر اوقات آخرین خط دفاعی در برابر تخریب محیط زیست هستند که به طور معمول با تهدید و ارعاب و خشونت روبهرو میشوند.
در کشورهایی مانند کلمبیا، مکزیک، برزیل و فیلیپین که گروههای قدرتمندی بیرحمانه منابع طبیعی را غارت میکنند فعالان محیط زیست به ویژه در معرض خطر هستند.
- تغییرات اقلیمی چیست؟ یک راهنمای واقعا ساده
- تغییرات اقلیمی؛ 'وضعیت قرمز برای بشریت' و هشدار دانشمندان جهان
- لبه تاریکی؛ چرا بعضی دولتها و شرکتها از فعالان محیط زیست میترسند؟
- کنشگران محکوم شده محیط زیست در ایران چه کسانی هستند؟
- نامه ۹ همبند سابق: «داستان ۱۵۹۱ روز» پرونده محیط زیستیها «معنای روشنی» دارد
گلوبال ویتنس، گروه مردمی بینالمللی که آمار خشونت علیه فعالان محیط زیست را ثبت میکند، میگوید حداقل ۲۲۷ نفر در دفاع از سرزمینهای بومی و محیط زیست در سال ۲۰۲۰ کشته شدهاند و این فقط آخرین آمار ثبتشدهٔ این گروه است.
مارینا کوماندلی، سرپرست این سازمان میگوید «بیتردید آمار واقعی بسیار بالاتر است» چون فقط موارد چشمگیر و مشهور به عرصهٔ خبرها راه پیدا میکند.
او به بیبیسی میگوید: «آماری که ما گزارش میکنیم فقط نوک کوه یخ است. ما هرگز از تعداد واقعی باخبر نمیشویم».
منبع تصویر، Getty Images
توضیح تصویر،به گزارش «گلوبال ویتنس» اعتراض عمومی مقامات را مجبور به تحقیق در مورد ناپدید شدن پریرا و فیلیپس کرد اما بسیاری از قتلهای دیگر گزارش نشده است
در مورد برونو پریرا و دام فیلیپس فریاد اعتراض جهانی باعث شد مقامات محلی به جستجوی پیکر آنها برآیند و قاتلین را پیدا کنند.
اما کوماندلی میگوید دلیل اصلی آن شخصیت خود این دو نفر بوده است. «اگر چنین اتفاقی برای یکی از اعضای گروههای محلی میافتاد، هرگز گزارش نمیشد و این چالشی است که ما برای افشای خشونتها با آن درگیر هستیم».
بدترین جاهای دنیا برای فعالان محیط زیست
به گفتهٔ کوماندلی کلمبیا پیشتاز آخرین آمار حوادث گلوبال ویتنس برای فعالان محیط زیست است که دلیل آن اغتشاشات ناشی از توافقات صلح میان دولت و گروههای چریکی است.
اگر این گروهها توافق کنند که منحل شوند مناطق وسیعی بدون حضور و اقتدار آنها باقی خواهد ماند.
پس از کلمبیا، مکزیک و فیلیپین و برزیل قرار دارد.
هفت کشور آمریکای لاتین بهویژه در منطقهٔ آمازون در میان ده کشوری هستند که بالاترین میزان کشتههای محیط زیست را دارند. کوماندلی میگوید دادههای آنها «پر» از موارد مشابه قتل فیلیپس و پریرا است.
در هندوراس، یکی از خطرناکترین نقاط جهان برای فعالان محیط زیست، چندین نفر از رهبران گروههای اجتماعی در ماجرای اختلاف بر سر معدن اکسید آهن در پارک ملی کارلوس اسکالراس کشته شدند.
یکی از مهمترین این موارد قتل فعال محیط زیست برتا کاسیریس بوده است که اعتراضات علیه پروژهٔ سد برقآبی آگوا زارکا را رهبری میکرده است. در سال ۲۰۱۶ در خانهاش او را با شلیک تیر به قتل رساندند.
منبع تصویر، Getty Images
توضیح تصویر،برتا کاسرس در سال ۲۰۱۶ توسط قاتل به قتل رسید
روز دوشنبه (۲۰ ژوئن)، روبرتو دیوید کاستیلو، مدیر سابق شرکت سد برقآبی دسارولوس انرژیتیکوس (دسا) به دلیل طرح و اجرای نقشهٔ قتل برتا به ۲۲ سال زندان محکوم شد. هفت نفر دیگر هم به دلیل مشارکت در این قتل محکوم شدند.
در آفریقا، یکی از فعالان محیط زیست که به قتل رسیده است فیکیله نتشانگاسه، اهل آفریقای جنوبی، ۶۵ ساله بوده است که در مناقشهٔ حقوقی بر سر گسترش یک معدن روباز شرکت ذغالسنگ تندله در نزدیکی سومخله در استان کوازولو- ناتال جان خود را از دست داد. او را در اتاق نشیمن خانهاش با شلیک تیری به سرش به قتل رساندند.
