پیام غدیر با شعر و ادبیات ماندگار شده است

محمود حبیبی کسبی، شاعر در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص اهمیت عید غدیر و معرفی آن به جامعه و مخاطبان گفت: عید غدیر در بیان معصومین عیدالله اکبر است و مهمترین وظیفه هر شیعه به فرموده پیامبر اکرم تبلیغ غدیر است بنابراین هر کسی با هر وسیله و ابزاری که در دست دارد می‌تواند این کار را انجام دهد یکی خطیب است و با سخنرانی، دیگری نویسنده است و می‌نویسید؛ شاعر هم شعر می‌گوید بنابراین هرکس با ابزار خودش به گفته رسول مکرم اسلام رسالتش این است که که در راه بیان غدیر و فضائل علوی کوشش کند.

وی افزود: پیامبر ما این وظیفه را بر دوش ما گذاشته است و بعد از اینکه حکم ولایت مولا علی را در روز عید غدیر صادر کردند فرمودند که تا روز قیامت بر همه حاضران واجب است که این خبر را به غایبان برسانند، به آگاهان واجب است به ناآگاهان برسانند، بر پدران واجب است که به فرزندان برسانند و این یعنی هرکسی که خبر غدیر به گوشش رسیده و معارف آن را می‌داند موظف است که معارف علوی را تبلیغ کند و به گوش دیگران برسانند بنابراین هر کسی با ابزار خودش باید این وظیفه را انجام دهد.

حبیبی کسبی گفت: افتخار شعر و ادبیات این است که همیشه حنجره شعر از روز غدیر تا همین زمان ما فریادگر معارف علوی و پیام غدیر بوده است و افتخار شاعران این است که اولین مبلغان عید غدیر بودند چراکه اساساً شعر رسانه شیعه در طول تاریخ است بنابراین وظیفه شاعران در طول تاریخ تا روزگار ما تبلیغ غدیر بوده است و این مسئله محدود به شعرای شیعی نبوده است.

گاهی یک بیت شعر کار صد منبر و دفتر نثر را انجام می‌دهد. وفور شعر، تعدد و تکثر شعرهای علوی اجازه کتمان را به مخالفان نمی‌دهد. برای مثال در کتاب الغدیر وفور این شعرها نشان داده شده و تمام اشعار علوی و غدیری در آن جمع شده است. شعر وظیفه دفاع از حقانیت علی بن ابی طالب را دارداین شاعر افزود: بسیاری از شاعران اهل سنت و حتی مسیحی و غیر مسلمان از ولایت امیرالمومنین صحبت کردند؛ چراکه شعر بهترین رسانه شیعه است به جهت اینکه در طول تاریخ اساساً پیام غدیر با شعر و ادبیات ماندگار شده است و مخالفان امیرالمومنین و قاصبان حق مولا شاید تاریخ را دست کاری کنند و به شکل دیگری برداشت کنند و ولایت امیرالمومنین را محدود کنند اما ما می‌دانیم که این ولایتی که پیامبر به امیرالمومنین می‌دهند ولایت کلیه است و در تمام شئون جریان دارد. یعنی امیرالمومنین هم در شئون اجتماعی و سیاسی و هم قانونگذاری و شرع گذاری و شئون معرفتی ولی پیامبر هستند.

وی در ادامه گفت: شاید مخالفان بتوانند تاریخ را به شکل دیگری رقم بزنند اما شعر را نمی‌توانند مجهول بخوانند چون گاهی یک بیت شعر کار صد منبر و دفتر نثر را انجام می‌دهد. وفور شعر، تعدد و تکثر شعرهای علوی اجازه کتمان را به مخالفان نمی‌دهد. برای مثال در کتاب الغدیر وفور این شعرها نشان داده شده و تمام اشعار علوی و غدیری در آن جمع شده است. شعر وظیفه دفاع از حقانیت علی بن ابی طالب را دارد و افتخار شاعران این است که شعر به عنوان یک هنر و رسانه توانسته در طول تاریخ پیام غدیر را بسط دهد.

حبیبی کسبی در خصوص اینکه تا چه اندازه در میان شاعران اهل سنت به مسئله غدیر پرداخته شده است افزود: در میان اهل سنت هم بسیار زیاد به این موضوع پرداخته شده است، در همین کتاب الغدیر بسیاری از شعرهایی که علامه امینی نقل کردند از کسانی است که به لحاظ فقهی از اهل سنت هستند و همه شعرهای الغدیر شعر شاعران شیعی نیست در ادبیات فارسی هم بسیاری از شاعرانی که به موضوع غدیر پرداختند و بیان معارف مرتضوی اهل سنت بودند از سنایی و عطار و مولوی گرفته که اشاره مستقیم به ولایت امیرالمومنین و پیام غدیر دارند تا روزگار ما بسیاری از شاعرانی که امیرالمومنین را مدح می‌کنند و به غدیر می‌پردازند از شاعران اهل سنت بودند و اغلب این شعرا چون نگاه عرفانی به موضوع امیرالمومنین داشتند ولایت مولا را به صورت شرعی و باطنی و معنوی تفسیر کردند هرچند که ولایت امیرالمومنین با این تفاسیر کمی متفاوت است اما برای ما ارجمند است.

