جرات رکاب زدن در جاده‌ را نداریم/ آرزویم خط پایان المپیک است

به گزارش خبرنگار مهر، چهارمین دوره بازی‌های همبستگی کشورهای اسلامی برای دوچرخه سواری ایران مدال‌های خوبی را به به همراه داشت. تلاش‌های ماندانا دهقان رکابزن ۳۱ ساله اهل استان البرز تلاش ۱۱ ساله اش برای موفقیت در رشته سنگین و سخت استقامت جاده به ثمر رسیده و در سال میلادی ۲۰۲۲ دو مدال را برای این ورزشکار پر تلاش به ارمغان آورده است. وی که چند سالی است به مربیگری حمید خمسه همسرش تمرینات اختصاصی خود را به صورت انفرادی و مداوم دنبال می‌کند سال ۲۰۱۷ با تیم اماراتی الاصیل قرارداد امضا کرد تا به عنوان اولین بانوی دوچرخه سوار لژیونر ایران تبدیل شود. وی پس از آن سابقه حضور در تیم‌های باشگاهی ژاپن، ویتنام و مکس واترزلی هلند و زاف اسپانیا را در کارنامه کاری خود ثبت کرد.

دوچرخه سوار اهل کرج در مسابقات قونیه بعد از دو ورزشکار ازبک در رده سوم ایستاد و مدال برنز را دریافت کرد، این اولین مدال انفرادی وی در مسابقات بین المللی استقامت جاده بود. وی در ماده تایم تریل انفرادی هم شانس مدال داشت اما به دلیل نابرابری در تجهیزات مدرن میان او و رقبایش شانس نتیجه بهتر و مدال را با عنوان پنجمی جابجا کرد.

بانوی رکابزن ملی پوش ایران معتقد است با سختی زیادی مزد زحماتش را گرفته و اگر تجهیزات اش به روز شود جواب اعتماد فدراسیون و مسئولین را به مدال و نتیجه در مسابقات آسیایی خواهد داد. وی معتقد است مشکل دوچرخه سواری امروز ایران، نبود تجهیزات وگران بودن وسایل، عدم حمایت حامیان مالی و اسپانسرها، مشکلات اقتصادی رکابزنان، عدم سرمایه گذاری باشگاه‌ها در این رشته و تعدادکم ورزشکاران، نبود برنامه ریزی در بخش استعدادیابی و ورزش پایه و جاده‌های نامناسب همراه با نبود فرهنگ دوچرخه سواری در جاده هاست که اگر برنامه ریزی جدی در این بخش شود دوچرخه سواری می‌تواند در آسیا موفق تر از قبل باشد.

گفتگوی خبرنگار مهر با ماندانا دهقان پس از کسب اولین مدال بخش استقامت جاده زنان در بازی‌های همبستگی کشورهای اسلامی را بخوانید.

* اولین مدال انفرادی خود را در مسابقات بین المللی کسب کردید، برای این مدال چقدر زحمت کشیدید؟

- ماندانا دهقان: من برای کسب این مدال سخت تمرین کردم و مزد زحمات ام را گرفتم. همه از مدال من راضی بودند. من در مسابقات قهرمانی آسیای تاجیکستان مدال برنز تایم تریل تیمی را کسب کردم و توانستم در مسابقات کشورهای اسلامی برای اولین بار در بخش انفرادی و جاده مدال بگیرم و از عملکرد خودم راضی هستم چرا که با پا زدن در یک مسیر سخت توانستم اولین مدالم در استقامت جاده بگیرم.

* در یک قدمی کسب مدال تایم تریل هم بودید و با بدشانسی مدال را از دست دادید در مورد رقابت تان در این بخش هم توضیح می‌دهید؟

- در تایم تریل پنجم شدم. من در این ماده تخصصی تمرین نکرده بودم. این ماده تخصصی‌تر بوده و با استقامت جاده فرق دارد. زمان من ۲۲ دقیقه طول کشید و تجهیزات من در این ماده به نسبت رکابزنان کشورهای دیگر پایین بود. دوچرخه جاده من برای سال ۲۰۱۴ و دوچرخه تایم تریل برای سال ۲۰۱۶ بود در حالیکه رکابزنان دیگر جدیدترین دوچرخه به روز دنیا را داشتند. جدای از طوقه قطعاً مابقی تجهیزات در روند و عملکرد یک دوچرخه سوار تأثیر گذار است. اگر در تایم تریل دوچرخه بهتری داشتم حداقل ۳۰ ثانیه می‌توانستم رکورد بهتری بزنم که متأسفانه نشد.

