عراق آبستن تحولات جدید است

خبرگزاری مهر -گروه بین الملل: عراق از چهارشنبه گذشته یعنی ۲۷ ژوئیه جاری وارد طولانی‌ترین دوره انسداد سیاسی پس از انتخابات پارلمانی اخیر شده است و گروه‌های سیاسی عراقی تاکنون موفق به انتخاب رئیس جمهوری و تشکیل دولت جدید نشده‌اند؛ امری که پس از افزایش قیمت جهانی نفت و به تبع آن، افزایش درآمدهای نفتی عراق انجام اصلاحات اقتصادی و پیشبرد پروژه‌ها و حتی تصویب قانون بودجه سال جاری را با اما و اگر مواجه کرده است.

اکنون در حالی که بیش از ۹ ماه از برگزاری انتخابات زودهنگام پارلمانی در ۱۰ اکتبر گذشته می‌گذرد، دولت جدید تشکیل نشده است تا عراق رکورد عدم انتخاب رئیس جمهوری و نخست‌وزیر جدید را با ۲۹۲ روز ثبت کند، این در حالی است که پیش از این در سال ۲۰۱۰ میلادی رکورد عدم تشکیل دولت پس از برگزاری انتخابات ۲۸۹ روز بود که در پایان با نخست‌وزیری مجدد نوری المالکی به پایان رسید. در حالی که بیش از ۹ ماه از برگزاری انتخابات زودهنگام پارلمانی در ۱۰ اکتبر گذشته می‌گذرد، دولت جدید تشکیل نشده است تا عراق رکورد عدم انتخاب رئیس جمهوری و نخست‌وزیر جدید را با ۲۹۲ روز ثبت کند، این در حالی است که پیش از این در سال ۲۰۱۰ میلادی رکورد عدم تشکیل دولت پس از برگزاری انتخابات ۲۸۹ روز بود که در پایان با نخست‌وزیری مجدد نوری المالکی به پایان رسید

معمولاً تشکیل دولت جدید عراق چند ماه زمان می‌برد تا همه گروه‌های سیاسی مهم به توافق برسند اما این بار اختلافات تنها محدود به انتخاب نخست وزیر نیست بلکه دو حزب اصلی اقلیم کردستان یعنی حزب دموکرات و اتحادیه میهنی تاکنون موفق به توافق بر سر نامزد واحد منصب ریاست جمهوری نشده‌اند؛ منصبی که باید نامزد نخست وزیری را مأمور تشکیل کابینه جدید کند.

از زمان حمله آمریکا و سقوط رژیم بعث، منصب نخست‌وزیری در اختیار احزاب شیعی، منصب ریاست جمهوری متعلق به احزاب کُرد و ریاست پارلمان به گروه‌های سیاسی اهل سنت تعلق داشته است اما اختلافات سیاسی این بار منجر به طولانی شدن بسیار روند تشکیل دولت جدید شده است.

دولت مصطفی الکاظمی به پیشبرد امور روزانه ادامه می‌دهد. ادامه بن‌بست سیاسی و عدم تصویب بودجه سال جاری بر پروژه‌های زیربنایی و اصلاحات اقتصادی تأثیر گذاشته است و مردم عراق می‌گویند، علیرغم افزایش بی سابقه درآمدهای نفتی اما پرونده خدمات رسانی و وضعیت اقتصادی بدتر شده است.

گام مهم هیئت هماهنگی برای خروج عراق از بن بست

یک هفته بعد از انتشار اسامی ۵ نفر به‌عنوان کاندیداهای احراز پست نخست‌وزیری عراق و انصراف یکی پس از دیگری این کاندیداها که قاسم الاعرجی آخرین آنها بود، چارچوب هماهنگی شیعیان، محمد شیاع السودانی را به‌عنوان نامزد مورد توافق این گروه برای جانشینی مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر فعلی این کشور معرفی کرد.
محمد شیاع السودانی متولد ۱۹۷۰ در شهر بغداد است. او سابقه کار وزارتی در دو دولت نوری المالکی و حیدر العبادی را دارد و در دوره مالکی وزیر حقوق بشر بود و در دوره حیدر العبادی نیز وزیر کار و وزیر صنایع بوده است. وی همچنین سابقه استانداری استان میسان را هم در کارنامه خود دارد.

در پی معرفی السودانی برای جانشینی الکاظمی، عبدالحسین عبطان، وزیر سابق ورزش و جوانان و یکی از اعضای چارچوب هماهنگی شیعیان طی توئیتی برای وی به‌عنوان نخست‌وزیر آرزوی موفقیت کرد. این در حالی است که السودانی برای رسیدن به پست نخست‌وزیری عراق باید رأی اعتماد پارلمان را نیز دریافت کند.

واکنش صدری‌ها چه بود؟

در تحولی جدید که نشانگر تداوم بن‌بست سیاسی است، شامگاه چهارشنبه گذشته هزاران طرفدار جریان صدر به ساختمان پارلمان عراق وارد شدند و شعارهایی علیه رقبای سیاسی این جریان و مشخصاً نامزدی «محمد شیاع السودانی» برای تصدی منصب نخست وزیری سر دادند.

جریان صدر پس از ناکامی در تشکیل «دولت اکثریت ملی» تصمیم به خروج از روند سیاسی عراق گرفت اما اعلام کرد که کنشگری خود را از طریق افکار عمومی و اعتراضات خیابانی ادامه می‌دهد. پس از اینکه صدری‌ها با نامزد مورد اجماع هیئت هماهنگی عراق مخالفت کردند، این هیئت از طریق رهبران خود اعلام کرده است که قصد تغییر این نامزد را ندارد.