منبع تصویر، Getty Images
توضیح تصویر،نگهبانانی که سعی در حفاظت از پارک ملی ویرونگا در جمهوری دموکراتیک کنگو دارند، مورد هدف شورشیان، شبه نظامیان و شکارچیان غیرقانونی قرار میگیرند
از پادکست رد شوید و به خواندن ادامه دهیدپادکسترادیو فارسی بیبیسیپادکست چشمانداز بامدادی رادیو بیبیسی – دوشنبه ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۱
پادکست
پایان پادکست
میزان تلفات قربانیان محیط زیست در قارهٔ آفریقا با خشونتهایی که در پارک ملی ویرونگا در جمهوری دموکراتیک کنگو رخ میدهد، افزایش چشمگیری پیدا میکند که در آن شورشیان، شکارچیان و گروههای شبهنظامی دهها محیطبان را به قتل رساندهاند.
در منطقهٔ آسیا و اقیانوسیه، وضعیت حقوق بشر در فیلیپین و اندونزی در بدترین حالت ممکن است، در این مناطق دولتها به طور رسمی به شرکتها اجازه بهرهبرداری بیرویه از مناطق جنگلی را میدهند.
کوماندلی میگوید: «اینها مناطقی هستند که طبیعت سرشاری دارند و منابع طبیعی هنوز در آنها وجود دارد چون گروههای مختلف در تلاش برای حفاظت از این منابع هستند».
«یکی از دلایلی که چنین مناقشاتی بهوجود میآید مشاجره بر سر زمینهایی است که این گروههای اجتماعی میخواهند حفظ کنند چون این زمینها وسیلهٔ معاش و بقای آنهاست در حالی که برای شرکتها وسیلهٔ سوداندوزی است».
اما دخالت عوامل مهمتر باعث حادتر شدن شرایط میشود.
کوماندلی میگوید: «ما نمیتوانیم بازارهای بزرگ جهانی را که باعث افزایش تقاضا برای کالاها و محصولات میشود نادیده بگیریم که به نوبهٔ خود نقش مهمی در تشدید مشکلات این مناطق دارند».
و دولتها نقش مهم و گاهی ناروایی در چنین مناقشات و بحرانها دارند.
«برچسب قرمز»
منبع تصویر، Getty Images
توضیح تصویر،تظاهرکنندگان در مانیل، فیلیپین، تصاویر مدافعان محیط زیست را که در جنگ برای حقوق زمین کشته شدهاند، در دست دارند
لیا مای تورس، از فعالان محیط زیست میگوید: «در فیلیپین اگر برچسب قرمز بخورید باید منتظر حملههای بعدی باشید».
او به رفتار دولت در تهیهٔ لیست سیاه و متهم کردن افراد و سازمانها و مدافعان حقوق بشر اشاره میکند که به آنها برچسب کمونیست، تروریست یا شورشی زده میشود.
فعالان محیط زیست میگویند این برچسبزنی از زمان ریاستجمهوری رودریگو دوترته رواج پیدا کرد، بهویژه از سال ۲۰۱۸ و ایجاد گروه ویژهٔ ملی برای پایان دادن به درگیریهای مسلحانهٔ کمونیستی محلی در فیلیپین. فعالان محیط زیست و سازمانهایی که برچسب قرمز میخوردند هدف آزار و تهدید و خشونت قرار میگرفتند.
دِیزی ماکاپانپان، مدافع محیط زیست، در ۱۱ ژوئن پس از سخنرانی علیه ساخت پروژه نیروگاه تلمبهای ذخیرهای آهونان در استان لاگونا کشور فیلیپین دستگیر شد.
دولت او را متهم به عضویت در ارتش نوین خلق (انپیآ)، شاخهٔ نظامی حزب کمونیست فیلیپین (سیپیاف) کرد. دولت ادعا میکند که بازداشت او با حکم دادگاه بوده است اما فعالان محیط زیست این اتهامات را بیاساس میدانند.
یک روز پیش از آن ماکاپانپان به دفتر تورس در سازمان نگرانیهای زیستمحیطی فیلیپین (سیایسی) رفته بود.
از آن زمان سیایسی و سایر سازمانهای محیط زیستی میگویند که تحت نظر قرار گرفتهاند و نیروهای پلیس در اطراف مراکز آنها حضور دارند و از محل عکسبرداری میکنند.
۱۳ ژوئن، پوسترهایی که فعالان محیط زیست را متهم به تروریست بودن می کردند و آنها را «شیطانی» مینامیدند بهعنوان ارعاب و تهدید در مقابل دفاتر آنها قرار داده شد.
تورس به بیبیسی میگوید: «این روشی سیستماتیک برای حمله به سازمانهاست. راهی برای جلوگیری از فعالیتهای ما چون ما با پروژههایی مخالفت میکنیم که یا از حمایتهای دولتی برخوردار است یا به طور مستقیم با سرمایهگذاریهای دولتی انجام میشود».
