کشت فراسرزمینی ناجی منابع آبی کشور می‌شود

بنابر سیاست های اقتصاد مقاومتی که در سال ۹۲ ابلاغ شده بود، کشت فراسرزمینی به عنوان یکی از اولویت های اقتصاد مقاومتی مطرح و توسط هیئت وزیران در فروردین ۹۸ به پیشنهاد وزارت جهاد کشاورزی و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی، آیین نامه کشت فراسرزمینی به تصویب رسید که به موجب ماده یک، کشت فراسرزمینی در راستای حفظ منابع پایه، تولید و ارتقا امنیت غذایی تعریف شد.

بنابر گفته کارشناسان بخش کشاورزی، با توجه به شرایط اقلیمی، خشکسالی پی در پی سال های گذشته و بحران منابع آبی بواسطه مصرف بالای آب، کشت فراسرزمینی راهکاری مناسب برای تامین محصولات کشاورزی و مواد غذایی کشور به شمار‌می‌رود.

شاطر زاده مجری طرح کشت فراسرزمینی وزارت جهاد می گوید: هفت شرکت بزرگ که صلاحیت آنها تایید شده است، هر کدام بین ۵۰ هزار هکتار تا یک میلیون هکتار زمین در یک کشور خارجی در اختیار دارند که به سبب تاخیر در زمانبر شدن ابلاغ نظامنامه کشت فراسرزمینی توسط وزیر جهاد، این شرکت ها در مرحله عقد قرارداد با شرکت های مباشر هستند.

بنابر گفته مجری طرح کشت فراسرزمینی،هم اکنون چند شرکت خصوصی در کشورهای قزاقستان، روسیه، برزیل، اوکراین، آذربایجان و ازبکستان فعال هستند که براساس لایحه بودجه ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ به منظور حمایت از فعالان کشت قراردادی، در شرایط مساوی برای واردات کالا بین تجار و تولید کننده محصول فراسرزمینی، وزارت جهاد کشاورزی باید محصول را از تولید کننده کشت فراسرزمینی خریداری کند. 

شاطر زاده گفت: موافقت صندوق توسعه ملی را اخذ کردیم تا بتوانیم برای کسانی که با ما قرارداد می بندند، وام‌های ارزی درخواست کنیم، لذا بنابر مصوبه بانک مرکزی که در سال ۹۷ تصویب شد، این بانک آماده پرداخت ارز نیمایی به فعالان کشت فراسرزمینی است که البته این فعالان باید از طرف وزارت جهاد کشاورزی معرفی شوند و به عبارت دیگر در آغاز فصل کشت پیش پرداخت ارزی در قبال ضمانت‌نامه به فعال کشت فراسرزمینی پرداخت می‌شود و زمانی که محصول نهایی را در گمرک ایران تحویل داد مابقی آن را تسویه خواهیم کرد.

تامین امنیت غذایی با کشت فراسرزمینی شدنی است

آقای رضا نورانی رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی گفت: کشت فراسرزمینی سیاست کلی است که خیلی از کشورهایی که با مشکل منابع آبی مواجه هستند، این سیاست را به منظور امنیت غذایی در دستور کار قرار دادند.

به گفته او، با توجه به محدودیت منابع آبی، خشکسالی و کمبود آب بخش کشاورزی در سیاست گذاری کلی کشت فراسرزمینی برآوردی از هزینه های آن در منطقه جغرافیایی مدنظر داشت و آن را با تقویت منابع آبی در داخل مقایسه کرد و در نهایت هر کدام که مقرون به صرفه بود، انجام داد.

نورانی می گوید: سالهاست که کشورهای بزرگ همچون آمریکا یا اروپا در مناطقی که از منظر منابع آبی مناسب یا خاک غنی است، سرمایه گذاری کرده اند و توانسته اند علاوه بر تامین امنیت غذایی، صادرات بالقوه ای داشته باشند که این مسئله جدیدی نیست  که بگوییم می خواهیم شروع کنیم، بلکه در سال های قبل کشورهای بزرگ شروع کردند و به نتیجه رسیدند.

رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی گفت: همه ساله ارز قابل توجهی برای واردات محصولات غذایی و دامی از کشور خارج می شود که کشت فراسرزمینی آن سوی مرزها می‌تواند جلوی واردات را بگیرد. هرچند طی سیاست کلی و برنامه ریزی مناسب، تقویت منابع آبی در داخل کشور را باید در دستور کار قرار دهیم.

با توجه به محدودیت منابع آبی و خشکسالی سال های اخیر چاره ای جز کشت فراسرزمینی یا تقویت منابع آبی به منظور پایداری تولید و تضمین امنیت غذایی نداریم، اما کارشناسان آبی باید نظر دهند که در کجا می توانیم کشت فراسرزمینی انجام دهیم‌ تا از منابع دیگر کشورها بهره بریم که پس از بررسی هزینه تولید تصمیمات لازم اتخاذ شود.

تولید محصولات استراتژیک با کشت فراسرزمینی دست یافتنی است

آقای عطااله هاشمی رئیس بنیاد ملی گندمکاران گفت: با توجه به خشکسالی و محدودیت منایع آبی، استرس آبی داخل مرزها،  تولید محصولات استراتژیک همچون نهاده های دامی را به خارج می بریم تا محصولات آب بر داخل کشور با صرفه جویی منابع آبی تولید و صادر شود‌.

به گفته او، با توجه به آنکه سالانه بخش اعظم نهاده های دامی از طریق واردات تامین می شود، امکان تامین آن به سهولت از طریق کشت فراسرزمینی میسر است که این موضوع علاوه بر کاهش فشار به منابع آبی در پایداری تولید تاثیر بسزایی دارد.

هاشمی می گوید: بسیاری از کشاورزان پیشرو و صاحب امکانات از اواسط دهه ۸۰ مشغول کشت فراسرزمینی هستند، اما این موضوع بصورت سازمان یافته نیست.

رئیس بنیاد ملی گندمکاران گفت: با توجه به شرایط اقلیمی برای جلوگیری از هدر رفت منابع آبی و ارزبری چاره ای جز کشت فراسرزمینی و تولید محصولات در سرزمین کشورهای دیگر نداریم.

رئیس بنیاد ملی گندمکاران اظهار امیدواری کرد که با تشکیل دفتر کشت فراسرزمینی در وزارت جهاد، این موضوع بصورت سازمان یافته در دستور کار قرار گیرد تا حمایت های مالی و علمی لازم انجام شود.

نبود رایزن اقتصادی بخش کشاورزی چالش اصلی پیش روی کشت فراسرزمینی

آقای قاسم‌ پیشه ور رئیس نظام صنفی کشاورزی گفت: علی رغم آنکه کشت فراسرزمینی در دنیا مرسوم است، اما مسائل اقتصادی و سیاسی کشور بویژه ایران در منطقه سرمایه گذاری با تغییر دولت ها معادلات را بر هم‌می زند.

به گفته او، گرچه برخی کشاورزان کشت فراسرزمینی ایجاد کردند، اما به سبب نبود رایزن اقتصادی بخش کشاورزی در سفارتخانه ها موفق نشدند که لازمه اجرای موفق این موضوع داشتن رایزن کشاورزی است تا کشاورزان پیشرو در کشورهای ارمنستان، ترکمنستان و آفریقای جنوبی که از دانش خوبی برخوردارند، سرمایه گذاری کنند‌.

پیشه ور می گوید: با توجه به اقلیم خشکسالی، کشت فراسرزمینی راهکار مناسبی برای تامین نیاز کشور است، لذا حاکمیت باید از کشاورزان حمایت کند تا آنها به جای آنکه دست از کار بکشند و به سراغ دیگر صنایع روند، در آن سوی مرزها با ایجاد کشت فراسرزمینی بتوانند فعالیت کنند.

رئیس نظام صنفی کشاورزی گفت: در سنوات قبل کشاورزان از لحاظ کشت موفق بودند و تنها از لحاظ سیاست های اقتصادی همچون تحریم ها و بسته بودن بانک ها دچار آسیب شدند که امیدواریم دولت گام هایی در راستای رونق کشت فراسرزمینی بردارند.

باشگاه خبرنگاران جوان اقتصادی صنعت ، تجارت و کشاورزی