بایدها و نبایدهای «کار و تولید» در سیره علوی

ایسنا/لرستان مدرس دانشگاه گفت: کار و تولید در سیره علوی به طور کامل متأثر از آموزه‌های اعتقادی، اخلاقی و احکام عملی اسلام است که از ابتدا از طریق سخنان و سیره عملی نبی مکرم اسلام به مسلمانان رسید و پس از آن حضرت در گفتار و رفتار امام علی(ع) نمایان شد.

داریوش نظری، با گرامیداشت ایام باسعادت عید غدیر و دهه ولایت و امامت در رابطه با کار و تولید در سیره علوی، اظهار کرد: از عوامل سعادت و فلاح یک جامعه، کار و تلاش است و در دین مبین اسلام نیز به مقوله کار و نظام تولید اهمیت بسیاری داده شده است.

وی با بیان اینکه کار و تولید از مسائل اصلی نظام اقتصادی اسلام محسوب می‌شود، افزود: کار و تولید در سیره علوی به‌طور کامل متأثر از آموزه‌های اعتقادی، اخلاقی و احکام عملی اسلام است که از ابتدا از طریق سخنان و سیره عملی نبی مکرم اسلام به مسلمانان رسید و پس از آن حضرت در گفتار و رفتار امام علی(ع) نمایان شد.

این مدرس دانشگاه لرستان با بیان اینکه در سیره علوی در زمینه کار و تولید و بایدهای این مهم بسیار سفارش و بیان شده است، اضافه کرد: نیت و قرب الهی در کار و تولید یکی از مهمترین بایدهای مقوله کار و تولید در سیره علوی است و از نظر مبانی اعتقادی، مشاهده می‌شود که کار و تولید در سیره اقتصادی امام علی(ع) رنگ خدایی دارد کمااینکه در سراسر فعالیت‌های آن حضرت، خدا را می‌توان احساس کرد.

نظری به حدیثی از امام محمدباقر(ع) با این مضمون «هیچ‌گاه میان دو کار که هر دو موجب رضایت پروردگارند، قرار نگرفت مگر آنکه دشوارترین آن دو بر بدنش را انتخاب کرد» اشاره کرد و افزود: امام علی(ع) نیز فرموده است: «اگر شما مرد کار و عمل هستید، پس عمل کنید بدان چه که شما را روز عرض حساب، رستگاری بخشد».

داشتن وجدان در امر کار و تولید

وی داشتن وجدان در امر کار و تولید را یکی دیگر از مهمترین بایدهای مقوله کار و تولید در سیره علوی ذکر کرد و گفت: در دیدگاه اسلام خداوند ناظر همیشگی و تمام اعمال آدمیان است حالا اگر انسان بتواند حضور خدا را درک کند قطعاً چنین شخصی احتیاج زیادی به پاسبان‌های بشری نخواهد داشت اما باید توجه داشت که چنین نگرش ما را از پروراندن آدمیان حتی آنهایی که حضور خدا را درک نمی‌کنند بازدارد لذا این نظریه مبنا را کار و وجدان قرار می‌دهد و تمام آدمیان را مورد خطاب قرار می‌دهد پس باید آدمیان را با وجدان آشنا کرد تا در جاهایی که ناظران بشری وجود ندارند ناظر درونی او را بیابد.

نظری ادامه داد: امام علی(ع) در نامه ۲۵ نهج‌البلاغه در این زمینه فرموده است: «اموال مردم را به دست کسانی بسپارید که به دینداری آنها اعتماد داشته باشید و بدانید که اموال مسلمانان را با رفق می‌آورند و به دست ولی ایشان می‌رسانند تا او میان همه تقسیم کند». حضرت علی(ع) از جمله امامانی است که در این رابطه در کتاب ارزشمند نهج‌البلاغه دارندگان وجدان را همان کسانی قلمداد کرده که از نعمت قلب سلیم برخوردارند چراکه وجدان یک امر قلبی است و رابطه محکمی با قلب و اوصاف آن دارد.

