پلن "B" جمهوری اسلامی ایران بعد از مذاکرات لغوتحریم‌ها چیست؟

سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست خبری امروز خود با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران و ملت ایران پرچم دار حقیقی مبارزه با تروریسم هستند، گفت: مردم ایران در این مسیر با تقدیم بیش از ۱۷ هزار شهید هزینه بسیاری پرداخته و بزرگترین قربانی این ننگ هستند.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی با اشاره به آخرین وضعیت پرونده شهادت شهید حاج قاسم سلیمانی هم گفت:  موضع ایران در ارتباط با ترور سردار سلیمانی روشن است و دولت و ملت ایران هیچ موقع ترور ناجوانمردانه سردار بزرگ مبارزه با تروریسم را توسط دولت آمریکا فراموش نخواهد کرد و انتقام از قاتلان سردار سلیمانی فراموش شدنی نیست و قابل مصالحه و سازش نخواهد بود و ایران از همه امکانات خود استفاده خواهد کرد که قاتلان این سردار بزرگ را به محکمه عدالت بسپرد و این موضوع هیچ ارتباطی با موضوع مذاکرات رفع تحریم‌ها نخواهد داشت.

ناصر کنعانی در ادامه گریزی به هفته دولت زد و به بیان کلیاتی از نقشه راه و دستاوردهای سیاست‌خارجی دولت سیزدهم پرداخت و گفت: آغاز به کار سخت دولت در شرایط کرونا و بحران های منطقه ای آزمایش هایی بود ‌که می‌توان گفت اتخاذ سیاست خارجی متوازن آثار و نتیجه خود را در عمل نیز نشان داد.

به گفته سخنگوی دستگاه دیپلماسی، افزایش حجم تبادلات خارجی و روابط با کشورهای خارجی، عضویت در برخی از سازمان های منطقه ای و رایزنی های موفق در زمینه مسائل منطقه ای دیگر دستاورد دولت سیزدهم در این زمینه بوده است.

به پیشنهادات طرف اروپایی در زمان مقرر پاسخ دادیم؛ آمریکا هنوز پاسخ نداده است

ناصر کنعانی درباره روایت‌های غیر رسمی از مذاکرات نیز اظهار داشت: همچنان در مسیر مذاکره هستیم و بهتر است هنوز به استقبال جزئیات و روند بعدی که اتفاق نیفتاده نرویم؛ در آخرین دور مذاکرات در وین پیشنهاداتی از سوی هماهنگ کننده اتحادیه اروپا به طرف های مذاکره از جمله ایران ارائه شد و طرف ایرانی پاسخ خودش را نسبت به پیشنهاد طرف اروپایی در زمان مقرر داد.

به گفته سخنگوی وزارت امور خارجه، تا اینجای کار ایران هنوز از سوی طرف مقابل مشخصا دولت آمریکا پاسخی به پیشنهادات طرف اروپایی دریافت نکرده است.

ناصر کنعانی با تاکید بر اینکه زمانی می‌توانیم از نتیجه بخش بودن این مرحله از مذاکرات صحبت کنیم که طرف اروپایی اعلام کند پاسخ طرف آمریکایی را دریافت کرده، گفت: تا اینجای کار پیشرفت‌های نسبتا خوبی داشتیم ولی مذاکرات یک مجموعه است و باید روی همه موضوعات مرتبط با مذاکره توافق شود و تا زمانی که این امر انجام نشود نمی‌توانیم بگوییم به توافق رسیدیم.

مسئول شرایط کنونی برجام و عدم احیای آن آمریکاست

سخنگوی وزارت امور خارجه همچنین با بیان اینکه ما معتقدیم مسئول شرایط کنونی برجام و عدم احیای آن تاکنون آمریکاست، گفت:  اما اگر آمریکا مسولانه عمل کند به سمت مرحله بعدی حرکت می کنیم چراکه ما به دنبال توافق با هدف تامین منافع قانونی ملت هستیم و در مسیر مذاکرات حرفه‌ای عمل کردیم.

به گفته سخنگوی وزارت امور خارجه، موضوع مذاکرات تنها یکی از مسائل سیاست خارجی ایران است و مسائل دیگر از جمله روابط خارجی و تجاری با کشورهای دیگر را نیز در دست پیگیری است که در این رابطه نیز پلن "B"ما استمرار سیاست لغوتحریم ها از طریق تقویت روابط با دیگر کشورهاست.