سخنان حکیم در جمع طرفداران جریان حکمت ملی در میدان الخلانی بغداد

متعاقب آن عمار حکیم رهبر جریان حکمت ملی عراق در جمع طرفداران جریان حکمت ملی گفت: از اینکه ایجاد فتنه در عراق محکوم است و عراقی‌ها در برابر فتنه انگیزی، دست بسته نخواهند ماند.

رهبر جریان حکمت ملی عراق در میدان خلانی بغداد با بیان اینکه در هفته‌های گذشته، شاهد تلاش‌های بسیار برای ایجاد فتنه میان طیف‌های گوناگون ملت عراق و نیز درون بزرگ‌ترین طیف اجتماعی عراق بودیم، اظهار داشت: این تلاش‌های شوم جز در پی آسیب زدن و شر رساندن به عراق و ملت عراق نیست. در برابر این تلاش‌ها و صداهای فتنه، دست بسته نخواهیم ماند و اجازه نمی‌دهیم جوانان را در جدال‌ها و آشوب‌ها وارد کنند؛ وحدت عراق خط قرمز ما است و در این باره، مطلقاً کوتاه نخواهیم آمد. از همه نیروهای ملی و خیرخواه می‌خواهم که حساسیت‌ها و نزاع‌های سابق را کنار بگذارند و با روحیه مسئولیت‌پذیری که شایسته عراق و جایگاه آن است وارد گفتگوی فراگیر شوند.

صدرهای از موضع گیری حکیم خشمگین شدند

متعاقب این سخنرانی، منابع خبری عراق از بستن چند دفتر جریان حکمت ملی و چارچوب هماهنگی شیعیان عراق توسط حامیان جریان صدر خبر دادند.

شماری از حامیان جریان صدر با تجمع در مقابل دفتر جریان حکمت ملی در استان بصره اقدام به بستن آن کردند. معترضان دفتر شبکه الفرات وابسته به جریان حکمت ملی در بصره را نیز بستند.

یک منبع وابسته به جریان صدر اعلام کرد که حامیان این جریان در اعتراض به سخنرانی عمار حکیم، رهبر جریان حکمت ملی درباره تشکیل دولت و دیدار اخیر وی با محمد شیاع السودانی، نامزد پست نخست‌وزیری عراق، تعدادی از دفاتر جریان حکمت ملی در بغداد را نیز تعطیل کردند.

طبق گفته این منبع، این روند بستن دفاتر وابسته به جریان حکمت ملی به استان‌های دیگر نیز کشیده خواهد شد.

در همین حال، منابع مطلع نیز به شبکه سومریه نیوز گفتند که چند معترض اقدام به بستن دفاتر و مراکز وابسته به چارچوب هماهنگی شیعیان عراق در بغداد و چند استان دیگر کردند.

این منابع گزارش دادند: دفتر جریان حکمت ملی در شهر الکوت، مرکز استان واسط، دفتر عالیه نصیف، نماینده پارلمان در شهرهای الحریه و الکاظمیه، دفتر احمد سلیم الکنانی، نماینده پارلمان در الزعفرانیه، دفتر حزب الدعوه در الزعفرانیه و همچنین دفتر جریان حکمت ملی در بصره توسط معترضان بسته شدند.

پاسخ حکیم «نه به فتنه» بود

در همین حال سید عمار حکیم با انتشار توییتی به این اتفاقات واکنش نشان داد.

وی آیه ۲۸ سوره مائده «سوگند که اگر تو به کشتن من دست برآوری من هرگز به کشتن تو دست دراز نخواهم کرد، که من از خدای جهانیان می‌ترسم» را در توییتش نوشت و از هشتگ "#کلا_للفتنة" (نه به فتنه) برای آن استفاده کرد.

طرفداران صدر باز هم به ساختمان پارلمان وارد شدند

سیر این تحولات روز شنبه شتاب بیشتری پیدا کرد و طرفداران صدر به منطقه الخضراء وارد شدند و این در حالی بود که طی ساعات گذشته موانع سیمانی در ورودی‌های منطقه سبز قرار داده شده بود، که طرفداران صدر موانع را کنار زده و با نیروهای امنیتی درگیر شدند که طی آن شماری زخمی شدند. طرفداران صدر وارد پارلمان شدند و اعلام کردند که دست به تحصن نامحدود در داخل آن می‌زنند.

آنچه درباره تحولات عراق می‌توان گفت این است که گروه‌های سیاسی عراقی باید به عقلانیت و پرهیز از تنش روی آورند. روی آوردن به خیابان مشکلی از مشکلات بی شمار عراق حل نخواهد کرد.

عراقی‌ها نباید غافل شوند که آمریکا و متحدان منطقه‌ای آنها به ویژه شیخ نشینان در کمین عراق نشسته‌اند.نقش مخرب آمریکا و متحدان آنها امروز در عراق کاملاً عیان شده است و هدف آنها تلاش برای براندازی نظام سیاسی عراق است که به برکت نقش مرجعیت و آگاهی و بصیرت مردم عراق این طرح‌های مخرب با شکست روبرو شده است.

سرویس‌های اطلاعاتی آمریکا و شیخ نشینان حوزه خلیج فارس به شکل غیرمستقیم به دنبال ایجاد فتنه در عراق هستند. همه دشمنان عراق به دنبال فتنه افکنی از طریق رسانه‌های زرد هستند.

اختلافات و مشکلات سیاسی با زور یا تهدید یا هر روش خشونت آمیزی قابل حل نیست بلکه گروه‌های سیاسی عراقی باید گفتمان سازنده را در پیش بگیرند. اردوکشی خیابانی و مردمی امنیت و ثبات عراق را به خطر می‌اندازد و این اقدامات کار سرویس‌های اطلاعاتی آمریکا و برخی سرویس‌های کشورهای حوزه خلیج فارس را آسان می‌کند.