چگونگی مبارزه با تبعیض جنسیتی و حجاب اجباری در ایران، مهرداد درویش پور - Gooya News

مهرداد درویش پور - ویژه خبرنامه گویا

این یادداشت برگرفته از سخنانم در میز گرد برنامه فردا (با حضور مهرداد درویش پور، زهرا باقری شاد، ناهید حسینی و ملیکا رز) درباره رابطه اشکال گوناگون تبعیض جنسیتی در ایران، رابطه جنسیت و قدرت، نظریه اینترسکشونالیتی و کوییر که دو گانه سازی کلاسیک نظریه فمینیستی جنسیت را به چالش می کشد و اهمیت گذار از اندیشه غیر تبعیض به ضد تبعیض برای آزادی زنان از نظام مردسالار است.:

1. تبعیض جنسیتی امری جهانی است. اما در ایران که ایدئولوژی رسمی حکومت زن ستیزانه است، این تبعیضات بسیار عمیقتر از گذشته و گسترده تر از بسیاری از کشورهای جهان در حوزه پوشش، سکسوالیته، قوانین نظام خانواده، آموزش و اشتغال، حقوق شهروندی و ...است. از منظر جنسیت انقلاب اسلامی نشانگر برآمد مردانگی نوستالژیک در ایران است که با وحشت از قدرت گیری زنان در پی بازگرداندن عقربه زمان به گذشته بود. امری که به تعمیق تبعیض جنسیتی در ایران منجر شد..

2. با این وجود نظریه میان برشی یا تقاطعی (اینترسکشیونالیتی) یاری می رساند که از کلیشه سازی دوگانه جنسیتی پرهیز شود و علاوه بر تبعیض جنسیتی اهمیت دیگر اشکال تبعیض نظیر گرایش جنسی، قومیت، طبقه، سن و "معلولیت" و تاثیر آن در موقعیت زنان و مردان و گروه های فراجتسیتی بررسی شود. امری که تصویر زنده تری از ابعاد تبعیض جنسیتی و دیگر اشکال تبعیض و نابرابری اجتماعی بدست می دهد.

3. از منظر جنسیت و قدرت پروژه پهلوی در آغاز با کشف حجاب اجباری مدرنیسم آمرانه را به نمایش گذاشت. در مقابل حکومت اسلامی با اجباری کردن حجاب پروژه واپس گرایانه بنیادگرایی اسلامی در کنترل سکسوالیته زنان و تحکیم اقتدار مردانگی نوستالژیک را به نمایش گذاشت که همراه با دیگر دیگر اشکال تبعیضات و جدایی جنیستی در ایران همراه شد. به رغم پاترنالیستی (قیمومیت گرایانه) و اجباری بودن هر دو پروژه که با دمکراسی و جنبش مستقل زنان بیگانه است، اهمیت قانون گذاری را در تضعیف یا بهبود موقعیت زنان نباید دستکم گرفت. به هر رو پروژه پهلوی به رغم جنبه های استبدادی و آمرانه و قیمومیت گرایانه و ناقص آن در بهبود موقعیت زنان موثر بود. در مقابل زن ستیزی رسمی جمهوری اسلامی و سیاست های اجباری آن تنها در تعمیق تبعیضات جنسیتی و تقویت نظام مردسالاری نقشی تعیین کننده داشته است..