هدیه‌دادن در روز عید غدیر را فراموش نکنیم

به گزارش خبرنگار مهر، مرتضی بریری، فعال فرهنگی و نویسنده کتاب‌هایی چون «معاصریت تاریخ» و «قهرمان ملت» به مناسبت عید سعید غدیر یادداشتی را برای مهر ارسال کرده است.

مشروح این یادداشت را در ادامه بخوانید:

شیعه را اعتقاد بر این است که آیه ۶۷ از سوره مبارکه مائده موسوم به آیه تبلیغ پس از حجةالوداع و پیش از ۱۸ ذی‌الحجه سال دهم هجری نازل شده است. متن این آیه مبارکه به این شرح است: «یَا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَیْکَ مِن رَّبِّکَ وَإِن لَّمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ ۚ وَاللَّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الْکَافِرِینَ.» ترجمه آیه چنین است: «ای پیامبر، آنچه را از جانب پروردگارت به تو نازل شده، ابلاغ کن و اگر نکنی رسالتش را به انجام نرسانده‌ای. و خدا تو را از گزند مردم نگاه می‌دارد. بی گمان، خدا گروه کافران را هدایت نمی‌کند.»

روایات وارده از ائمه شیعه (ع) و برخی صحابه و همچنین تعدادی از بزرگان اهل سنت، اندیشمندان را به این نتیجه رسانده که شان نزول این آیه جانشینی امیرالمومنین (ع) و ولایت ایشان بر مردم پس از پیامبر مکرم اسلام (ص) است. پیامبر (ص) نیز در محل غدیر خم و در روز ۱۸ ذی الحجه حضرت امیر (ع) را به جانشینی بلافصل پس از خود تعیین فرمود و همگان را به پیروی از سرپرست بعد جامعه اسلامی (یعنی امام علی بن ابی‌طالب) امر کرد.

حضرت رسول (ص) در این واقعه دست حضرت امیر (ع) را بلند فرمود تا همه مردم ایشان را ببینند تا هیچ شک و شبهه‌ای باقی نماند. آنگاه بیان داشتند: «ای مردم، آیا من از خود شما، به سرپرستی شما سزاوارتر نیستم؟» وقتی حاضران تایید کردند، حضرت چنین ادامه داد: خداوند ولی من است و من ولی مؤمنین‌ام و من به خود شما، به ولایت شما سزاوارترم. پس هر کس که من مولای اویم، علی مولای اوست.» رسول خدا (ص) برای تاکید بیشتر سه بار این سخن مهم را تکرار فرمودند: «خداوندا، دوست بدار و سرپرستی کن هر کسی را که علی را دوست دارد و او را مولای خود بداند و دشمن بدار هر کسی را که او را دشمن می‌دارد و یاری نما هر کسی را که او را یاری می‌نماید و به حال خود رها کن هر کس را که او را وا می‌گذارد.» سپس خطاب به مردم فرمود: «حاضران این پیام را به غایبان برسانند.»

مفسران شیعی و برخی از مفسران و دانشمندان اهل سنت اعتقاد دارند که پس از این ابلاغ، آیه سوم از سوره مبارکه مائده نازل شد که به آیه اکمال مشهور است: «الْیَوْمَ یَئِسَ الَّذینَ کَفَرُوا مِنْ دینِکُمْ فَلا تَخْشَوْهُمْ وَ اخْشَوْنِ اَلْیوْمَ أَکمَلْتُ لَکمْ دینَکمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَیکُمْ نِعْمَتی وَ رَضیتُ لَکُمُ الْإِسْلامَ دیناً» یعنی: امروز، کافران از زوال آیین شما، ناامید شدند؛ پس، از آنها نترسید. ترس شما باید از مخالفت با من باشد. امروز دین شما را برایتان کامل و نعمت خود را بر شما تمام کردم و اسلام را برایتان به عنوان آیین برگزیدم.

بنابراین خداوند در روز عید سعید غدیر نعمت را بر ما بندگان تمام کرد. خداوند از طریق پیامبر خود صراط مستقیم را که به بهشت دنیوی و اخروی ختم می‌شود به ما نشان داد و آن هم پیروی از امیرمومنان امام علی بن ابیطالب (ع) است. پس چه عیدی بزرگتر از این عید مبارک؟ پس به سنت پیامبر و ائمه باید این عید را گرامی داشت. اگر می‌خواهیم به سنت عمل کنیم باید بدانیم که یکی از امور مستحبی در این روز مبارک عیدی و هدیه دادن است. یکی از منابعی که به این امر در ان اشاره شده «وسائل الشیعه» شیخ حر عاملی است.

کتاب «تَفْصیلُ وَسائلِ الشیعَة إلی تَحْصیلِ مَسائلِ الشَّریعَة» معروف به «وسائل الشیعه» شامل ۳۶ هزار روایت با سند آن در موضوعات متعدد فقهی و شرعی شیعه در باب‌های جداگانه (۵۰ بخش موضوعی) است. این احادیث از منابع روایی شیعه مانند کتب اربعه گردآوری شده است. شیخ در پایان کتاب نیز به صورت مفصل درباره مصادر، سندها و رجال احادیث بحث کرده است.

در جلد دهم این کتاب (ص ۴۴۴) چنین روایت شده است:

«عن امیر المؤمنین (ع) قال: … اذا تلاقیتم فتصافحوا بالتسلیم و تهابوا النعمة فی هذا الیوم و لیبلغ الحاضر الغائب، والشاهد البین، ولیعد الغنی الفقیر و القوی علی الضعیف امرنی رسول الله (ص) بذلک»

«وقتی در روز عید غدیر به همدیگر رسیدید همراه سلام، مصافحه کنید و در این روز به یکدیگر هدیه بدهید، این سخنان را (که در فضیلت عید غدیر است) هر که بود و شنید، به آنکه نبود برساند، توانگر به دیدار مستمند برود و قدرتمند به یاری ضعیف بشتابد. پیامبر (ص) مرا به این‌ها امر کرده است.»