وی گفت: در قرن هفتم و هشتم نگاه اهل سنت به مقوله ولایت پیامبر به شکل عرفانی بوده است که مولوی در آن دوران اشاره مستقیم به واقعه غدیر دارد بنابراین اغلب شعرای اهل سنت با تفضیل معنوی و عرفانی ولایت تشریعی را بیان کردند اما در منظر کلام علم تشیع شاعران شیعی به شکل دیگری به مسئله غدیر نگاه کردند و این ولایت را ولایت نامحدود عنوان می کنندو معتقدند که امیرالمومنین ولی کل امر است.

این شاعر آئینی در ادامه افزود: مانعی سر راه شاعر برای سرودن از غدیر نیست در روزگاری از امیرالمومنین و فضائل علوی گفتن کار دشواری بود و عواقبی را به دنبال داشته است چنانچه دعبل در جایی گفته بود که من شاعر یک عمر دار خود را به دوش کشیدم به جهت اشعاری که در فضائل و منابع آل علی سروده بود و یا در موارد دیگری بعد از گذشت نزدیک به هزار سال معلوم می‌شود که در قرن پنجم شاعری به نام ربیع منظومه بلندی را مانند شاهنامه در مدح امیرالمومنین سروده است که در طول این هزار سال این منظومه با عنوان علی نامه از جامعه شاعران ترد شده است اما به ناگهان از گوشه گنجه‌ای بعد از ۹۰۰ سال ظهور می‌کند؛ یقیناً از این دست منظومه‌ها در طول تاریخ بسیار بوده است اما به جهت اینکه اغلب حکام تا پیش از صفویه کسانی بودند که اعتقادی به ولایت مولا نداشتند این اشعار را کنار گذاشتند اگر هم نتوانستند شاعر آنقدر بزرگ بوده است آن شعرها را حذف کردند.

در حال حاضر که وضعیت تاریخی و جغرافیایی به شکلی است که می‌توانیم از معارف علوی بگوییم باید به درستی بگوییم و به خطبه‌ها و نامه‌های مولا که در نهج البلاغه است رجوع کنیم و امیر المومنین را درست معرفی کنیم معضل بزرگی که در این دوره ما داریم معرفت به حقانیت امام است و امام شناسی کاملی نداریم و بعضاً جایگاه قدسی امام مقام و شأن آن را به خوبی درک نمی‌کنیموی گفت: در روزگار ما این مشکلات نیست و حقانیت تشیع با گسترش و فراگیری آن غیر قابل کتمان است چراکه در کشوری زندگی می‌کنیم که از ولایت امیر المومنین گفتن در آن آزاد است اما یک سری موانع داخلی وجود دارد آن هم آنکه شاعری که می‌خواهد از امیرالمومنین بگوید باید علی بن ابی طالب را به آن شکل که پیامبر گفته است و خود مولا فرموده و ذات معصومین گفته اند تعریف کند برای مثال زمانی که من به عنوان شاعر به سلیقه خودم علی بن ابی طالبی می‌تراشم و از آن سخن می گویم که با مولا شبیه نباشد این تبلیغ معارف علوی نیست و بعضاً نقض هم هست و مقابل نشر و گسترش امیرالمومنین است.

حبیبی کسبی افزود: در حال حاضر که وضعیت تاریخی و جغرافیایی به شکلی است که می‌توانیم از معارف علوی بگوییم باید به درستی بگوییم و به خطبه‌ها و نامه‌های مولا که در نهج البلاغه است رجوع کنیم و امیر المومنین را درست معرفی کنیم معضل بزرگی که در این دوره ما داریم معرفت به حقانیت امام است و امام شناسی کاملی نداریم و بعضاً جایگاه قدسی امام مقام و شأن آن را به خوبی درک نمی‌کنیم. مواقعی هم بر خلاف گفته معصومین که فرمودند ما را از مقام ربوبیت پایین بیاورید آن وقت در شأن ما هرچه خواستید بگویید ما بعضاً این نکته را هم رعایت نمی‌کنیم و در امام شناسی مبنا را غلط قرار می‌دهیم پس باید امام شناسی مان را با رجوع به خود معصومین و احادیث امامان درست کنیم تا درست تبلیغ کنیم.

این شاعر آئینی در خصوص منابع مورد توجه شاعران برای غدیر گفت: روزگارانی دست یافتن به هر منبعی بسیار سخت بود اما در روزگار ما منابع تصحیح و ترجمه شده است و به شکل مجازی حتی قابل دسترس است اما منابعی که به کار شاعر شیعی می‌آید اشعار علوی سروده شده در طول تاریخی به زبان عربی و فارسی است که شاعر باید به آثار گذشتگان رجوع کند تا بیاموزد چگونه باید از علی گفت و مقام امام را رعایت کرد و ثانیاً اینکه چه حرف‌هایی ناگفته باقی مانده و چه فضایلی توسط شاعران بازگو نشده است، همچنین کتبی که نامه‌ها و احادیث علوی در آن جمع آوری شده است که فرموده‌های خود مولا در آن است بهترین منابع هستند.کتاب‌هایی که درباره اعتقادات توسط علما نوشته شده است می‌توان به آن رجوع کرد و عوامل حقی شیعه جعفری را شناخت تا در سروده‌ها از دایره تشیع علوی بیرون نزنیم. نمونه بارز این کتاب‌ها هم الغدیر است که اشعار علوی و فضائل و معارف در آن است و در این زمینه کارآمد است، نهج البلاغه نیز سرآمد همه کتب بوده همچنین ترجمه کتاب اسرار آل محمد می‌تواند به شاعر علوی کمک کند.