این زن رئیس‌جمهور هند خواهد شد؟

به گزارش تابناک «دراپادی مورمو» ۶۴ساله زنی از قبیله آدیواسی از ایالت شرقی اودیشا در هندوستان قرار است بالاترین کرسی هند طبق قانون اساسی آن کشور را در اختیار گیرد. بسیاری امیدوارند دوران تصدی او به جمعیت بومی حاشیه‌نشین هند کمک کند.

به گزارش فرارو به نقل از دویچه وله، حدود ۴۸۰۰ نماینده پارلمان و مجلس قانونگذاری هند این هفته رای خود را برای انتخاب پانزدهمین رئیس جمهور به صندوق می‌اندازند. دراپادی مورمو نامزد حزب بهاراتیا جاناتا (BJP) برتری واضحی نسبت به «یاشوانت سینها» نامزد اپوزیسیون دارد و انتظار می‌رود بیش از ۶۰ درصد آرا به نفع او به صندوق ریخته شود.

«نارندرا مودی» نخست وزیر از حزب بهاراتیا جاناتا کرسی‌های کافی در مجالس فدرال و ایالتی را در اختیار دارد تا نامزد مورد نظر خود را تحت فشار قرار دهد. تحلیلگران سیاسی بر این باورند که مورمو احتمالا از حمایت سایر احزاب منطقه‌ای در مجامع ایالتی نیز برخوردار خواهد شد.

قانون اساسی هند رئیس جمهور را به عنوان رئیس دولت معرفی می‌کند در حالی که تمام اختیارات واقعی را به نخست وزیر و شورای وزیران نمایندگان منتخب مردم واگذار می‌کند.

مورمو به قبیله سانتال وابسته به جنگل اودیشا تعلق دارد. این قبیله در چهار ایالت پراکنده شده و پس از قبایل گوند و بهیل بزرگترین قبیله هند محسوب می‌شود. بیش از ۸۴ میلیون نفر متعلق به ۶۹۸ جامعه در سراسر هند به عنوان اعضای این قبایل شناسایی شده اند. آنان از نظر اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی به حاشیه رانده می‌شوند. اعضای این قبایل عموما فقیر هستند و در روستا‌های دورافتاده به مراقبت‌های بهداشتی و آموزش دسترسی ندارند.

«کیران کومور سورن» کارشناس علوم سیاسی به «دویچه وله» می‌گوید: «انتخاب مورمو تاریخی خواهد بود. انتخاب او برای جمعیت قبایل کشور یک شانس بزرگ است».

مورمو پیش از ورود به سیاست ایالتی به عنوان معلم شروع به کار کرد. او دو بار در سال‌های ۲۰۰۰ و ۲۰۰۹ میلادی نماینده مجلس بوده است. مورمو در سال ۲۰۱۵ میلادی به عنوان اولین فرماندار زن ایالت شرقی جارکند منصوب شد و تا ژوئیه ۲۰۲۱ میلادی این سمت را حفظ کرد.

اگرچه قبایل هند با توجه به نسبت جمعیت‌شان دارای کرسی در مجالس هند هستند، اما پیشرفت برای رسیدگی به حاشیه نشینی آنان از نظر اجتماعی و اقتصادی با روندی کُند همراه بوده است.

برخی ارتقای جایگاه مورمو به عنوان رئیس جمهور بالقوه بعدی را پیروزی آرزو‌ها و آرمان‌های سیاسی قبیله‌ای و لحظه‌ای موفقیت‌آمیز برای جامعه‌ای می‌دانند که مدت هاست از سوی چندین دولت پیاپی در هند مورد غفلت و حتی استثمار قرار گرفته است.

«ریتامبارا هبار» استاد مرکز مطالعات جوامع در حال توسعه موسسه علوم اجتماعی تاتا در بمبئی به «دویچه وله» می‌گوید: «من نامزدی او را نمادین نمی‌دانم. این یک مبارزه برای مشروعیت سیاسی در جریان اصلی و نظام سیاسی ملی است».

او می‌گوید: «ظهور او مظهر مبارزه است و او راه خود را ادامه داده که بازتابی از دقت نظر سیاسی شخصی اوست».

آیا مورمو می‌تواند به توانمدسازی قبایل هند کمک کند؟
برخی از مفسران سیاسی تردید دارند که صعود مورمو لزوما تغییری اساسی در زندگی اعضای عادی قبیله ایجاد کند. در گذشته، روسای جمهور قبلی از پیشینه‌های به حاشیه رانده شده و اقلیت به ندرت نگرانی‌های دیگران از جوامع خود را بیان می‌کردند.

منتقدان «رام نات کوویند» رئیس جمهور فعلی هند که دومین رئیس جمهور از میان دالیت‌های هند است به این موضوع اشاره می‌کنند که او موضوع جنایات رخ داده علیه دالیت‌ها که به عنوان «پایین ترین» طبقه سلسله مراتب پیچیده هندوئیسم در نظر گرفته می‌شوند را مطرح نکرده است. براساس آمار‌های دولتی تنها در سال ۲۰۲۱ میلادی دست کم ۵۰۲۹۱ جنایت علیه دالیت‌ها در ایالت‌های مختلف ثبت شده است.

به طور مشابه، منتقدان با استناد به پیشینه «پراتیبا پاتیل» رئیس جمهور اسبق هند تردید دارند که در قدرت بودن یک رئیس جمهور زن باعث بهبود زندگی زنان در هند شود. «آیوی ایموجین هانسداک» شاعر سانتال و دانشیار دانشگاه «ملی اسلامی» دهلی نو به «دویچه وله» می‌گوید: «انتخاب یک رهبر از یک جامعه یا گروه به حاشیه رانده شده لزوما بدان معنا نیست که کل جامعه یا گروه از آن سود می‌برند. تنها چیزی که می‌توانم به آن امیدوار باشم این است که تاریخ پرشور مردم قبیله‌ای هند از طریق او وارد گفتمان عمومی شود. اگرچه او در زمان ریاست جمهوری فاقد عاملیت است، اما هم چنان می‌تواند صرفا با تصدی مقام ریاست جمهوری کاتالیزوری برای تغییر باشد و مسیر را هموار کند».

با این وجود، بسیاری هنوز امیدوار هستند که ریاست جمهوری مورمو نشان دهنده حضور اعضای قبیله‌ای باشد که مدت‌ها در انتظار به سر برده بود.

«سورش مورمو» معلم مدرسه‌ای از جارکند می‌گوید: «انتخاب او تاثیر خواهد داشت. او می‌تواند ثابت کند که برای جامعه‌ای که در جریان اصلی هند شرکت نکرده و مورد غفلت قرار گرفته جای امیدواری وجود دارد».

زمانی که نامزدی او توسط ائتلاف تحت رهبری «بهاراتیا جاناتا» در ماه گذشته اعلام شد «مورمو» اظهار داشت: «من شگفت زده و هم چنین خوشحال هستم. به عنوان یک زن از قبیله‌ای از منطقه‌ای دورافتاده فکر نمی‌کردم نامزد تصدی این منصب عالی رتبه شوم».

انتظار می‌رود شمارش آرا در تاریخ ۲۱ جولای صورت گیرد و رئیس جمهور بعدی در تاریخ ۲۵ جولای سوگند یاد کند.