چزئیات متن جدید روی میز مذاکره / توافق نهایی ؛ خیلی دور ، خیلی نزدیک

به گفته مقامات آمریکایی، یک «برجام جدید» روی میز است که هیچکس تا دیروز از مفاد آن مطلع نبود و پیش‌بینی می‌شد هیات‌های مذاکره کننده چه در ایران و چه در آمریکا یا حتی اروپا، احتمالا به این زودی‌ها یا شاید هم هرگز جزییاتی از آن منتشر نکنند.

این متن جدید احتمالا با اندکی تغییرات، همان متنی باشد که اسفند پارسال میان طرفین نهایی شده بود و امضای شش کشور پای آن منتظر ارائه تضمین‌های لازم از سوی آمریکا به ایران و اعلام خبر توافق از سوی اتحادیه اروپا و ایران بود؛ درست مثل همان چیزی که روزهای پایانی تیر ۹۴ با اعلان رسمی اجرای برجام اتفاق افتاد.

متنی نهایی شده که مقامات ایرانی و آمریکاییِ درجریان مذاکرات، در برخی از صحبت‌های خود به آن اشاره کرده بودند.

به نظر می‌رسد متن فعلی از اسفند پارسال روی میز مذاکرات قرار گرفته و در طول این مدت دچار تغییرات اندکی شده باشد

مثلا اظهارات اخیر ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، این موضوع را تا حدودی زیادی تایید می‌کند چراکه او گفته «متن پیشنهادی جدید که توسط جوزپ بورل ارائه شده، بر اساس توافقی است که در مذاکرات فشرده کشورهای حاضر در برجام در وین تدوین شده و از اسفند پارسال روی میز بوده است.»

البته «العربی الجدید» روز یکشنبه پیش دستی کرد و به نقل از منابع نزدیک به مذاکرات، جزئیات تازه‌ای درخصوص پیشنهاد مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به ایران و آمریکا منتشر کرد.

این رسانه عربی به نقل از منابع خود می‌نویسد «مسئولان ایرانی معتقدند که طرح اروپایی چیز مهم و بزرگی به پیش‌نویس توافقی که اسفند پارسال مطرح شد اضافه نمی‌کند و پیشنهاد کنونی به طور کافی سه مطالبه اصلی تهران را برآورده نمی‌کند.»

تیم ایرانی مذاکرات در تلاش است تاجایی که می‌تواند تحریم‌های قرمز (غیرقابل رفع) را به تحریم‌های زرد (قابل مذاکره) و تحریم ‌های زرد را هم به سبز (قابل تعلیق) تبدیل کند

منابع این رسانه درخصوص مطالبات تهران تاکید کردند که در درجه اول ایران خواهان گسترش چارچوب رفع تحریم هاست (به این معنی که تیم ایرانی مذاکرات در تلاش است تاجایی که می‌تواند تحریم‌های قرمز (غیرقابل رفع) را به تحریم‌های زرد (قابل مذاکره) و تحریم ‌های زرد را هم سبز (قابل تعلیق) تبدیل کند.) و در وهله بعدی، دادن ضمانت های کافی و همچنین در مطالبه آخر، اعلان آژانس بین المللی انرژی اتمی مبنی بر بستن پرونده تضمین های مربوط به اختلافات میان تهران و آژانس است؛ اختلافاتی که به سه سایت هسته ای ایران مربوط می شود و آژانس بین المللی انرژی اتمی پیش از این مدعی شده بود که ایران در آن ها فعالیت هسته ای اعلام نشده دارد.

آمریکا اعلام کرده که درحال بررسی جدیدترین متن روی میز مذاکرات و در تعامل با شرکای اروپایی خود است

به گفته این منابع، پیشنهاد جدید بورل رفع تحریم های بخشی از موسسات یا شرکت های وابسته به سپاه پاسداران و نه همه آن ها را شامل می شود و جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا نیز متعهد می شود به توافق احترام بگذارد.