این مدرس تاریخ دانشگاه لرستان داشتن تخصص و تبحر کافی در کار و تولید را یکی دیگر از مهمترین بایدهای مقوله کار و تولید در سیره علوی بیان کرد و افزود: امام علی(ع) در خطبه ۱۵۴ نهج‌البلاغه فرموده است: «هر کس با علم عملی انجام دهد، همچون کسی است که به راه راست به پیش رود» همچنین اصبغ بن نباته می‌گوید: از امیرالمؤمنین علی(ع) شنیدم که بر بالای منبر می‌فرمودند: «ای صف تاجر و کاسب، اول فقه بعد تجارت، اول فقه بعد تجارت، اول فقه بعد تجارت».

وی داشتن نظم، تدبیر و برنامه‌ریزی در کار و تولید را یکی دیگر از مهمترین بایدهای مقوله کار و تولید در سیره علوی برشمرد و ادامه داد: از ویژگی‌های اصلی امام علی(ع) رعایت نظم و برنامه‌ریزی در کارها بوده است، سیره علوی در کار به گونه‌ای بوده که از لحظه لحظه اوقات خود بهره گرفته و هیچ فرصتی را برای ارائه یک کار مفید از دست نمی‌دهد.

تولید کالای ضروری و نیاز جامعه

وی عنوان کرد: امام علی(ع) تمام کارهای خود را بر اساس یک برنامه دقیق تنظیم کرده و برای هر کدام از آنها وقت مشخصی قرار داده بود و در نامه ۴۷ نهج‌البلاغه در این رابطه فرموده است: «قوام زندگی به آن است که به خوبی اندازه نگاه داری و ملاک زندگی آن است که خوب برنامه‌ریزی کنی» و در نامه ۴۷ نهج‌البلاغه در وصیت‌ تاریخی و مشهور خود می‌فرمایند: «شما را و تمام فرزندانم و خانواده‌ام و هر کسی که نوشته من به او رسد، سفارش می‌کنم به تقوای الهی و نظم دادن به امر خود».

نظری با بیان اینکه اولویت دادن به کار و تولید کالاهای اساسی بر اساس نیاز جامعه یکی دیگر از مهمترین بایدهای مقوله کار و تولید در سیره علوی است، اظهار کرد: تأکید اصلی امام علی(ع) در تولید، بر تولید کالای ضرور و نیاز جامعه است و در این رابطه فرموده است: «تولید مقدار کمی که انسان نیازمند آن است بهتر است از بسیاری که انسان از آن بی‌نیاز باشد» بنابراین می‌توان این‌گونه نتیجه‌گیری کرد که سیره حضرت بر این بوده است که به تولید کالاها و خدمات اصلی و ضروری بپردازد و اولویت را به کالاها و خدماتی بدهد که از سویی اهمیت بیشتری نسبت به کالاها و خدمات دیگر دارد و از سوی دیگر بیشتر مورد نیاز مردم است.

الگوی مناسب کار و تولید

این مدرس دانشگاه لرستان ربا در کار و تولید، احتکار در کار و تولید، اسراف در کار و تولید، بی‌عدالتی و نداشتن انصاف در کار و تولید و همچنین تنبلی و سستی کردن در کار و تولید را از نبایدها و خطوط قرمز مقوله کار و تولید در سیره علوی ذکر کرد و ادامه داد: کار و تلاش، جوهر انسان و مایه سعادت دنیوی و اخروی او است و در دین مبین اسلام به مقوله کار و تولید و مهمترین مؤلفه‌های آنها اهمیت بسیاری داده شده است و علاوه بر قرآن کریم و روایات و احادیث مختلفی از رسول اکرم(ص) و بزرگان در امر کار و تلاش بیان شده است.

نظری اظهار کرد: کار و تولید در زندگی امام علی(ع) از اهمیت و برجستگی خاصی برخوردار است زیرا در ادوار مختلف زندگی ایشان، کار و تولید جلوه‌های مختلفی داشته و از گوناگونی و فراوانی برخوردار است از این رو می‌توان با تمسک به سیره نظری و عملی ایشان، در شرایط مختلف زندگی، الگوی مناسب کار و تولید را از گفتار و رفتار آن حضرت به دست آورد، از طرفی با توجه به گستردگی و حجم مطالب و مسائل مهمی که در این زمینه در سیره علوی می‌توان یافت.

انتهای پیام