وی در پاسخ به پرسشی درباره احتمال مخالفت آمریکا به پیشنهادات اروپا اظهار داشت: موضوع مذاکرات رفع تحریم‌ها یکی از موضوعات روابط خارجی ماست. مسائل دیگر ما را در روابط خارجی و مشخصا روابط اقتصادی خارجی و مسائل تجاری با روند مذاکرات رفع تحریم‌ها گره نزدیم و نخواهیم زد. عملکرد دولت در یک سال گذشته همین وضعیت را نشان داده است و التزام و پایبندی به روند مذاکره به عنوان رفتار مسؤولانه ایران و پیگیری روابط خارجی با دیگر کشورها اعم از منطقه ای و غیرمنطقه‌ای. پلان بی ما استمرار سیاست خارجی با قوت و جدیت بیشتر بدون توجه به روند مذاکرات رفع تحریم‌ها خواهد بود.

مذاکرات در رفع تحریم‌ها منافع یکجانبه ایران نیست و منافع طرف‌های مقابل در این موضوع بیشتر نهفته است

کنعانی ادامه داد: مذاکرات در رفع تحریم‌ها منافع یکجانبه ایران نیست و منافع طرف‌های مقابل در این موضوع بیشتر نهفته است. طرف مقابل باید در این زمینه عقلانیت خود را اثبات و با درایت بیشتری عمل کمند.

به گفته سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشورمان موضوعات باقیمانده موضوعات مهمی است و باید راجع به آن تصمیم گیری شده و توافق شکل بگیرد. ایران در مذاکرات در ادوار گذشته و دور اخیر جدی و سازنده و مسؤولانه حضور یافت. به پیشنهادات طرف اروپایی به موقع پاسخ داد هم مبتکرانه عمل کرد و هم انعطاف لازم را برای دستیابی به توافق نشان داد. اما آنچه مهم است تا الان تعلل طرف آمریکایی در ارائه پاسخ است وگرنه ما در این زمینه به موقع عمل کرده و نشان دادیم مسؤولانه عمل کردیم.

سخنگوی وزارت خارجه تاکید کرد که ایران معطل طرف مقابل باقی نخواهد ماند. بار‌ها و بار‌ها از سوی مقامات عالی ایران اعلام شده که ما روند معیشت مردم و اقتصاد کشور را به روند مذاکرات گره نخواهیم زد و مذاکرات رفع تحریم‌ها را یکی از موضوعات حوزه سیاست خارجی تلقی می‌کنیم. تأکید می‌کنیم تعلل آمریکا در ارائه پاسخ و بی عملی طرف اروپایی مسائل داخلی دولت آمریکا و فشار تندرو‌ها در داخل آمریکا یا فشار لابی صهیونیستی بر دولت آمریکا و یا فرسایشی کردن مذاکرات که شواهد آن را می‌بینیم ایران را از پیگیری اولویت‌هایش باز نخواهد داشت و ایران معطل هیچ یک از این موارد نخواهد بود.

کنعانی در پاسخ به سوالی مبنی بر موثرترین راه برای دریافت تضمین‌ها در مذاکرات رفع تحریم‌ها چیست؟ گفت: اینها جزو جزئیات مذاکرات است و ایران برای اینکه حقوق و منافع ایران تضمین شود چارچوب‌ها و مکانیسم‌های خاص خود را تعریف کرده و دنبال می‌کند و بر همان مبنا مذاکرات را ادامه خواهد داد.

آمریکا و طرف اروپایی بیش از ایران نیازمند توافق هستند

به گفته کنعانی اگر ایران نیازمند توافق است آمریکا و طرف اروپایی بیش از ایران نیازمند توافق هستند. تیم ایران جدیت کامل نشان داد و در عین ابراز تمایل و اثبات عملی مبنی بر اینکه دنبال توافق هستیم، ولی بر منافع مشروع دولت و ملت خواهد ایستاد و از خطوط قرمز عدول نخواهد کرد. به دنبال توافق خوب، قوی و پایدار هستیم. توافق خوب به این معنا که منافع ایران تامین و پایدار باشد و در روند اجرا بازه زمانی باشد که برای ایران اثبات شود طرف مقابل بر تعهداتش ایستاده و برای بار دوم از یک سوراخ گزیده نخواهیم شد.

ناصر کنعانی در ارتباط با موضوع تبادل زندانیان میان ایران و آمریکا نیز بیان داشت: هیچگاه سرنوشت زندانیان را به مذاکرات لغوتحریم‌ها گره نزدیم و موضوع تبادل زندانیان را خارج از چارچوب برجام پیگیری کردیم که در این مسیر امکان تبادل وجود داشت اما با بی عملی طرف مقابل و شعار و اظهار نظر رسانه ای او مواجه شدیم.

به گفته سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشورمان، شهروندان ایرانی به دلیل دور زدن تحریم های غیرقانونی آمریکا زندانی شده اند و بازداشت آن‌ها غیر انسانی و غیرقانونی است.