اما اعلام خبر این برجام جدید آن هم از سوی کاخ سفید و در ادامه انتشار جزئیات آن درست زمانی اتفاق می‌افتد که قرار است بنا به شنیده‌ها ۴۰ - ۴۵ روز دیگر نیز نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره ایران تشکیل شود و از سویی دیگر، واشنگتن هم موافقت خود را با این متن نهایی شده تا چند روز آینده اعلام خواهد کرد.

البته مقامات کاخ سفید این را به صراحت اعلام نکردند، اما به عنوان مثال ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا گفته «آمریکا خیلی سریع به پیشنهاد تازه اتحادیه اروپا برای خروج از بن‌بست در مذاکرات احیای توافق هسته‌ای موسوم به برجام پاسخ خواهد داد و واشنگتن با شرکای اروپایی خود در این‌باره در تماس است.»

فصای غیررسمی و ژورنالیستی مذاکرات می‌گوید گفتگوهای وین به نقطه ای رسیده که هرکدام از طرفین منطقی برای پذیرش متن توافق نداشته باشد مسئول به سرانجام نرسیدن مذاکرات است

اما هرچه که هست چه این جزئیاتی که به بیرون درز کرده، دقیق باشد یا نه آنچه مشخص است این است که در مقطع فعلی دعوا بر سر جزئیات متن توافق است و باتوجه به صحبت‌های امیرعبداللهیان به نظر می‌رسد ایران آنطور که باید از متن آماده شده راضی نیست چراکه وزیر امور خارجه کشورمان در یکی از آخرین گفت‌وگوهای تلفنی خود با جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به او گفته بود اگر آمریکا واقعا خواهان توافق است باید تمایل به حصول توافق را در متن آن نشان دهد.

اما آمریکا با پذیرش یکطرفه متن آماده شده از سوی اتحادیه اروپا و درحالی که هنوز در اذهان عمومی این سوال مطرح است که چرا باوجود عدم نرمش آمریکا و انعطاف پذیری این کشور، تهران هنوز به مذاکرات هسته‌ای ادامه می‌دهد، قصد دارد فشار را بر روی ایران افزایش داده و در نهایت ایران را مقصر شکست مذاکرات معرفی کند.

حسن بهشتی پور، کارشناس مسائل بین الملل در این باره می‌گوید: در این مرحله از مذاکرات که متاسفانه صرفا کلیاتی از گفتگوها به بیرون درز می‌کند و به جزئیات دقیق دسترسی نیست تنها می‌توان گفت که در قضیه پذیرش متن آماده شده از سوی اتحادیه اروپا، تنها کشوری مقصر است که باتوجه به متن دلایل منطقی برای عدم پذیرش آن نداشته باشد.

قرار بود طرف غربی در مقابل کاهش فعالیت های هسته‌ای، سازوکارهایی برای ورود بیش از پیش ایران به اقتصاد بین‌الملل ایجاد کند که با خروج یکطرفه آمریکا از برجام این اتفاق نیفتاد که هیچ بلکه خسارات اقتصادی زیادی هم به ایران وارد شد

اما این احتمال پذیرش یکطرفه متن توافق از سوی آمریکا درحالی است که در سمت مقابل ایران از ابتدا انتفاع اقتصادی از برجام را شرط ادامه مذاکرات هسته‌ای و پذیرش توافق احتمالی آینده اعلام کرده و علاوه بر دلایل اقتصادی به دنبال اثبات این امر است که درصورت شکست مذاکرات هسته ای این واشنگتن بوده که به تلاش چندساله مذاکره‌کنندگان چندین کشور ضربه زده و پرونده پیچیده ترین مذاکرات طول تاریخ را با شکست مواجه کرده است.

مشخصا، تیم ایرانی مذاکرات لغوتحریم‌ها این بار برخلاف روال گذشته که محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه پیشین، سال‌ها پس از امضای توافق برجام اعلام کرد، از جزئیات متن توافق بی اطلاع بوده نسبت به متن توافق احتمالی حساسیت بیشتری پیدا کرده و بنا به آنچه اظهار می‌کند، نمی‌خواهد تجربه تلخ برجام این بار با نامی دیگر تکرار شود.

۲۱۲۲۰