شادمانه‌های بازگشت به مدرسه در "سرزمین کوه‌های شگفت"

نام «اندیکا»؛ پس از زلزله‌ای که ۱۲ مهرماه سال گذشته بر سر مردمانش آوار شد و تخریب ۱۳۰ روستا و ۷۲ مدرسه را به همراه داشت، به کلیدواژه‌ای آشنا تبدیل شده و ترجمان آن، رنج و اندوهی است که برای افراد گرفتار زلزله، سیل و دیگر بلایای طبیعی مأنوس و لمس آن برای مردمان دیگر، سخت و غریب است.  

به گزارش ایسنا، ساخت‌وساز و سرعت برگشت مردم به زندگی در مناطق زلزله زده گوشه و کنار کشور، معمولا با کندی همراه بوده و بعضا سال‌ها سپری شده، اما آن روستا و شهر، دیگر روستا و شهر سابق نشده است.

اما حکایت ساخت مدرسه، حکایتی متفاوت از سایر بناها و ساختمان‌های یک منطقه است. نبض حیات اجتماعی در مدرسه می‌زند و مگر می‌شود مدرسه آوار شده باشد، مهر بیاید و کودکانی که تنها مأمن، محل گذران اوقات و آوردگاه امیدشان، مدرسه است و از هیچ امکاناتی به جز همین مدرسه ولو کوچکِ تک و دو کلاسه برخوردار نیستند، مدرسه‌ای نداشته باشند؟.

در زلزله اندیکا، ۷۲ مدرسه آسیب جدی دیدند که عملیات بازسازی بسیاری از آنها به اتمام رسیده و مابقی نیز در دست انجام است. مردم بومی و مسئولان این منطقه معتقدند زلزله با همه آسیب‌ها و خساراتی که برجای گذاشت، دست‌مایه تخصیص بودجه، رسیدگی و توجه ویژه به مدارس این منطقه محروم شد؛ منطقه محرومی که شاید به این زودی‌ها فرصتی دست نمی‌داد تا دستی به سر و روی مدارسش کشیده شود.

در سفری که چندی پیش به استان خوزستان داشتیم، در جریان وضعیت و عملیات ساخت‌وساز مدارس زلزله‌زده در بخش "چلو" شهرستان اندیکا قرار گرفتیم. اندیکا، شهرستانی بختیاری‌نشین در شمال شرقی استان خوزستان است که آن را سرزمین کوه‌های شگفت می‌نامند؛  بخش چلو نیز یکی از بخش‌های اندیکاست که آب‌وهوایی گرمسیری دارد و در بهار یکی از اصلی‌ترین ایل راه‌های عشایر بختیاری به شمار می‌رود.

چلو در تابستان به علت گرمی هوا خالی از سکنه است و از اوایل پاییز، میزبان بازگشت تدریجی عشایر از سرحدات فلات مرکزی ایران است.  چلو درختان کهنسال بلوط، بادام کوهی و افرا دارد و به آن چهل‌آب و چهل‌چشمه هم می‌گفته‌اند.

مدارس سنگی؛ مدارس بومیِ زاگرس‌نشین‌ها

بیش از سه ساعت در دل جاده‌های کوهستانی که تا چشم کار می‌کرد زیبایی کوه‌های سربه فلک کشیده عیان بود و آسمان آبی وَ آفتاب، بی‌امان می‌تابید، پیچ و تاب خوردیم و با پیچ جاده پیچیدیم تا به روستای سرتنگ بخش چلو رسیدیم.  

یکی از ویژگی‌های جالب توجه این منطقه، ساخت بناهای سنگی به شیوه خشکه‌چین و بدون ملات است. نوسازی مدارس برای برخی روستاها که مدارس آنجا به شیوه خشکه چین ساخته شده و فروریخته‌اند، در اقدامی ابتکاری برای ساخت مدارس جدید از مصالح بومی استفاده کرده و با سنگ‌های مکعب تراش داده، در حال ساخت مدارسی با شرایطی بسیار مناسب‌تر از گذشته است؛ مدارسی که گفته می‌شود اگر دوباره بلایی طبیعی چون زلزله به سراغشان بیاید فرو نمی‌ریزند و مقاوم‌اند.

یک منزل روستایی ساخته شده با مصالح سنگی به شیوه خشکه‌چین