نقاط ضعف و قوت ادبیات دفاع مقدس دیده نشود می‌میرد

به گزارش خبرنگار مهر، اولین جلسه سری جدید نشست‌های «صبح ناشر» صبح امروز یکشنبه ۶ شهریور با حضور جواد کلاته عربی مدیر انتشارات ۲۷ بعثت در مرکز رسانه‌ای شیرازه برگزار شد.

کلاته در این نشست در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چرا ادبیات دفاع مقدس در میان مخاطبان از جذابیت برخوردار است گفت: جذابیت جنگ و دفاع مقدس، تقدس آن و مأنوس بودن با رزمندگان که خاطرات شفاهی آنان را می‌شنویم پس ۴۰ سال است که در معرض خاطرات جنگ هستیم، همچنین جنبه معنوی دفاع از ارزش‌های ملی آن برای مردم جذاب است البته این مسئله در کشورهای مختلف نیز پابرجاست.

وی با اشاره به اینکه جنگ مهمترین اتفاق کشور ماست افزود: جنگ اتفاقی است که ۸ سال کشور ما را درگیر کرده و انسان‌های زیادی با آن دست و پنجه نرم کردند و طیف عقیدتی و سیاسی زیادی را به خود جذب کرده است.

کلاته در خصوص میزان آثار پرداخته شده به موضوع دفاع مقدس گفت: متأسفانه در این خصوص آماری ندارم اما تعداد شهدای ما چیزی حدود ۲۰۰ هزار نفر است و افرادی که به طریقی با جنگ در ارتباط بودند شاید میلیون‌ها نفر باشند که هر کدام از اینها خانواده همسر و پدر و مادر دارند اما در حوزه کتاب تولیدات نسبت به این اعداد و ارقام بسیار ناچیز است برای مثال ما در لشکر ۲۷ محمد رسول الله (ص) ما ۱۵۵ فرمانده گردان شهید داریم از این تعداد ۴۰ تا ۵۰ مورد را تبدیل به کتاب کردیم در حالی که تمام کادر و مجموعه‌ای که زیر نظر گردان است بسیار زیاد است.

مدیر انتشارات ۲۷ بعثت افزود: ما نمی‌توانیم به یک مؤلفه در ادبیات دفاع مقدس بپردازیم و باید اقبال در خصوص ارائه خاطرات، نویسندگی با این شیوه و در خوانش کتاب توسط مخاطب وجود داشته باشد؛ در طول کار ما با افرادی بعضاً مواجه می‌شویم که تمایلی به ارائه خاطرات ندارند برعکس کسانی که پیشرو هستند و می‌خواهند خاطراتشان کتاب باشد پس اگر مشکل قیمت نجومی کتاب رفع شود و نویسندگان نسبت به نوشتن اقبال داشته باشند و عطش دانستن در جامعه وجود داشته باشد.

نویسنده کتاب عملیات عطش گفت: زمانی که گفت و گو و مسئله شکل بگیرد کتاب‌های جریان ساز خواهیم داشت و من حس می‌کنم اگر مخاطب و رسانه ما اقبال داشته باشد می‌توانیم به سمت افزایش مطالعه و تولیدات پیش برویم.

کلاته افزود: وقتی از مخاطب صحبت می‌کنیم از طیفی با سلیقه‌های متفاوت باید سخن گفت و حس می‌کنم اگر اثر جدی در هر حوزه تولید شود می‌تواند تأثیرگذاری کند برای مثال کتاب «دا» که حاصل سال‌ها مصاحبه و بخش‌های زیادی از جزئیات را از راوی گرفته بودند و کار بسیار مهمی بود که در حوزه ادبیات و ثبت وقایع رویکرد جدی داشت و در زمانی که تولید شد جریان ساز بود. بنابراین اگر کاری در حوزه خودش جدی باشد می‌تواند بر روی طیف مخاطب خودش تأثیر گذاری داشته باشد.

