حمله و ضدحمله آمریکا و ایران در سوریه

ارتش آمریکا در دومین روز متوالی از درگیری‌های جدید در سوریه اعلام کرد که دست‌کم یکی از نظامیان آمریکایی در سوریه زخمی شده و سه شبه‌نظامی احتمالاً وابسته به ایران در روز چهارشنبه کشته شدند.

آخرین تبادل آتش میان آمریکا و نیروهای ایرانی در سوریه نشان از افزایش تنش‌های نظامی حتی در بحبوحه تلاش‌های دیپلماتیک بین تهران و غرب برای نجات برجام دارد. موضوعی که البته ایران و آمریکا آن را مرتبط به هم نمی‌دانند.

این دور جدید از حملات یک روز پس از آن صورت گرفت که جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا، مجوز حمله هوایی ستاد فرماندهی مرکزی ارتش ایالات متحده (سنتکام) به انبار مهمات و سایر تأسیسات مورد استفاده گروه‌های وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران در دیرالزور سوریه را صادر کرد.

ارتش آمریکا گفت شبه‌نظامیان مظنون تحت حمایت ایران دو حمله جداگانه را از ساعت ۷:۲۰ بعد از ظهر به وقت محلی در سوریه انجام دادند.

در بیانیه ارتش آمریکا آمده است که چندین راکت در اطراف یک سایت پشتیبانی عملیاتی در مجاورت میدان گازی «کونیکو» در شمال شرق سوریه فرود آمد و پس از آن هم به یک واحد پشتیبانی عملیات در همان نزدیکی راکت دیگری شلیک شد.

شبکه تلویزیونی العالم وابسته به جمهوری اسلامی هم تأیید کرد که صدای چند انفجار در حوزه نفتی العمر در شرق دیرالزور شنیده شده و پرواز بالگردها در آسمان منطقه به گوش رسیده است.

منابع محلی یه این رسانه گفتند که چند موشک به طرف پایگاه آمریکا در حوزه نفتی العمر شلیک شد و همزمان با این حمله، پایگاه ارتش آمریکا در میدان گازی «کونیکو» نیز هدف حمله راکتی قرار گرفت.

در بیانیه ارتش آمریکا هم که ساعتی پس از انتشار این خبر العالم منتشر شد آمده است که این دو حمله با واکنش نیروهای نظامی آمریکا مواجه شد و هلیکوپترهای ارتش این کشور به اهدافی در منطقه حمله کردند و «بر اساس ارزیابی‌های اولیه، دو یا سه شبه‌نظامی که یکی از حملات را انجام داده بودند، کشته شدند».

سنتکام هم گفت یک سرباز آمریکایی در مقر نظامی آمریکا در نزدیکی میدان گازی کونیکو زخم مختصری برداشت و پس از مداوا به خدمت بازگشت. به گفته سنتکام، دو سرباز دیگر هم به دلیل جراحات جزئی تحت نظر هستند.

ژنرال مایکل کوریلا، فرمانده سنتکام نیز اعلام کرد که آن‌ها از نزدیک وضعیت را زیر نظر دارند.

حملات شامگاه چهارشنبه گروه‌های تحت حمایت ایران می‌تواند انتقام حملات هوایی آمریکا در روز سه‌شنبه باشد.

روز چهارشنبه و پس از انتشار بیانیه سنتکام در مورد حملات هوایی آمریکا به پایگاه نیروهای نیابتی ایران در دیرالزور، ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران این حمله را«نقض حاکمیت، استقلال و تمامیت ارضی» سوریه خواند و آن را محکوم کرد. او البته «هرگونه وابستگی» پایگاه مورد حمله به جمهوری اسلامی و سپاه پاسداران را هم تکذیب کرد.

ارتش آمریکا در مقابل بر وابستگی اهداف مورد حمله به جمهوری اسلامی تأکید کرد و گفت حملات هوایی با استفاده از هشت جت جنگنده آمریکایی (چهار اف-۱۶ و چهار اف-۱۵) انجام شد.

نیروهای ایالات متحده برای اولین بار در طول کارزار دولت باراک اوباما، رئیس جمهوری سابق آمریکا علیه داعش در سوریه مستقر شدند و با گروهی تحت رهبری کردها به نام «نیروهای دموکراتیک سوریه» شریک شدند. حدود ۹۰۰ نیروی آمریکایی در سوریه حضور دارند که بیشتر آنها در شرق این کشور مستقر هستند.

اما شبه‌نظامیان مورد حمایت ایران در حالی که برای حمایت از بشار اسد در جریان جنگ داخلی سوریه می‌جنگیدند، جای پایی در سوریه ایجاد کردند.

شبه‌نظامیان مورد حمایت ایران به صورت گسترده در غرب فرات در استان دیرالزور متمرکز شده‌اند، جایی که از طریق گذرگاه مرزی ابوکمال از عراق تدارکات دریافت می‌کنند.

ایران در چند سال گذشته در تلاش برای ایجاد یک پایگاه نظامی دائمی در شرق سوریه و در نقطه مرزی با عراق بوده است. این همان نقطه‌ای است که در سال‌های گذشته بارها هدف حمله هواپیماهای اسرائیلی هم قرار گرفته است.

محلی که سپاه قدس برای ایجاد این پایگاه در نظر دارد در ادامه مسیر بزرگراهی است که از بغداد شروع می‌شود و پس از عبور از کربلا و نقطه مرزی القائم در عراق وارد سوریه و منطقه ابوکمال می‌شود. هم‌اکنون سپاه قدس و شبه‌نظامیان وابسته به این نیرو، کنترل گذرگاه مرزی ابوکمال با عراق را در اختیار دارند و عملاً ورود و خروج کالا و ادوات نظامی در این نقطه با نظر سپاه قدس انجام می‌شود.

سپاه قدس برای ایجاد یک پایگاه دائمی در این منطقه با چندین مشکل مهم درگیر بوده است. بافت مذهبی ساکنان مثلثی که ابوکمال، دیرالزور و پالمیرا را شامل می‌شود سنی است. ایران در سال‌های گذشته تلاش کرده تا خانه‌های آوارگان جنگی در شهر پالمیرا را تصاحب کند و با اسکان نیروهای لشکر فاطمیون و کتائب سید‌الشهدا، ترکیب قومیتی در آن‌جا را تا حدودی تغییر دهد. همچنین گزارش شده است که چندین مرکز فرهنگی در این سه نقطه برای ایجاد تغییرات مذهبی در ساکنان ایجاد شده است.