سازمانها میگویند از مردم بومی که به دلیل پروژههای زیربنایی دولتی از زمینهای خود رانده شدهاند حمایت میکنند و دولت ادعا میکند که فعالان محیط زیست در حال آموزش «تروریست»ها هستند.
منبع تصویر، Getty Images
توضیح تصویر،فعالان دولت فیلیپین را متهم میکنند که سازمانها را با برچسب قرمز و تشویق به خشونت علیه آنها تشویق میکند
گروه ویژهٔ ملی برای پایان دادن به درگیریهای مسلحانهٔ کمونیستی محلی در فیلیپین (NTF-ELCAC) در بیانیهای اعلام کرد که «چیزی به نام برچسب قرمز وجود ندارد، این فقط ماشین پروپاگاندای تروریستی است. ما قطعاً جنایات و سؤاستفادههای فراوانی که شورشیان کمونیست علیه مردم فیلیپین مرتکب شدهاند افشا و آشکار کردهایم».
کمیسیون حقوق بشر فیلیپین (سیاچآر) که نهاد مستقلی است که در سال ۱۹۸۷ بر مبنای قانون اساسی تأسیس شد، اعلام کرد که درحال بررسی اتهامات مربوط به نقض حقوق بشر در جریان دستگیری دیزی ماکاپانپان، از جمله خشونت پلیس، سرکوب مخالفان و برچسب زدن قرمز است.
این کمیسیون همچنین در حال رسیدگی به ارتباط اتهامات مطرح شده با فعالیتهای این فعال محیط زیست است.
«وهیچ نخواهد ماند»
اما نظارت بر وضعیت روی زمین دشوارتر است و آلونزو میگوید که میزان تهاجم در مناطقی که پروژهها در آن انجام میشوند وهمچنین مناطقی با حضور نیروهای نظامی سنگین رو به افزایش است.
تروس میگوید: «مردم را از خانههاشان آواره میکنند چون از آنها میترسند. نیروهای نظامی مدارسی را که گروههای محلی تأسیس کردهاند تعطیل میکنند و میگوید این مدارس مکانی برای آموزش شورشیان است».
«در مناطق دیگر رهبران گروههای اجتماعی تهدید به مرگ میشوند».
منبع تصویر، Getty Images
توضیح تصویر،فعالان میگویند خشونت در مناطق دورافتاده که جوامع فاقد حمایت برای دفاع از سرزمین خود در برابر جنگلزدایی هستند، رایجتر است
کامیل پروس، یک همکار پژوهشی مستقر در بانکوک در موسسهٔ محیط زیست استکهلم میگوید خشونت علیه مدافعان محیط زیست در مناطق دورافتادهٔ آسیا و اقیانوسیه و مناطقی که جوامع از حمایتهای اجتماعی کمتری برای دفاع از حقوق خود برخوردارند و نمیتوانند تخریب محیط زیست و نقض حقوق بشر را گزارش کنند، بسیار بیشتر دیده میشود.
پروس به بیبیسی میگوید: «این ننگآور است، فضای سرشار از خشونت فضایی است که دولتها یا شرکتها و سیستمهایی که در جامعه نقش دارند ایجاد میکنند و به دنبال آن تهدید و ارعاب ادامه پیدا میکند».
«شاید این خشونت به شدیدترین شکل آن نباشد اما خشونتی است که ترس ایجاد میکند، ترس از سخن گفتن، ترس از اعتراض کردن، ترس از فعال محیط زیست بودن».
«بسیاری از افرادی که با آنها گفتگو کردم گفتند فقط با معدنکاری یا شرکتهای برقآبی مخالفند چون دیگر چیزی برای از دست دادن ندارند. آنها بههر حال از بین میروند چون برای آنها هیچ باقی نمانده است».
- خبرهای بیشتر را در کانال تلگرام بیبیسی فارسی دنبال کنید
- پابلو اوچوا
- بیبیسی
قتل کارشناس محیط زیست منطقه و روزنامهنگار بریتانیایی در برزیل یک بار دیگر توجه جهان را به خطراتی که فعالان محیط زیست را در سراسر جهان تهدید میکند، جلب کرد.
در ۵ ژوئن، برونو پریرا، عضو سابق فیونای (آژانس بومی برزیل) و دام فیلیپس، خبرنگار بریتانیایی در جریان تهیهٔ گزارش از ماهیگیری غیرقانونی در مناطق دورافتادهٔ جنگلهای بارانی ناپدید شدند.
فعالان مردمی بیشتر اوقات آخرین خط دفاعی در برابر تخریب محیط زیست هستند که به طور معمول با تهدید و ارعاب و خشونت روبهرو میشوند.
در کشورهایی مانند کلمبیا، مکزیک، برزیل و فیلیپین که گروههای قدرتمندی بیرحمانه منابع طبیعی را غارت میکنند فعالان محیط زیست به ویژه در معرض خطر هستند.