از سرگیری روابط با عربستان به سرعت انجام نمی‌شود

سخنگوی وزارت خارجه درباره آخرین وضعیت مذاکرات ایران و عربستان هم گفت: موضوعات مشترک و متعددی با عربستان در حوزه دوجانبه و منطقه‌ای داریم و گفت‌وگوها برای از سرگیری روابط رسمی دو کشور تامین کننده منافع دو طرف خواهد بود. اختلاف نظرات و موضوعات پیچیده‌ای وجود دارد و گام‌های خوبی را به سمت جلو برداشتیم و روند مذاکرات مثبت بوده است. از سرگیری روابط به سرعت انجام نمی‌شود.

بنا به گفته کنعانی اراده سیاسی وجود دارد و از سوی طرف عربستان شاهد گام‌های متقابل بودیم و باید خوشبین باشیم در مسیر ارتباطات و گفت‌وگوهای دیپلماتیک بتوان گامی را به سمت جلو برداشت. شرایط در منطقه مثبت است و می‌تواند امیدواری ایجاد کند که در روابط با همسایگان و منطقه به سمت جلو در حال حرکت است.

وی درباره پرونده حمید نوری و اسداالله اسدی و خدمه ایرانی هواپیما در آرژانتین گفت: موضوعاتی است که جزو پروند‌های جاری ماست. هواپیما متعلق به ونزوئلاست و آنچه برای ما حائز اهمیت است وضعیت پنج تبعه ایرانی است و گفت‌وگوها در تهران و بوینِس آیرس و همچنین ونزوئلا ادامه دارد. هنوز در این ارتباط تحول خوشایندی رخ نداده و تاکید می‌کنیم که شهروندان ایرانی هیچ جرمی مرتکب نشدند و ضرورت دارد دولت آرژانتین نسبت به آزادی آنها در اسرع وقت اقدام کنند. ایران در پیگیری حقوق کنسولی شهروندان خود کوتاهی نخواهد کرد. در ارتباط با نوری و اسدی پیگیری‌ها در سطوح مختلف ادامه دارد و جزو موضوعات اولویت دار دستگاه دیپلماسی است و به مسؤولیت‌های خود واقف هستیم.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سؤال دیگری درباره سفر وزیر خارجه کشورمان به آفریقا نیز اظهار داشت: حوزه آفریقا و گسترش روابط ایران با این حوزه همواره از اولویت‌های دولت‌های جمهوری اسلامی ایران از گذشته تا الان بوده است. دولت سیزدهم در این خصوص اهتمام و توجه ویژه‌تری دارد و شاهد تحولات مثبتی در ماه‌های گذشته در روابط با این حوزه بودیم. نسبت رشد روابط اقتصادی و تجاری ما با این کشورها و گفت‌وگوها و مذاکراتی که صورت گرفته و هیأت‌هایی که مبادله شده و مبادله خواهد شد. هیأت‌ عالیرتبه اقتصادی موریس به تهران سفر بسیار خوبی بود و مذاکرات خوبی در حوزه‌های تجاری، اقتصادی، کشاورزی، شیلات و ... انجام و اسناد خوبی امضا شد.

حجم روابط تجاری بین ایران و کشورهای آفریقایی به بیش از یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار رسید

به گفته سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشورمان امروز آغاز سفر امیرعبداللهیان به کشورهای آفریقایی مالی و تانزانیا و زنگبار خواهیم بود و این سفر در راستای سیاست خارجی ایران و مبتنی بر تاکیدات آیت‌الله رئیسی مبنی بر توجه به آفریقا و ظرفیت‌های این منطقه است و ان‌شاءالله زمینه‌ای شود برایی گسترش روابط.

کنعانی در پایان ابراز امیدواری کرد که امیدواریم با برنامه‌ریزی‌هایی که انجام شد و زمینه‌سازی‌هایی که صورت گرفته شاهد افزایش تبادل هیأت‌های رسمی بین ایران و کشورهای آفریقایی باشیم و در پرتو این هیأت‌ها و گفت‌وگوها حجم روابط اقتصادی ایران با این کشورها ارتقا یابد. براساس آماری که تا الان وجود دارد حجم روابط تجاری بین ایران و کشورهای آفریقایی نسبت به سال قبل دو برابر افزایش یافته و از حدود ۶۰۰ میلیون دلار در سال به بیش از یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار رسیده است. براساس دستورالعمل به سفارتخانه‌ها در حوزه آفریقا شاهد پویایی بیشتر نمایندگی‌های خود خواهیم بود و امیدواریم در همین چارچوب مناسبات تجاری و اقتصادی ایران با حوزه آفریقا شکوفایی بیشتری را شاهد باشد.

باشگاه خبرنگاران جوان سیاسی سیاست خارجی