دو مونت فرت : یا من باید دستور بدهم یا بوق حمام! / علت عبرت آموز استعفای رئیس ایتالیایی نظمیه ایران

نخستین رئیس نظمیه ایران «آنتوان دو مونت فرت» ایتالیایی بود که ناصرالدین شاه در سفر فرنگ با او آشنا شده و برای داشتن یک نظمیه منسجم ،او را به ایران آورد. این کنت ایتالیایی جدا از حضور ۱۲ ساله اش در ایران به عنوان رئیس نظمیه و برای برقراری امنیتی نسبی درپایتخت یک کار بسیار ارزنده انجام داد،آن هم نگارش نخستین کتابچه قانون نظمیه ایران بود.

اما شاید برایتان جالب باشد بدانید که بنا به روایتی از تهران‌پژوهان و مورخان همین رئیس پلیس ایتالیایی که این همه سال در تهران مسئول برقراری نظم بود فقط به خاطر بوق حمام استعفا داد. ماجرا از این قرار است که در گذشته های نه چندان دور پایتخت ، حمام های عمومی شهر بوق هایی داشتند که از شاخ حیوانات درست شده بود. در گرگ و میش سحر و قبل از اذان صبح که در حمام ها باز می شد یا در ساعت هایی که قرار بود حمام مردانه به زنانه یا بر عکس تبدیل شود حمامی ها این بوق را به صدا در می آوردند تا مردم از باز شدن حمام یا تغییر وضع آنها مطلع شوند.

این موضوع را تا همین جا نگه دارید تا دوباره به روزهای برقراری نظم پایتخت توسط کنت دومونت فرت بپردازیم. رئیس پلیس ایران برای برقراری بهتر در نظم در پایتخت حکومت نظامی اعلام کرده و دستور داده بود که مردم حق ندارنداز ساعت ۱۲ شب تا ۵ صبح از خانه هایشان خارج شوند. دلیل این کار هم این بود که شناسایی دزدان آسان تر شده و ماموران نظمیه در این ساعت از شبانه روز هر کسی را که در کوچه و خیابان دیدند بازداشت کنند و به این ترتیب خانه های پایتخت نشین ها از دستبرد دزدان در امان بماند.

اما این طور که در کتاب «طهرانی ها» آمده یک شب که کنت مشغول گشت زنی در محله های شهر بود فردی را می بینید که با عبایی بر دوش و بقچه ای زیر بغل به سمت حمام می رود. رئیس نظمیه ایران که از این اتفاق متعجب شده بود خود را به مرد بی‌خیال شب های شهر می رساند و می گوید: « مگر نمی دانی حکومت نظامی است و در این ساعت کسی حق رفت و آمد در خیابان ها را ندارد؟»

بیشتر بخوانید :

• همه راه ها به شمال ختم می شود / جاده هراز ؛ پیشنهاد «موسیو» فرانسوی ، دستور ناصرالدین قاجار

• از دیدن الماس کوه نور تا شطرنج بازی با «زن پیر ناقلا» / روایت ناصرالدین شاه از دیدار با ملکه ویکتوریا

مرد هم در جواب می گوید:« من از نظمیه و حکومت نظامی و ساعت های ممنوع چیزی نمی دانم و در این لحظه فقط مطیع بوق حمامم که آن هم الان به صدا درآمده و اعلام کرده که حمام باز است.»

نقل است که بعد از این اتفاق کنت با نامه استعفایش پیش ناصرالدین شاه می رود و می گوید: «در این شهر یا من باید دستور بدهم یا بوق حمام!» اما از آنجایی که شاه قاجار از مدت ها پیش به رئیس پلیس ایتالیایی‌الاصل مشکوک شده و نسبت به او سوءظن پیدا کرده بود استعفایش را پذیرفت و به این ترتیب نخستین رئیس نظمیه ایران فقط به خاطر بوق حمام از کارش برکنار شد.

۲۱۲۲۰

•