- تغییرات اقلیمی چیست؟ یک راهنمای واقعا ساده
- تغییرات اقلیمی؛ 'وضعیت قرمز برای بشریت' و هشدار دانشمندان جهان
- لبه تاریکی؛ چرا بعضی دولتها و شرکتها از فعالان محیط زیست میترسند؟
- کنشگران محکوم شده محیط زیست در ایران چه کسانی هستند؟
- نامه ۹ همبند سابق: «داستان ۱۵۹۱ روز» پرونده محیط زیستیها «معنای روشنی» دارد
گلوبال ویتنس، گروه مردمی بینالمللی که آمار خشونت علیه فعالان محیط زیست را ثبت میکند، میگوید حداقل ۲۲۷ نفر در دفاع از سرزمینهای بومی و محیط زیست در سال ۲۰۲۰ کشته شدهاند و این فقط آخرین آمار ثبتشدهٔ این گروه است.
مارینا کوماندلی، سرپرست این سازمان میگوید «بیتردید آمار واقعی بسیار بالاتر است» چون فقط موارد چشمگیر و مشهور به عرصهٔ خبرها راه پیدا میکند.
او به بیبیسی میگوید: «آماری که ما گزارش میکنیم فقط نوک کوه یخ است. ما هرگز از تعداد واقعی باخبر نمیشویم».
در مورد برونو پریرا و دام فیلیپس فریاد اعتراض جهانی باعث شد مقامات محلی به جستجوی پیکر آنها برآیند و قاتلین را پیدا کنند.
اما کوماندلی میگوید دلیل اصلی آن شخصیت خود این دو نفر بوده است. «اگر چنین اتفاقی برای یکی از اعضای گروههای محلی میافتاد، هرگز گزارش نمیشد و این چالشی است که ما برای افشای خشونتها با آن درگیر هستیم».
بدترین جاهای دنیا برای فعالان محیط زیست
به گفتهٔ کوماندلی کلمبیا پیشتاز آخرین آمار حوادث گلوبال ویتنس برای فعالان محیط زیست است که دلیل آن اغتشاشات ناشی از توافقات صلح میان دولت و گروههای چریکی است.
اگر این گروهها توافق کنند که منحل شوند مناطق وسیعی بدون حضور و اقتدار آنها باقی خواهد ماند.
پس از کلمبیا، مکزیک و فیلیپین و برزیل قرار دارد.
هفت کشور آمریکای لاتین بهویژه در منطقهٔ آمازون در میان ده کشوری هستند که بالاترین میزان کشتههای محیط زیست را دارند. کوماندلی میگوید دادههای آنها «پر» از موارد مشابه قتل فیلیپس و پریرا است.
در هندوراس، یکی از خطرناکترین نقاط جهان برای فعالان محیط زیست، چندین نفر از رهبران گروههای اجتماعی در ماجرای اختلاف بر سر معدن اکسید آهن در پارک ملی کارلوس اسکالراس کشته شدند.
یکی از مهمترین این موارد قتل فعال محیط زیست برتا کاسیریس بوده است که اعتراضات علیه پروژهٔ سد برقآبی آگوا زارکا را رهبری میکرده است. در سال ۲۰۱۶ در خانهاش او را با شلیک تیر به قتل رساندند.
روز دوشنبه (۲۰ ژوئن)، روبرتو دیوید کاستیلو، مدیر سابق شرکت سد برقآبی دسارولوس انرژیتیکوس (دسا) به دلیل طرح و اجرای نقشهٔ قتل برتا به ۲۲ سال زندان محکوم شد. هفت نفر دیگر هم به دلیل مشارکت در این قتل محکوم شدند.
در آفریقا، یکی از فعالان محیط زیست که به قتل رسیده است فیکیله نتشانگاسه، اهل آفریقای جنوبی، ۶۵ ساله بوده است که در مناقشهٔ حقوقی بر سر گسترش یک معدن روباز شرکت ذغالسنگ تندله در نزدیکی سومخله در استان کوازولو- ناتال جان خود را از دست داد. او را در اتاق نشیمن خانهاش با شلیک تیری به سرش به قتل رساندند.
میزان تلفات قربانیان محیط زیست در قارهٔ آفریقا با خشونتهایی که در پارک ملی ویرونگا در جمهوری دموکراتیک کنگو رخ میدهد، افزایش چشمگیری پیدا میکند که در آن شورشیان، شکارچیان و گروههای شبهنظامی دهها محیطبان را به قتل رساندهاند.
در منطقهٔ آسیا و اقیانوسیه، وضعیت حقوق بشر در فیلیپین و اندونزی در بدترین حالت ممکن است، در این مناطق دولتها به طور رسمی به شرکتها اجازه بهرهبرداری بیرویه از مناطق جنگلی را میدهند.