وی گفت: ناشر، نویسنده، محتوا از عناصر مهمی هستند که سبب جذب مخاطب می‌شوند و اگر اثر جدی باشد از اهیمت بسیار زیادی برخوردارند.

مدیر انتشارات ۲۷ بعثت در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه بسیاری از نویسندگان سفارشی نویس شده‌اند افزود: متأسفانه سفارشی نویسی وجود دارد و حتی نشر ۲۷ را هم می‌توانیم ذیل این عنوان بنویسیم اما خب به معنی این نیست که آثار خوبی تولید نشده است؛ اما وجود افراد صاحب خاطره سبب شخص نویسی شده است و خب این به نویسنده بستگی دارد که به چه نوع نوشتنی روی بیاورد نویسنده می‌تواند زمان یکه موضوع گیران نیست و یا مستندات کافی در اختیار ندارد به سراغ نوشتن نرود؛ نویسنده نباید خودش را ذیل مجموعه‌ها تعریف کند چراکه دغدغه مند و پژوهشگر بودن مهم است.

کلاته گفت: هر جسارتی در کار نویسندگی و مسئله و دغدغه مند بودن بسیار مهم است که نویسنده بتواند از این عناصر برخوردار باشد و نوآوری کند اما باید خلاقیت و جسارت با اطمینان انجام شود؛ معمولاً گاهی طرح‌هایی توسط نویسندگان ارائه می‌شود که از پس آن بر نمی آیند، بنابراین نوآوری می‌تواند توسط کسانی باشد که سال‌ها در این حوزه باشند البته گاهاً نویسندگانی هم بودند که علی رغم اینکه به تازگی وارد این عرصه شدند نوآوری داشته‌اند.

وی با اشاره به اینکه در یک کتاب عناصر بسیار زیادی می‌تواند در دیده شدن آن مؤثر باشد افزود: ما در عصر خاطره‌ها زندگی می‌کنیم سال هاست دچار تب خاطره شدیم و خیلی از افرادی که در حوزه رمان فعالیت می‌کردند به سراغ خاطره آمدند آن هم به این دلیل که مخاطب خاطره را دوست دارد اما کسی جلوی رمان نویس را نگرفته اما چرا نتوانستند جریان ساز شوند؟

نویسنده کتاب «در هیاهوی سکوت» گفت: قطعاً در ۱۰ سال آینده در دفاع مقدس به سمت رمان خواهیم رفت و از مستند و خاطره فاصله می‌گیریم.

وی در خصوص فعالیت‌های نشر ۲۷ افزود: در بحث حضور زنان در جبهه‌ها به صورت جدی کار کردیم و به دنبال روایت‌های کمتر دیده شده هستیم. معتقدم افرادی که شروع به قلم زدن در این حوزه می‌کنند قبل از چاپ کتاب باید آموزش ببینند ما هم دوره‌های آموزش مستند نگاری را در نشر ۲۷ راه اندازی کردیم و استقبال می‌کنیم که ادامه پیدا کند چراکه نویسندگان نیاز به ارتقا دارند.

کلاته گفت: بهترین کتاب‌های ما در دفاع مقدس هم نقص دارند بنابراین همه نویسندگان نیازمند به روز شدن هستند؛ نویسندگان بزرگ هم اگرچه به یک قالب رسیدند اما نسبت به ارتقا خود تلاش می‌کنند.

وی درخصوص جلسات نقد و بررسی نشر ۲۷ افزود: نقد یکی از نیازهای زنده بودن کارهاست معتقدم اگر نقاط ضعف و قوت کارهایی با محور دفاع مقدس دیده نشود ادبیات دفاع مقدس می میرد، اگر نقاط ضعف و قوت کتاب‌های جریان ساز دیده شود هر کدام می‌تواند یک کلاس آموزشی باشد.

