رونمایی اسناد مربوط به وقایع مسجد گوهرشاد در برنامه گوهریاد

به گزارش خبرگزاری مهر، مهمترین اسنادِ قیام خونین مسجد گوهرشاد موجود در سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران با سخنرانی قاسم تبریزی کارشناس و پژوهشگر تاریخ معاصر ایران رونمایی می‌شود. برنامه گوهریاد در روز چهارشنبه ۲۹ تیرماه، ساعت ۱۱:۳۰ در تالار فرهنگ مرکز همایش‌های این سازمان برگزار می‌شود.

قیام مسجد گوهرشاد یکی از نقاط عطف تاریخ معاصر ایران در پی اجباری شدن استفاده مردان از کلاه شاپو است. رضاخان با تقلید از غرب و تصور اینکه پیشرفت‌های غرب به دلیل تغییرات ظاهری است، سعی در تغییر ظاهر و پوشش مردان و زنان ایرانی داشت.

برخی از اسنادِ موجود در این مجموعه همچون پرونده قضائی فتح الله پاکروان (استاندار وقت خراسان) در اوایل عصر پهلوی دوم، گزارش‌های واصله از اقصی نقاط ایران درباره اجرای قانون کشف حجاب و عواقب ناشی از آن، مکاتبه‌های محرمانه در مورد عدم خروج بانوان از منازل خود به دلیل مبارزه با کشف حجاب، گزارش‌های عدم پیشرفت قانون کشف حجاب در برخی مناطق ایران و بخشنامه به تمام وزارتخانه‌ها و ادارات مستقل مبنی بر الزام مأموران دولتی جهت شرکت در مجالس و اجتماعات به اتفاق همسران خود به منظور پیشرفت در امر کشف حجاب، برای نخستین بار در معرض دید عموم قرار می‌گیرد. نمایش برخی از این اسناد، در روشن شدن ابعاد این قیام مهم تاریخی مؤثر خواهد بود.

از سوی دیگر دستورالعمل اجباری شدن کشف حجاب در شهرهای مختلف ایران مخالفت‌های فراوانی را در پی داشت که عمده این مخالفت‌ها به ویژه در شهرهای مذهبی و شهر مقدس مشهد نیز حساسیت‌های مضاعفی را در پی داشت.

رهبر این‌قیام، روحانی وارسته‌ای بنام محمدتقی بهلول بود که از روز ۱۸ تیر سال ۱۳۱۴ و به نشانه اعتراض، در مسجد گوهرشادِ حرم مطهر رضوی بست نشسته و در سخنرانی‌های خود، مردم را نسبت به عواقب این اقدام رژیم پهلوی آگاه می‌کرد. سرانجام کشف حجاب در ۱۷ دی ۱۳۱۴ به شکل قانون در آمد، اما پس از سقوط حکومت رضاخان، این قانون جزو اولین قوانینی بود که منسوخ شد و با مخالفت عمومی مردم، برای همیشه کنار رفت.