کوماندلی میگوید: «اینها مناطقی هستند که طبیعت سرشاری دارند و منابع طبیعی هنوز در آنها وجود دارد چون گروههای مختلف در تلاش برای حفاظت از این منابع هستند».
«یکی از دلایلی که چنین مناقشاتی بهوجود میآید مشاجره بر سر زمینهایی است که این گروههای اجتماعی میخواهند حفظ کنند چون این زمینها وسیلهٔ معاش و بقای آنهاست در حالی که برای شرکتها وسیلهٔ سوداندوزی است».
اما دخالت عوامل مهمتر باعث حادتر شدن شرایط میشود.
کوماندلی میگوید: «ما نمیتوانیم بازارهای بزرگ جهانی را که باعث افزایش تقاضا برای کالاها و محصولات میشود نادیده بگیریم که به نوبهٔ خود نقش مهمی در تشدید مشکلات این مناطق دارند».
و دولتها نقش مهم و گاهی ناروایی در چنین مناقشات و بحرانها دارند.
«برچسب قرمز»
لیا مای تورس، از فعالان محیط زیست میگوید: «در فیلیپین اگر برچسب قرمز بخورید باید منتظر حملههای بعدی باشید».
او به رفتار دولت در تهیهٔ لیست سیاه و متهم کردن افراد و سازمانها و مدافعان حقوق بشر اشاره میکند که به آنها برچسب کمونیست، تروریست یا شورشی زده میشود.
فعالان محیط زیست میگویند این برچسبزنی از زمان ریاستجمهوری رودریگو دوترته رواج پیدا کرد، بهویژه از سال ۲۰۱۸ و ایجاد گروه ویژهٔ ملی برای پایان دادن به درگیریهای مسلحانهٔ کمونیستی محلی در فیلیپین. فعالان محیط زیست و سازمانهایی که برچسب قرمز میخوردند هدف آزار و تهدید و خشونت قرار میگرفتند.
دِیزی ماکاپانپان، مدافع محیط زیست، در ۱۱ ژوئن پس از سخنرانی علیه ساخت پروژه نیروگاه تلمبهای ذخیرهای آهونان در استان لاگونا کشور فیلیپین دستگیر شد.
دولت او را متهم به عضویت در ارتش نوین خلق (انپیآ)، شاخهٔ نظامی حزب کمونیست فیلیپین (سیپیاف) کرد. دولت ادعا میکند که بازداشت او با حکم دادگاه بوده است اما فعالان محیط زیست این اتهامات را بیاساس میدانند.
یک روز پیش از آن ماکاپانپان به دفتر تورس در سازمان نگرانیهای زیستمحیطی فیلیپین (سیایسی) رفته بود.
از آن زمان سیایسی و سایر سازمانهای محیط زیستی میگویند که تحت نظر قرار گرفتهاند و نیروهای پلیس در اطراف مراکز آنها حضور دارند و از محل عکسبرداری میکنند.
۱۳ ژوئن، پوسترهایی که فعالان محیط زیست را متهم به تروریست بودن می کردند و آنها را «شیطانی» مینامیدند بهعنوان ارعاب و تهدید در مقابل دفاتر آنها قرار داده شد.
تورس به بیبیسی میگوید: «این روشی سیستماتیک برای حمله به سازمانهاست. راهی برای جلوگیری از فعالیتهای ما چون ما با پروژههایی مخالفت میکنیم که یا از حمایتهای دولتی برخوردار است یا به طور مستقیم با سرمایهگذاریهای دولتی انجام میشود».
سازمانها میگویند از مردم بومی که به دلیل پروژههای زیربنایی دولتی از زمینهای خود رانده شدهاند حمایت میکنند و دولت ادعا میکند که فعالان محیط زیست در حال آموزش «تروریست»ها هستند.
گروه ویژهٔ ملی برای پایان دادن به درگیریهای مسلحانهٔ کمونیستی محلی در فیلیپین (NTF-ELCAC) در بیانیهای اعلام کرد که «چیزی به نام برچسب قرمز وجود ندارد، این فقط ماشین پروپاگاندای تروریستی است. ما قطعاً جنایات و سؤاستفادههای فراوانی که شورشیان کمونیست علیه مردم فیلیپین مرتکب شدهاند افشا و آشکار کردهایم».
کمیسیون حقوق بشر فیلیپین (سیاچآر) که نهاد مستقلی است که در سال ۱۹۸۷ بر مبنای قانون اساسی تأسیس شد، اعلام کرد که درحال بررسی اتهامات مربوط به نقض حقوق بشر در جریان دستگیری دیزی ماکاپانپان، از جمله خشونت پلیس، سرکوب مخالفان و برچسب زدن قرمز است.
این کمیسیون همچنین در حال رسیدگی به ارتباط اتهامات مطرح شده با فعالیتهای این فعال محیط زیست است.
