کتاب «جایگاه اشهد ان علیا ولی الله در اذان» به چاپ دوم رسید

به گزارش خبرنگار مهر، انتشارات دلیل ما چاپ دوم کتاب «جایگاه اشهد ان علیا ولی الله در اذان» نوشته سیدعلی شهرستانی و ترجمه سیدهادی حسینی را در ۶۸۰ صفحه و بهای ۲۵۰ هزار تومان منتشر کرد. بحث شهادت ثالثه یکی از موارد اختلافی است. اختلاف در اذان از کجاست؟ آیا اذان شیعه صحیح است یا اذانِ دیگران؟ چرا اذان شیعه امامیه با اذانِ دیگران فرق دارد؟ کدام یک از آنها مشروع و کدام بدعت است؟

شهادت ثالثه گواهی‌دادن به ولایت حضرت علی (ع) پس از شهادتین با عبارت «أشهَدُ أَنّ عَلیاً ولی‌ُّالله» یا «أشهَدُ أَنّ عَلیاً حُجَّةُ الله» در اذان است. شهادت ثالثه در منابع فقهی و حدیثی شیعه به‌عنوان بخشی از اذان و اقامه مطرح نشده است. به نظر بیشتر فقیهان شیعه این فراز جز اذان و اقامه نیست؛ اما گفتن آن به قصد قربت و به‌گونه‌ای که مشخص شود جز اذان و اقامه نیست، مستحب و جایز است.

جای بسی تأسف است که بیشتر شبهه‌های مطرح شده درباره شهادت سوم، بر مدار جزئیت می چرخد با این پندار که شیعه آن را به عنوانِ جز اذان می‌آورد، در حالی که فقهای شیعه از عصر سید مرتضی و شیخ طوسی تا به امروز بر عدم جزئیت آن تاکید دارند. شیخ صدوق اخباری را که بر جواز شهادت ثالثه در اذان و اقامه دلالت دارند، ساخته غلات می‌داند. از نظر شیخ طوسی نیز این روایات شاذ است و کسی که در اذان و اقامه، شهادت ثالثه را بگوید، گناهکار است.

البته گفتن شهادت ثالثه در اذان و اقامه بدون آنکه آن را جزئی آن دو بدانند، جایز و یا مستحب است. عبدالحلیم غزّی در کتاب «الشهادة الثالثة المقدسة»، فتوای بیش از صد تن از علمای شیعه را در این باره گردآوری کرده که بیشتر آنان شهادت ثالثه را در اذان و اقامه به شرط آنکه آن را جزئی اذان و اقامه ندانند، مستحب می‌دانند. مستند این گروه، روایاتی است که به‌صورت مطلق می‌گویند: هر گاه به توحید و رسالت شهادت دادید، به ولایت علی بن ابی‌طالب (ع) نیز شهادت بدهید. آنان همچنین موضع‌گیری شیخ صدوق و شیخ طوسی را مربوط به جایی می‌کنند که آنها جزئی از اذان دانسته شوند.

نویسنده در سه فصل به بررسی این مسئله پرداخته است. عناوین فصول سه گانه کتاب به ترتیب از این قرار است: «ادله شرعی شهادت سوم»، «اقوال فقهای متاخر و پسین و بعضی از معاصران» و «شعار و عبادت بودنِ شهادت سوم».