* شما در مسیر تمرین و آماده سازی با برنامه مربی تیم ملی کار نمی‌کنید و حتی مدتی قبل به همین دلیل با مربی تیم ملی دچار چالش هم شدید؟

- همسرم در تمام این مدت مربی من بوده است. روال درست هم همین است که همه ورزشکاران به تنهایی با مربی اختصاصی خود تمرین کنند. تمام برنامه‌ها مختص مربی ورزشکار است. نمی‌شود که ۱۱ ماه با یک مربی کار شود و بعد یک ماه با یک مربی و برنامه دیگر. همه ورزشکاران دیگر دنیا در بخش جاده هم همین روال را دارند با مربی خودشان تمرین می‌کنند و تنها یکی دو هفته در یک اردوی مشترک برای هماهنگی جمع می‌شوند تا شرایط شأن هماهنگ‌تر شود. به این ترتیب هر نتیجه‌ای در رشته‌های انفرادی مانند دوچرخه سواری دستاورد همین برنامه و تمرین اختصاصی است.

* شما اولین لژیونر دوچرخه سواری زنان ایران بودید. حضور در این تیم‌ها در عملکرد مثبت شما و کسب این مدال تأثیر گذار بوده است؟

- صد در صد تأثیر گذار بود. همراه با تیم‌های اروپایی در مسابقات بیشتری حاضر بوده ام. تعدد مسابقاتی که تیم ام را همراهی کردم در رشد و بهبود شرایط ام تأثیر گذار بود. ما در ایران در طی یکسال سه مسابقه رسمی بیشتر نداریم اما در اسپانیا پیش می‌آید که هفته‌ای سه مسابقه داشته باشیم. قطعاً این روند در بهبود شرایط تکنیکی و تاکتیکی یک رکابزن تأثیر گذار است. سطح دوچرخه سواری اروپا به همین دلیل از آسیا بهتر است و متأسفانه ما هم در شرایط کنونی از آسیا هم ضعیف‌تر شده ایم. کلاً تکنیک رکابزنان جاده قاره اروپا با آسیا فرق دارد.

* آیا می‌توان گفت جاده‌های نا ایمن هم در شرایط تکنیکی ما در بخش استقامت تأثیر دارد؟

- آنها جاده‌های مناسب در شرایط سرپائینی و سربالایی و پرپیچ و خم مانند جاده چالوس داشته که ایمنی بالایی دارند. این جاده‌ها مختص ورزشکاران است یا اینکه برای رکاب زدن ایمن شده اند. اما ما چنین جاده‌هایی نداریم. در اسپانیا تمام جاده مخصوص دوچرخه سواران تجهیز شده و خودروها فاصله ایمن را با رکابزنان حفظ می‌کنند اما ما در ایران جرأت نداریم در جاده‌هایی مانند چالوس رکاب بزنیم. چیزی به نام سبقت غیر مجاز در جاده‌های اسپانیا نیست و این قوانین فرهنگ سازی شده و مردم هم به خوبی رعایت می‌کنند. به همین دلیل هم در ترافیک شهری آنها دوچرخه سواری کردن ایمن تر بوده و تعداد مسابقات و رکابزنان زیادتر است.

* به نظر می‌آید یکی از مشکلات ما در بخش دوچرخه سواری، کاهش تعداد تیم‌های مطرح در مسابقات بین المللی باشد؟

- قطعاً این طور است. ما در چند سال گذشته تیم‌های باشگاهی بین المللی و قاره‌ای کمی داشته ایم و می‌شود گفت که دیگر تیم فعالی در این بخش حتی در بخش مردان نداریم. به نظرم باید فدراسیون در آینده نزدیک، از آنها حمایت کند چرا که عدم حضور این تیم‌ها باعث می‌شود تیم‌های باشگاهی ما ضعیف‌تر شوند.