«وهیچ نخواهد ماند»
اما نظارت بر وضعیت روی زمین دشوارتر است و آلونزو میگوید که میزان تهاجم در مناطقی که پروژهها در آن انجام میشوند وهمچنین مناطقی با حضور نیروهای نظامی سنگین رو به افزایش است.
تروس میگوید: «مردم را از خانههاشان آواره میکنند چون از آنها میترسند. نیروهای نظامی مدارسی را که گروههای محلی تأسیس کردهاند تعطیل میکنند و میگوید این مدارس مکانی برای آموزش شورشیان است».
«در مناطق دیگر رهبران گروههای اجتماعی تهدید به مرگ میشوند».
کامیل پروس، یک همکار پژوهشی مستقر در بانکوک در موسسهٔ محیط زیست استکهلم میگوید خشونت علیه مدافعان محیط زیست در مناطق دورافتادهٔ آسیا و اقیانوسیه و مناطقی که جوامع از حمایتهای اجتماعی کمتری برای دفاع از حقوق خود برخوردارند و نمیتوانند تخریب محیط زیست و نقض حقوق بشر را گزارش کنند، بسیار بیشتر دیده میشود.
پروس به بیبیسی میگوید: «این ننگآور است، فضای سرشار از خشونت فضایی است که دولتها یا شرکتها و سیستمهایی که در جامعه نقش دارند ایجاد میکنند و به دنبال آن تهدید و ارعاب ادامه پیدا میکند».
«شاید این خشونت به شدیدترین شکل آن نباشد اما خشونتی است که ترس ایجاد میکند، ترس از سخن گفتن، ترس از اعتراض کردن، ترس از فعال محیط زیست بودن».
«بسیاری از افرادی که با آنها گفتگو کردم گفتند فقط با معدنکاری یا شرکتهای برقآبی مخالفند چون دیگر چیزی برای از دست دادن ندارند. آنها بههر حال از بین میروند چون برای آنها هیچ باقی نمانده است».
- پابلو اوچوا
- بیبیسی
قتل کارشناس محیط زیست منطقه و روزنامهنگار بریتانیایی در برزیل یک بار دیگر توجه جهان را به خطراتی که فعالان محیط زیست را در سراسر جهان تهدید میکند، جلب کرد.
در ۵ ژوئن، برونو پریرا، عضو سابق فیونای (آژانس بومی برزیل) و دام فیلیپس، خبرنگار بریتانیایی در جریان تهیهٔ گزارش از ماهیگیری غیرقانونی در مناطق دورافتادهٔ جنگلهای بارانی ناپدید شدند.
فعالان مردمی بیشتر اوقات آخرین خط دفاعی در برابر تخریب محیط زیست هستند که به طور معمول با تهدید و ارعاب و خشونت روبهرو میشوند.
در کشورهایی مانند کلمبیا، مکزیک، برزیل و فیلیپین که گروههای قدرتمندی بیرحمانه منابع طبیعی را غارت میکنند فعالان محیط زیست به ویژه در معرض خطر هستند.
- تغییرات اقلیمی چیست؟ یک راهنمای واقعا ساده
- تغییرات اقلیمی؛ 'وضعیت قرمز برای بشریت' و هشدار دانشمندان جهان
- لبه تاریکی؛ چرا بعضی دولتها و شرکتها از فعالان محیط زیست میترسند؟
- کنشگران محکوم شده محیط زیست در ایران چه کسانی هستند؟
- نامه ۹ همبند سابق: «داستان ۱۵۹۱ روز» پرونده محیط زیستیها «معنای روشنی» دارد
گلوبال ویتنس، گروه مردمی بینالمللی که آمار خشونت علیه فعالان محیط زیست را ثبت میکند، میگوید حداقل ۲۲۷ نفر در دفاع از سرزمینهای بومی و محیط زیست در سال ۲۰۲۰ کشته شدهاند و این فقط آخرین آمار ثبتشدهٔ این گروه است.
مارینا کوماندلی، سرپرست این سازمان میگوید «بیتردید آمار واقعی بسیار بالاتر است» چون فقط موارد چشمگیر و مشهور به عرصهٔ خبرها راه پیدا میکند.
او به بیبیسی میگوید: «آماری که ما گزارش میکنیم فقط نوک کوه یخ است. ما هرگز از تعداد واقعی باخبر نمیشویم».
در مورد برونو پریرا و دام فیلیپس فریاد اعتراض جهانی باعث شد مقامات محلی به جستجوی پیکر آنها برآیند و قاتلین را پیدا کنند.
اما کوماندلی میگوید دلیل اصلی آن شخصیت خود این دو نفر بوده است. «اگر چنین اتفاقی برای یکی از اعضای گروههای محلی میافتاد، هرگز گزارش نمیشد و این چالشی است که ما برای افشای خشونتها با آن درگیر هستیم».