مدیر انتشارات ۲۷ بعثت گفت: وقتی کتاب‌هایی مانند «آب هرگز نمی میرد» و یا «خداحافظ سالار» به خوبی تقدیر می‌شوند بسیاری ترغیب به نویسندگی می‌شوند.

وی با اشاره به اینکه کلاس‌های آموزش نویسندگی کارکرد درستی ندارند افزود: من کارکرد کلاس آموزش نویسندگی را متوجه نمی‌شوم کسی که در این کلاس‌ها شرکت می‌کند نمی‌داند چه چیزی را می‌خواهد آموزش ببیند گاهی فرد به ادبیات مستند نگاری علاقه مند است اما در کلاس رمان نویسی شرکت می‌کند و این به شدت به فرد نویسنده آسیب می‌رساند.

کلاته در بخش دیگر صحبت‌های در خصوص فعالیت‌های نشر ۲۷ در حوزه چاپ کتاب گفت: کارهای مهمی را در شرف چاپ داریم آخرین گلعلی بابایی با عنوان «زمین های مسلح» که موضوع کانال کمیل را به دقت بررسی می‌کند؛ همچنین کتاب دیگری در مورد ترورهای دهه ۶۰ که حاصل تحقیقات سخت میدانی سازمان حفظ آثار سپاه و سال‌ها پژوهش و مصاحبه با شاهدان است؛ از سری زندگینامه‌ها چند کتاب را در دست چاپ داریم؛ کتاب دیگری با عنوان «خروج از بن بست» یحیی نیازی را داریم که اولین کارنامه عملیاتی است که به عملیات مسلم و زین العابدین می‌پردازد.

وی افزود: با توجه به سالروز شهادت شهید همدانی و هجمه علیه این شهید که یک شخصیت محبوب است نشر ۲۷ تصمیم گرفت پویشی را با شرایط بسیار سهل برگزار کند که تا سالروز شهادت این شهید ادامه دارد، جوایز بسیار خوبی برای این پویش در نظر گرفته شده است مبلغ ۳۱۴ میلیون برای ۲۳۵ نفر به تفکیک به برگزیدگان تعلق می‌گیرد.

مدیر نشر ۲۷ بعثت گفت: این پویش با هدف مطالعه و آشنایی مخاطب با شخصیت این شهید است و شرکت کنندگان می‌توانند به شیوه‌های بسیار راحتی کتاب را دریافت کنند.

کلاته افزود: در حال حاضر تمامی آثار را به صورت توزیع الکترونیک در دسترس مخاطبان قرار داده‌ایم اما متأسفانه بخشی زیادی از کتاب‌ها دانستن را اولویت قرار نمی‌دهند و همه ما کتاب‌هایی را می خریم که در کتابخانه شخصی داشته باشیم و اساساً خوانده نمی‌شود که خرید آنها ناشی از هیجانات آنی است به این ترتیب من آینده‌ای در نشر دیجیتال نمیبینم.

وی گفت: تمرکزی که در بحث زندگی نامه نویسی در نشر ۲۷ بعثت داشته‌ایم با قوت انجام می‌دهیم بحث خاطره شفاهی رزمندگان را ادامه می‌دهیم، به بحث زنان در جنگ و تولیدات جدی آنها نگاه ویژه ای داریم که زن را نه فقط به عنوان همسر شهید و در نگاه بالاتر و جریان ساز داشته باشیم که تنها با نگارش خاطرات زنانی که در جنگ مسئولیت داشتند و سوژه یابی در این حوزه به سرانجام می‌رسد.

مدیر نشر ۲۷ بعثت افزود: سعی می‌کنیم در کنار کلاس‌های آموزشی در نشر ۲۷ گعده هایی با موضوع دفاع مقدس و ادبیات آن شکل بگیرد چون گفتگو می‌تواند فکر را به وجود آورد و تلاش می‌کنیم خاطرات با محوریت واقعه تولید شود تا یک قدم به جلو حرکت کنیم.