* از نظر تجهیزات شرایط شما چگونه بود، در مسابقات قونیه تجهیزات شما تأمین شد یا خیر؟

- متأسفانه ما از لحاظ تجهیزاتی به نسبت تیم‌های دیگر خیلی پایین بودیم. قطعاً فعالیت‌های بین المللی تیم‌ها و باشگاه‌ها و فدراسیون رابطه مستقیم با ارز دارد و مشکلات اقتصادی و نبود حامیان مالی باعث می‌شود تا نتوانیم تجهیزات مان را به روز تهیه کنیم. ما برای حضور در بازی‌های آسیایی سال آینده نیازمند تجهیزات به روزتر هستیم. با عملکردمان در مسابقات قهرمانی آسیا و بازی‌های کشورهای اسلامی نشان دادیم که با همین تجهیزات سطح پایین مدال می‌گیریم اما در رقابت با برترین‌های آسیا و در میدان بزرگ‌تر باید تجهیزات خوب به کمک ما بیاید تا بتوانیم موفقیت‌هایمان را تکرار کرده و تداوم ببخشیم.

* شما یک سالی است در یک تیم اسپانیایی پا می زنید، این تیم به شما تجهیزات اختصاصی نداده بود؟

- تیم باشگاهی اسپانیا به من دوچرخه داده اما فقط برای همراهی در مسابقات با تیم و در زمان رقابت‌ها بود و بعد از آن هم تحویل خودشان دادم.

* برنامه شما برای ادامه همکاری با این تیم اروپایی چیست؟

- آخر فصل دوچرخه سواری است و مسابقات قهرمانی جهان پیش رو است و خیلی رویدادها به اتمام رسیده و پرونده این رشته در سال ۲۰۲۲ در دنیا در حال بسته شدن است. شرایط قرارداد جدیدم را نمی دانم. من قراردادم با این باشگاه یک ساله بود و با پایان سال این قرارداد به اتمام می‌رسد. خود باشگاه که به من پیشنهاد دوباره برای فصل جدید داده است. شرایط من در این تیم باشگاهی اسپانیایی خیلی خوب بود. مسابقاتی که با آنها داشتم در تخصص من و در مسیرهای خوبی بود. من تخصص ام سربالایی و مسیرهای کوهستانی بود و اکثر رقابت‌ها با این تیم در همین مسیرها برگزار شد و من هم نتایج خوبی کسب کردم و حتی عملکردم بیش از حد انتظارم برای باشگاه بود. در بیشتر مسابقات یا نفر اول بودم یا نفر دوم تیم. مسابقات سختی را با این تیم گذارندم و با تمام سختی‌های پیش رو فصل را با این تیم تمام کردم.

* خودتان و باشگاه از عملکردتان رضایت داشتید؟

- عملکرد من در این باشگاه که اولین سال خود را در تورهای بین المللی تجربه می‌کرد خوب بود اما قراردادم زیاد نبود و بیشتر مبلغ دریافتی ام هزینه اقامت و خرید چند وسیله برای دوچرخه ام شد با این حال از تجربه خوبی که کسب کردم، بسیار راضی هستم چون این تجربه حضور در رقابت‌های مداوم در کسب مدالم متأثر بود.

* قصد دارید به تیم باشگاهی دیگری هم بروید و پیشنهادهای دیگر را هم بررسی کنید؟

- با دو باشگاه اروپایی صحبت کرده ام. یکی از اسپانیا و یکی از دیگر کشورهای اروپاست. قطعاً تا ابتدای فصل شرایط هر دو باشگاه را ارزیابی می‌کنم.

* کسب مدال برنز در بازی‌های کشورهای اسلامی در آینده باشگاهی شما به عنوان یک لژیونر تأثیر گذار است؟

- به طور قطع کسب مدال بازی‌های کشورهای اسلامی در پیشنهادات باشگاهی ام تأثیر گذار خواهد بود. من در شرایطی نشان برنز این رقابت‌ها را کسب کردم که که در یک صف همراه با رکابزن اهل ازبکستان که صاحب مدال المپیک است ایستادم. ایستادن روی سکو همراه با این رکابزن معروف افتخار بزرگی بود که در آینده باشگاهی من تأثیر گذار خواهد بود.