بدترین جاهای دنیا برای فعالان محیط زیست
به گفتهٔ کوماندلی کلمبیا پیشتاز آخرین آمار حوادث گلوبال ویتنس برای فعالان محیط زیست است که دلیل آن اغتشاشات ناشی از توافقات صلح میان دولت و گروههای چریکی است.
اگر این گروهها توافق کنند که منحل شوند مناطق وسیعی بدون حضور و اقتدار آنها باقی خواهد ماند.
پس از کلمبیا، مکزیک و فیلیپین و برزیل قرار دارد.
هفت کشور آمریکای لاتین بهویژه در منطقهٔ آمازون در میان ده کشوری هستند که بالاترین میزان کشتههای محیط زیست را دارند. کوماندلی میگوید دادههای آنها «پر» از موارد مشابه قتل فیلیپس و پریرا است.
در هندوراس، یکی از خطرناکترین نقاط جهان برای فعالان محیط زیست، چندین نفر از رهبران گروههای اجتماعی در ماجرای اختلاف بر سر معدن اکسید آهن در پارک ملی کارلوس اسکالراس کشته شدند.
یکی از مهمترین این موارد قتل فعال محیط زیست برتا کاسیریس بوده است که اعتراضات علیه پروژهٔ سد برقآبی آگوا زارکا را رهبری میکرده است. در سال ۲۰۱۶ در خانهاش او را با شلیک تیر به قتل رساندند.
روز دوشنبه (۲۰ ژوئن)، روبرتو دیوید کاستیلو، مدیر سابق شرکت سد برقآبی دسارولوس انرژیتیکوس (دسا) به دلیل طرح و اجرای نقشهٔ قتل برتا به ۲۲ سال زندان محکوم شد. هفت نفر دیگر هم به دلیل مشارکت در این قتل محکوم شدند.
در آفریقا، یکی از فعالان محیط زیست که به قتل رسیده است فیکیله نتشانگاسه، اهل آفریقای جنوبی، ۶۵ ساله بوده است که در مناقشهٔ حقوقی بر سر گسترش یک معدن روباز شرکت ذغالسنگ تندله در نزدیکی سومخله در استان کوازولو- ناتال جان خود را از دست داد. او را در اتاق نشیمن خانهاش با شلیک تیری به سرش به قتل رساندند.
میزان تلفات قربانیان محیط زیست در قارهٔ آفریقا با خشونتهایی که در پارک ملی ویرونگا در جمهوری دموکراتیک کنگو رخ میدهد، افزایش چشمگیری پیدا میکند که در آن شورشیان، شکارچیان و گروههای شبهنظامی دهها محیطبان را به قتل رساندهاند.
در منطقهٔ آسیا و اقیانوسیه، وضعیت حقوق بشر در فیلیپین و اندونزی در بدترین حالت ممکن است، در این مناطق دولتها به طور رسمی به شرکتها اجازه بهرهبرداری بیرویه از مناطق جنگلی را میدهند.
کوماندلی میگوید: «اینها مناطقی هستند که طبیعت سرشاری دارند و منابع طبیعی هنوز در آنها وجود دارد چون گروههای مختلف در تلاش برای حفاظت از این منابع هستند».
«یکی از دلایلی که چنین مناقشاتی بهوجود میآید مشاجره بر سر زمینهایی است که این گروههای اجتماعی میخواهند حفظ کنند چون این زمینها وسیلهٔ معاش و بقای آنهاست در حالی که برای شرکتها وسیلهٔ سوداندوزی است».
اما دخالت عوامل مهمتر باعث حادتر شدن شرایط میشود.
کوماندلی میگوید: «ما نمیتوانیم بازارهای بزرگ جهانی را که باعث افزایش تقاضا برای کالاها و محصولات میشود نادیده بگیریم که به نوبهٔ خود نقش مهمی در تشدید مشکلات این مناطق دارند».
و دولتها نقش مهم و گاهی ناروایی در چنین مناقشات و بحرانها دارند.
«برچسب قرمز»
لیا مای تورس، از فعالان محیط زیست میگوید: «در فیلیپین اگر برچسب قرمز بخورید باید منتظر حملههای بعدی باشید».
او به رفتار دولت در تهیهٔ لیست سیاه و متهم کردن افراد و سازمانها و مدافعان حقوق بشر اشاره میکند که به آنها برچسب کمونیست، تروریست یا شورشی زده میشود.
فعالان محیط زیست میگویند این برچسبزنی از زمان ریاستجمهوری رودریگو دوترته رواج پیدا کرد، بهویژه از سال ۲۰۱۸ و ایجاد گروه ویژهٔ ملی برای پایان دادن به درگیریهای مسلحانهٔ کمونیستی محلی در فیلیپین. فعالان محیط زیست و سازمانهایی که برچسب قرمز میخوردند هدف آزار و تهدید و خشونت قرار میگرفتند.
