در مرداد ماه سال جاری ۴۷ کولبر در مناطق مرزی بانه و نوسود کشته یا زخمی شدند

در ماه‌های گذشته در مناطق مرزی بانه هدف قرار دادن کولبران مرزی از سوی نیروهای مرزبانی و دیگر حوادثی که گاه در این سال‌ها کولبران را به کام مرگ فرستاده از جمله، سقوط از ارتفاع و انفجار مین‌های به جای مانده، افزایش چشمگیری یافته است.

بنا بر گزارش آژانس خبررسانی «کُردپا»، در مردادماه ۱۴۰۱،  در مناطق مرزی نوسود و بانه ۴٢ کولبر کشته و پنچ تن زخمی شدند.

از مجموع پنج کولبر کشته، چهار تن از آن‌ها در مناطق مرزی بانه و یک تن در منطقه مرزی نوسود کشته شده است.

هر پنج کولبر در مردادماه سال جاری با شلیک نیروهای مرزبانی جان خود را از دست دادند.

مناطق مرزی بانه در استان کردستان با ۳۰ مورد و منطقه مرزی نوسود در استان کرمانشاه  با ۱۷ مورد، از پرحادثه‌ترین مناطق مرزی برای کولبران در مردادماه امسال بوده‌ است.

در این ماه هم‌چنین زخمی شدن سه کولبر بر اثر انفجار مین به جای مانده در مرز «هه‌نگه‌ژال» بانه، گزارش شد.

یکشنبه ۹ مرداد، عطا حسن‌زاده، ۳۵ ساله و سه‌شنبه ۲۵ مرداد، آمانج آذرپور ۱۷ ساله در حین کولبری بر اثر انفجار مین از ناحیه پا به شدت زخمی شدند.

در تاریخ ۲۷ همان ماه محمود عثمانی، اهل روستای «جنگه‌سر» از توابع سلماس در اثر انفجار مین هر دو چشم و یک پای خود را از دست داد.

در گزارشی که کُردپا منتشر کرده هم‌چنین به نحوه کشته و زخمی شدن کولبران نیز اشاره شده است.

 ۱۷ مورد با تیراندازی نیروهای نظامی، ۲۲ مورد شلیک مستقیم نیروهای نظامی با استفاده از سلاح ساچمه‌ای، شش مورد سقوط از ارتفاع، سه مورد انفجار مین به جای مانده و یک مورد ضرب و شتم از سوی نیروهای نظامی عنوان شده است.

اسامی  و تصاویر کولبران کشته کشته شده

سعدالله یونسی، اهل  روستای «گله‌سور» بانه.

یک مرداد ۱۴۰۱، سعدالله یونسی، با شلیک مستقیم نیروهای نظامی در مرز «مالته و گله‌سور» بانه جان خود را از دست داد.

شیرکو چاوشینی اهل روستای «ورچک» از توابع سردشت.

پنج مرداد، شیرکو چاوشینی بر اثر تیراندازی نیروهای نظامی در مرز «سرتزین» بانه جان خود را از دست داد. او متأهل و پدر دو فرزند بود.

هژار فرجی، ۲۹ ساله، اهل روستای «شیخ‌السلام» بانه.

۱۶ مرداد، هژار فرجی، در مرز «سارداب» بانه بر اثر تیراندازی نیروهای نظامی از ناحیه قلب مورد اصابت گلوله قرار گرفت و جان خود را از دشت داد.

محمد نادری، ۱۸ساله و اهل روستای «انجیربوس» از توابع ثلاث باباجانی.

۲۱ مرداد، محمد نادری، بر اثر تیراندازی نیروهای نظامی در مرز «شیخ‌صله» جان خود را از دست داد.

رحیم محمدی، ۳۷ ساله، ساکن روستای «کوپیچ‌سلفی» بانه.

۲۸ مرداد، رحیم محمدی، بر اثر تیراندازی نیروهای نظامی از ناحیه سینه و قلب مورد اصابت گلوله قرار گرفت و جان خود را از دست داد. او متأهل و دارای دو فرزند بود.

یک منبع آگاه، دلیل افزایش برخورد نیروهای هنگ مرزی و قتل کولبران در مناطق مرزی بانه را باز بودن این مرز به‌ عنوان تنها مرز باز در استان کردستان دانسته است.

به گفته این منبع، «اغلب کولبران در این منطقه بانه‌ای نیستند و از شهرهای سردشت، پیرانشهر، بوکان، مهاباد، دیواندره، کرمانشاه و در این میان شهروندانی از شهرهای قزوین، زنجان و از اتباع افغانستانی هم به کولبری روی آورده‌اند.»

کنترل گذرگاه‌ها و تجارتِ پنهانِ در جریان

پیش‌تر یک منبع آگاه در رابطه با تشدید برخورد با کولبران در مناطق مرزی نوسود به کردپا گفته بود:

«در ماه‌های گذشته مرز نوسود در مقایسه با قبل که کمی آزادتر بود و کولبران می‌توانستند تردد کنند بسته شده، همچنین کولبران زیادی از شهرهای ایلام، سرپل‌ذهاب، جوانرود، ثلاث باباجانی، روانسر، شهرهای کرمانشاه و … به شهر پاوه و مرز نوسود برای کولبری می‌آیند و این باعث تعداد پرشمار کولبران در این مرز شده است.»

در این سال‌ها منابع حقوق بشری کُرد مواردی از فشارهای امنیتی بر رسانه‌ها و روزنامه‌نگارانی که در پوشش اخبار مربوط به نقض حقوق کولبران فعالیت می‌کنند را گزارش کردند.

کُردپا در این گزارش هم‌چنین از فشار بر روزنامه‌نگاران محلی که در روزهای گذشته در شهرستان بانه به‌دلیل «پوشش اخبار کُشتار» تحت فشار قرار گرفته‌اند، خبر داده و نوشته است:

«اوایل مردادماه سال جاری، ستاد خبری ادارە اطلاعات بانه، به ‌دلیل پوشش اخبار کشته‌ و زخمی‌شدن کولبران فشار بر مدیران کانال‌های تلگرامی را افزایش داد. این فشارها بعد از کشتە و زخمی شدن دو برادر کولبر با نام‌های سعدالله و علی یونسی در‌ بانە تشدید شده است.»

طبق این گزارش، ستاد خبری ادارە اطلاعات بانە بارها با کانال‌های تلگرامی از جملە، «رووداو بانە»، «پرسە و سەرەخۆشیەکانی بانە» و «بانە ٢٤» تماس گرفتە و بە آن‌ها هشدار دادە کە از انتشار اخبار مربوط بە کولبران خودداری کنند.

بر اساس آمار وب‌سایت کولبر نیوز که به صورت ویژه اخبار و گزارش‌های مربوط به کولبران را پوشش می‌دهد، سال ۱۴۰۰، دست‌کم ۲۲۵ کولبر در استان‌های کردستان، آذربایجان‌غربی، کرمانشاه و سایر استان‌ها بر اثر شلیک ماموران دولتی، سقوط از ارتفاع، تصادف ناشی از تعقیب و گریز ماموران نظامی، و دیگر حوادث طبیعی جان باخته یا مجروح شده‌اند.

در میان این سال‌ها، سال ۱۳۹۷ برای کولبران مرگبارترین سال بوده است. در این سال ۸۶ کولبر جانشان را از دست دادند و ۱۷۰ کولبر هم مصدوم شدند. در فاصله سال ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰، مرگ یا مصدومیت دستکم ۹۵۰ کولبر گزارش شده است.