کمپین «من محجبه‌ام و با گشت ارشاد مخالفم» چگونه متولد شد؟

به گزارش خبرگزاری مهر، نشست علمی فهم تجربه پویش «من محجبه‌ام و با گشت ارشاد مخالفم»، به میزبانی مهدی تکلو با حضور عاطفه صادقی پژوهشگر جامعه‌شناسی، مصطفی غفاری عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق (ع)، مریم شوندی پژوهشگر سینما و فعال فرهنگ و رسانه و سارا هوشمندی فعال فرهنگ و رسانه در حوزه هنری برگزار شد.

در ابتدای این جلسه مهدی تکلو ضمن تشریح صورت مسئله اصلی نشست، گفت: ما می‌خواهیم در این نشست از قانون حجاب، گشت ارشاد و… کمتر صحبت کنیم و بیشتر به این کمپین به مثابه یک پدیده اجتماعی توجه داشته باشیم. برای شروع بحث این پرسش‌ها را مطرح می‌کنم که این کمپین را حاصل چه اتفاقات و معادلات اجتماعی می‌دانید؟ بیم و امیدهای این کمپین چیست؟ آیا شکل‌گیری «من محجبه‌ام و با گشت ارشاد مخالفم» نشانه بدی است یا نه و در موارد مشابه بعدی چه باید کرد؟

راه رهایی باید ریشه در سنت داشته باشد
در ابتدای این نشست عاطفه صادقی از برخی غفلت‌ها نسبت به جایگاه زنان انتقاد کرد و لزوم بازنگری در سازوکار اجرایی «گشت ارشاد» را مورد تأکید قرار داد.

این پژوهشگر اجتماعی در ادامه با اشاره به کمپین «من محجبه‌ام و با گشت ارشاد مخالفم» هم گفت: من با این کمپین موافق نبودم چون مطابق با سنت‌های ما نیست. گرچه من ساختار این کمپین را در چارچوب‌ها می‌دانم اما دلیل مخالفتم این است که تاکید دارم آن چیزی موجب رهایی ما خواهد شد که برخاسته از سنت ما باشد.

کمپینی که اپوزیسیون را راضی نمی‌کند

در ادامه مریم شوندی پژوهشگر سینما گفت: ما می‌توانیم دو رویکرد نسبت به این ماجرا داشته باشیم؛ اول اینکه نگاه بیرونی، حجاب را یک مسأله تربیتی می‌داند و نگاه دیگر آن را نقطه صیانت از جامعه می‌پندارد اما نقطه اساسی همان نگاه تربیتی است. خدا حجاب را به عنوان ابزاری قرار داده که مواجهه فرد را با جهان بیرون راحت‌تر کند. معتقدم حجاب در نقاطی فردی و در نقاطی اجتماعی است که اتفاقاً در پله اول امری فردی است اما در نقطه ضروری باید یک قانون باشد و نقطه ضروری همان عفت عمومی است.

وی افزود: ما نمی‌توانیم بر سر آنچه که عفت عمومی را جریحه‌دار می‌کند سنگربندی سیاسی داشته باشیم، وقتی این اتفاق می‌افتد، دشمن از این ماجرا استفاده می‌کند.

این فعال فرهنگی هم با انتقاد از عملکرد «گشت ارشاد» شکل‌گیری کمپین‌هایی مانند «من محجبه‌ام و با گشت ارشاد مخالفم» را یک اعتراض «اصلاحی» دانست که به دلیل رادیکال نبودن نمی‌تواند اپوزیسیون را راضی کند.

به کمپین به چشم «تقابل» نگاه نکنیم

سپس مصطفی غفاری عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق (ع) گفت: ایده جمهوری اسلامی از اول تنها مبتنی بر حکومت نبوده بلکه مبتنی بر یک فهم از نظم اجتماعی بوده و از رهگذر همین امر مردم سالاری دینی برای چنین جامعه‌ای تصور شده است. در حال حاضر هم ما در یک پیچ تاریخی داخلی هستیم اما انگار لایه داخلی را نمی‌بینم، ما برای این موضوع به مفهوم و اصطلاح بزرگ‌تری از اصطلاح «شکاف نسلی» نیاز داریم.

غفاری با اشاره به ابعاد سیاسی مقوله «حجاب» گفت: مهم نیست که کمپین «من محجبه‌ام و با گشت ارشاد مخالفم» توسط چه کسی راه افتاده مهم این است که چرا عده‌ای به آن پیوستند. جای اینکه به این کمپین به چشم یک تقابل نگاه کنیم و بگویم این واکنش جامعه به حکومت است و به جای اینکه بخواهم مسأله را زنانه و مردانه کنیم و قضاوت کنیم که چقدر از این موضوع برگرفته از اراده سیاسی است، بیاید بگوییم این نشانه یک حرکت اجتماعی است چون مهم این است که نشان می‌دهد یک جامعه زنده است، هنوز نسبت به مسائل واکنش نشان می‌دهد و به بخشی از مسائل خود حساس است.

معترضم اما پشت جمهوری اسلامی را خالی نمی‌کنم

سپس سارا هوشمندی فعال فرهنگ و رسانه در حوزه هنری گفت: ما به عنوان یک محجبه هیچوقت منفعل نبوده‌ایم و همیشه معترض بوده‌ایم اما حاصل این کمپین چیزی نیست که در سبد من محجبه قرار بگیرد. ما مگر کم به مسائل مختلف اعتراض کرده‌ایم؟ ما که مسأله اولمان جمهوری اسلامی است و دلمان برایش می‌سوزد باید به این مسائل فکر کنیم.

وی افزود: برای من مهم این است که عملکرد گشت ارشاد به چهره جمهوری اسلامی خدشه وارد می‌کند. گرچه من جاهایی به جمهوری اسلامی اعتراض می‌کنم اما این متفاوت است از آنکه با صدای دیگری همراه شوم و پشت جمهوری اسلامی را خالی کنم.