دِیزی ماکاپانپان، مدافع محیط زیست، در ۱۱ ژوئن پس از سخنرانی علیه ساخت پروژه نیروگاه تلمبهای ذخیرهای آهونان در استان لاگونا کشور فیلیپین دستگیر شد.
دولت او را متهم به عضویت در ارتش نوین خلق (انپیآ)، شاخهٔ نظامی حزب کمونیست فیلیپین (سیپیاف) کرد. دولت ادعا میکند که بازداشت او با حکم دادگاه بوده است اما فعالان محیط زیست این اتهامات را بیاساس میدانند.
یک روز پیش از آن ماکاپانپان به دفتر تورس در سازمان نگرانیهای زیستمحیطی فیلیپین (سیایسی) رفته بود.
از آن زمان سیایسی و سایر سازمانهای محیط زیستی میگویند که تحت نظر قرار گرفتهاند و نیروهای پلیس در اطراف مراکز آنها حضور دارند و از محل عکسبرداری میکنند.
۱۳ ژوئن، پوسترهایی که فعالان محیط زیست را متهم به تروریست بودن می کردند و آنها را «شیطانی» مینامیدند بهعنوان ارعاب و تهدید در مقابل دفاتر آنها قرار داده شد.
تورس به بیبیسی میگوید: «این روشی سیستماتیک برای حمله به سازمانهاست. راهی برای جلوگیری از فعالیتهای ما چون ما با پروژههایی مخالفت میکنیم که یا از حمایتهای دولتی برخوردار است یا به طور مستقیم با سرمایهگذاریهای دولتی انجام میشود».
سازمانها میگویند از مردم بومی که به دلیل پروژههای زیربنایی دولتی از زمینهای خود رانده شدهاند حمایت میکنند و دولت ادعا میکند که فعالان محیط زیست در حال آموزش «تروریست»ها هستند.
گروه ویژهٔ ملی برای پایان دادن به درگیریهای مسلحانهٔ کمونیستی محلی در فیلیپین (NTF-ELCAC) در بیانیهای اعلام کرد که «چیزی به نام برچسب قرمز وجود ندارد، این فقط ماشین پروپاگاندای تروریستی است. ما قطعاً جنایات و سؤاستفادههای فراوانی که شورشیان کمونیست علیه مردم فیلیپین مرتکب شدهاند افشا و آشکار کردهایم».
کمیسیون حقوق بشر فیلیپین (سیاچآر) که نهاد مستقلی است که در سال ۱۹۸۷ بر مبنای قانون اساسی تأسیس شد، اعلام کرد که درحال بررسی اتهامات مربوط به نقض حقوق بشر در جریان دستگیری دیزی ماکاپانپان، از جمله خشونت پلیس، سرکوب مخالفان و برچسب زدن قرمز است.
این کمیسیون همچنین در حال رسیدگی به ارتباط اتهامات مطرح شده با فعالیتهای این فعال محیط زیست است.
«وهیچ نخواهد ماند»
اما نظارت بر وضعیت روی زمین دشوارتر است و آلونزو میگوید که میزان تهاجم در مناطقی که پروژهها در آن انجام میشوند وهمچنین مناطقی با حضور نیروهای نظامی سنگین رو به افزایش است.
تروس میگوید: «مردم را از خانههاشان آواره میکنند چون از آنها میترسند. نیروهای نظامی مدارسی را که گروههای محلی تأسیس کردهاند تعطیل میکنند و میگوید این مدارس مکانی برای آموزش شورشیان است».
«در مناطق دیگر رهبران گروههای اجتماعی تهدید به مرگ میشوند».
کامیل پروس، یک همکار پژوهشی مستقر در بانکوک در موسسهٔ محیط زیست استکهلم میگوید خشونت علیه مدافعان محیط زیست در مناطق دورافتادهٔ آسیا و اقیانوسیه و مناطقی که جوامع از حمایتهای اجتماعی کمتری برای دفاع از حقوق خود برخوردارند و نمیتوانند تخریب محیط زیست و نقض حقوق بشر را گزارش کنند، بسیار بیشتر دیده میشود.
پروس به بیبیسی میگوید: «این ننگآور است، فضای سرشار از خشونت فضایی است که دولتها یا شرکتها و سیستمهایی که در جامعه نقش دارند ایجاد میکنند و به دنبال آن تهدید و ارعاب ادامه پیدا میکند».
«شاید این خشونت به شدیدترین شکل آن نباشد اما خشونتی است که ترس ایجاد میکند، ترس از سخن گفتن، ترس از اعتراض کردن، ترس از فعال محیط زیست بودن».
«بسیاری از افرادی که با آنها گفتگو کردم گفتند فقط با معدنکاری یا شرکتهای برقآبی مخالفند چون دیگر چیزی برای از دست دادن ندارند. آنها بههر حال از بین میروند چون برای آنها هیچ باقی نمانده است».
منبع خبر: بی بی سی فارسی
اخبار مرتبط: چرا فعال محیط زیست بودن اینقدر خطرناک است؟