* دید دیگر ورزشکاران و علاقه مندان به دوچرخه سواری وقتی شما را با پوشش اسلامی می‌دیدند چطور بود؟

- به هر حال تیم‌ها و رکابزنان می‌دانند که من از ایران آمده ام و پوشش من به این شکل است. اینکه ما مسلمان هستیم و حجاب داریم را همه تیم‌ها می‌دانستند. در اسپانیا مسلمانانی از ایران و کشورهای دیگر و خود اسپانیا هستند و به همین دلیل شرایط پوشش من برای آنها عجیب نبود و احترام خاصی به نوع حجاب من می‌گذاشتند.

* شما که تجربه حضور و همراهی تیم‌های باشگاهی در تورهای بین المللی را دارید، آیا حضور رکابزنان ایران را همراه دیگر تیم‌های خارجی به سود دوچرخه سواری می‌دانید؟

- قطعاً پیشرفت دوچرخه سواران در اروپا بیشتر از آسیاست و همه دوچرخه سواران آسیایی هم یا به تیم‌های اروپایی می آیند تا تیم‌هایشان در تورهای این قاره شرکت می‌کنند. به طور قطع باز شدن پای رکابزنان در این رقابت‌ها برای آینده آنها خوب است و تمرین کردن با این تیم‌ها، مسابقه دادن مداوم و تغییر تکنیک‌ها در موفقیت‌هایشان تأثیر خواهد داشت.

* خانم دهقان چه برنامه‌ای برای حضور در بازی‌های آسیایی سال آینده دارند، آیا به دنبال این موفقیت پیش بینی می‌کنید که بتوانید در دیدارهای سال آینده چین هم روی سکو قرار بگیرید؟

- در مسابقات قهرمانی آسیای آینده و بازی‌های آسیایی شانس کسب مدال را دارم ولی باید تجهیزات ام بهتر شود. لوازم من برای ۵ تا ۶ سال قبل است و مستهلک شده است. تجهیزات یک دوچرخه سوار حرفه‌ای باید هر ساله عوض شود. وقتی با دوچرخه ۶ سال قبل مدال می‌گیرم تجهیزات به روز می‌تواند در مدال‌های بیشتر تأثیر بگذارد. امیدوارم فدراسیون و مسئولین در این خصوص به تأمین تجهیزات و خرید آنها کمک کنند.

* شما بعد از ۲۰ سالگی وارد دوچرخه سواری شدید، دوست دارید تا چه سنی و تا چه زمانی در عرصه قهرمانی این رشته فعالیت کنید؟

- من حالا حالاها دوست دارم دوچرخه سوار بمانم. در دوچرخه سواری سن مهم نیست. یک رکابزن حرفه‌ای بعد از سن ۳۰ سالگی پخته‌تر می‌شود. بانوی رکابزن صاحب مدال المپیک با ۴۲ سال سن و ۳ فرزند در استقامت جاده طلا گرفت. در بخش استقامت جاده سن مهم نیست و تازه ورزشکار از لحاظ بدنی آماده‌تر و با تجربه تر می‌شود.

* آرزوی ماندانا دهقان دراین رشته چیست و دوست دارید چه موفقیت‌هایی را در دوران ورزشکاری خود تجربه کنید؟

- کسب مدال در بازی‌های آسیایی و کسب سهمیه المپیک یک آرزوی بزرگ برای من است. البته در بازی‌های المپیک کار بسیار سخت است. وقتی به رقابت‌های این رشته در المپیک نگاه می‌کنید، حتی عبور از خط پایان یک آرزوست. قطعاً رد شدن از خط پایان این رقابت سخت و نفس گیر، با یک مسیر پر پیچ و خم و سنگین و در شرایطی که در بین بیش از ۱۰۰ ورزشکار تنها ۳۰ نفر از خط پایان عبور می‌کند، یک موفقیت بزرگ بوده و تمام کردن مسابقه یک افتخار بزرگ محسوب می‌شود.

