چشم انداز تحولات عراق؛ تشکیل دولت جدید یا تغییر قانون اساسی و انتخابات زودهنگام؟!

پس از چندماه رایزنی و گفتگوی سیاسی بین گروه های مختلف عراقی برای رسیدن به توافق در مورد نامزد نخست وزیری و تشکیل دولت جدید، اما بلافاصله بعد از معرفی «محمد شیاع السودانی» به عنوان نامزد نهایی ائتلاف چارچوب هماهنگی شیعه برای نخست وزیری، طرفداران مقتدا صدر، رهبر جریان صدر که چندی پیش نمایندگان آن در پارلمان استعفا کرده بودند، با برپایی تظاهرات و یورش به ساختمان پارلمان نسبت به معرفی او اعتراض کردند و اکنون چند روزی است که اعتراضات و تحصن آنها ادامه دارد.

پس از این تحول در صحنه سیاسی عراق، گروه های سیاسی خواستار برگزاری گفتگوی ملی و حل اختلافات برای برون رفت از بحران موجود شدند، اما مقتدا صدر از این مسئله استقبال نکرده و در آخرین اظهارات خود با تأکید بر اینکه گفتگو فایده ای ندارد خواستار انحلال پارلمان و برگزاری انتخابات زودهنگام مجدد شد که البته این درخواست او از جانب ائتلاف چارچوب هماهنگی مورد استقبال قرار گرفته است.

در تحلیل اوضاع کنونی عراق و راه های برون رفت از این بحران، کارشناسان معتقدند رسیدن به راه حل برای تشکیل دولت جدید در عراق بعید به نظر می رسد و به احتمال زیاد مردم و گروه های سیاسی باید خود را برای برگزاری انتخابات جدید و یا تغییر در قانون اساسی و نظام سیاسی آماده کنند.

«اسامه السعیدی» تحلیلگر عراقی مسائل سیاسی در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان در ارتباط با دلایل تحولات اخیر در این کشور گفت: تحولات و اعتراضات اخیر در نتیجه اختلاف بین جریان صدر و ائتلاف چارچوب هماهنگی و نیز فقدان چشم انداز دقیق پس از خروج نمایندگان صدر از پارلمان شکل گرفت و باعث شد تا مقتدا صدر از طرفداران خود بخواهد که در منطقه سبز تظاهرات و تحصن کنند تا مانع از برگزاری جلسه انتخاب رئیس جمهور و نخست وزیر شوند.

اسامه السعیدی در توضیح اهداف این تظاهرات افزود: جریان صدر می‌گوید که می‌خواهد خواسته‌ها و چشم انداز‌های مردم را از طریق تغییر نظام فاسد سیاسی و تغییر قانون اساسی محقق کند؛ اما مردم می‌دانند که بین جریان صدر و ائتلاف چارچوب هماهنگی اختلاف وجود دارد.

این تحلیلگر عراقی در ادامه به تبیین پیامدهای تحولات اخیر پرداخت و گفت: طبیعتا مهمترین پیامد این اعتراضات متوقف کردن روند تشکیل دولت جدید و بقای دولت مصطفی الکاظمی است که بسیاری از مردم به دلیل سیاست‌های اشتباه او، افزایش بهای دلار و عدم اجرای هیچگونه اقدام اصلاحی خواهان آن نیستند؛ با این وجود مصلحت اکنون بقای همین دولت با امید به انجام اصلاحات واقعی است. گزینه‌های دیگر نیز وجود دارد که مثلا مقتدا صدر از خواسته‌های خود بازگردد و شیاع السودانی به عنوان نامزد نخست وزیری معرفی شود که بسیار بعید است. گزینه دوم انصراف ائتلاف چارچوب هماهنگی از تشکیل کابینه و واگذاری آن به نمایندگان مستقل است و گزینه سوم و محتمل‌ترین گزینه انحلال پارلمان و برگزاری انتخابات مجدد است.

او در پاسخ به این سوال که با توجه به شرایط موجود آیا احتمال درگیری داخلی بین گروه های شیعه وجود دارد یا خیر تصریح کرد: درگیری بین گروه‌های شیعی بسیار بعید است؛ اما با این وجود اگر سیاستمداران هوشیار نباشند و شرایط به سمتی پیش رود که دخالت‌های خارجی زمینه این درگیری را فراهم کند، احتمال آن وجود دارد.

اسامه السعیدی در پایان به نقش طرف های خارجی در تحولات اخیر اشاره کرد و گفت: طرف‌های بین المللی و منطقه‌ای به نظر من می‌خواهند که مصطفی الکاظمی همچنان در قدرت باقی مانده و به مانند «قیس سعید» رئیس جمهور تونس که برای قانون اساسی این کشور همه پرسی برگزار کرد، او نیز تلاش‌هایی را برای تغییر و تعدیل قانون اساسی به پیش ببرد؛ این چیزی بود که در پیام توئیتری امانوئل ماکرون رئیس جمهور فرانسه در حمایت از مصطفی الکاظمی واضح بود.

باشگاه خبرنگاران جوان بین‌الملل خاورمیانه