* به عنوان لژیونری موفق در این رشته که این روزها با کسب مدال در میادین بین المللی خوش می‌درخشید، دوچرخه سواری کشورمان برای موفقیت باید به چه نکاتی توجه داشته باشد؟

- به نظرم یکی از نکات مهم این است که مسابقات داخلی و مراحل لیگ‌ها را افزایش دهند. ما تنها دو یا سه مرحله لیگ داریم در حالیکه مسابقات لیگ در اسپانیا بیش از ۵۰ مرحله است و قطعاً این تعدد مسابقه با دو مسابقه قابل مقایسه نیست. در شرایطی که به دلیل مشکلات مالی نمی‌توانیم در رقابت‌های برون مرزی و خارجی شرکت کنیم، برگزاری مسابقات متعدد و تعدد مراحل لیگ داخلی کمک به سزایی در پیشرفت و آمادگی ما خواهد کرد و به ارتقا رکابزنان کمک می‌کند.

* سال‌ها قبل دوچرخه سواری از حامیان مالی اختصاصی بهره می‌برد، به شکلی که حتی به ملی پوشان دوچرخه می‌دادند. این مسئله این روزها کمرنگ‌تر شده است؟

- بله. ما در حال حاضر اسپانسر مستقل نداریم. باید فدراسیون به سراغ اسپانسرها رفته و جذب حامی مالی برای تیم‌های ملی داشته باشد. حضور این حامیان و هزینه کردن برای ورزشکار بسیار مهم است و متأسفانه چند سالی است که هیچ اسپانسری به سراغ دوچرخه سواری نمی‌آید و ما در این بخش مشکل داریم. امیدوارم قول‌هایی که برای کمک به دوچرخه سواری می‌دهند عملی شود، چرا که این قول‌ها برای مساعدت همیشه داده شده اما در بخش تجهیزات و اسپانسرها هنوز شرایط خوب نیست.

* شما چندین بار به بحث تجهیزات اشاره کردید، با توجه به تورم و شرایط اقتصادی کنونی، هزینه خرید یک دوچرخه جدید برای یک ورزشکار ملی پوش چقدر تمام می‌شود؟

- من در مسابقات قونیه ۸۰۰ یورو پاداش سکو گرفتم این در حالی است که یک دوچرخه سفارش داده ام به ارزش ۱۴ هزار یورو و خودم باید پولش را تأمین کنم و در شرایط فعلی که حامی مالی ندارم تأمین این هزینه به سختی صورت می‌گیرد. امیدوارم فدراسیون و کمیته برای خرید این دوچرخه به من کمک کنند. در شرایطی که نه جایی برای حمایت مالی داریم و نه اسپانسری فقط می‌توانیم به مساعدت‌های فدراسیون و کمیته و وزارت ورزش دلخوش کنیم. متأسفانه این دوچرخه‌ای که سفارش داده ام فقط در بخش جاده است اگر یک دوچرخه برای تایم تریل هم بخواهیم داشته باشم باید یک هزینه ۱۲ هزار یورویی دیگر را هم اضافه کنم که این هزینه را در شرایط فعلی نمی‌توانم پرداخت کنم.

* و حرف و توصیه آخر..

- باید مسئولین دوچرخه سواری به فکر استعدادیابی بوده و برای نسل آینده تیم ملی پشتوانه سازی کنند. در شرایطی که در یک مسابقه خارجی ۱۶۰ نفر رکاب می‌زنند در مسابقات داخلی تنها ۲۰ تا ۳۰ نفر در خط استارت قرار می‌گیرند. متأسفانه ما در بخش پایه این رشته کار نمی‌کنیم. همین طور باید به فکر مسیرهای پر چالش هم باشیم مسیرهایی که برای مسابقات ما طراحی می‌شود انتخاب درستی نیست و حد و اندازه و کیفیت تورهای مهم دنیا را ندارد. همه رقابت‌ها در یک محیط سربسته پارک یا یک جاده هموار است این در حالی است که تورهای خارجی صددرصد مسابقات و تمرین‌ها در جاده‌های سخت و پرپیچ و خم بوده و مسیرها عالی هستند.