اولین همایش ملی زبان تزئین در طراحی مد و لباس برگزار می‌شود

به گزارش خبرنگار مهر، اولین همایش ملی زبان تزئین در طراحی مد و لباس با هدف گردهم آمدن و کسب شناخت از آثار، دستاوردها و محصولات هنرمندان و فعالان بومی چنین عرصه‌ای به ویژه در مناطق مرزی ایران و اساتید پیشکسوت و بعضاً ناشناخته در رشته‌های گوناگون هنرهای صناعی، هنرهای سنتی، طراحی پارچه و لباس، طراحی جواهرات و زیورآلات، طراحی کیف و کفش و همچنین صنعتگران و تولیدکنندگان پوشاک، صاحبان مشاغل خانگی، طراحان خانه‌های مد، مزون داران و فعالان حوزه عفاف و حجاب برگزار می‌شود.

از دیگر اهداف این‌همایش می‌توان به شناخت ساز و کار نهادها و بخش‌های مرتبط و میزان تأثیرگذاری آنها بر الگوهای تزئینی در پوشش ایرانی اسلامی و روند مدگرایی ملی، کمک به گسترش و اشاعه اطلاعات و نتایج پژوهش‌ها درباره پیشرفت‌های موجود در عرصه‌ای خاص از طراحی و مد لباس و عفاف و حجاب، ایجاد یک شاخصه توسعه یافتگی و اعتبار علمی برای نظام جمهوری اسلامی در سطح بین المللی، شکل دهی به یک مکانیسم علمی فرهنگی جهت شکوفایی صنایع و فناوری‌های مربوطه به ویژه در عرصه کسب و کارهای مرتبط با زنان، برقراری ارتباط میان مجامع علمی، پژوهشگران، طراحان و فعالان در تمامی گرایش‌های طراحی لباس، طراحی و چاپ پارچه، طراحی بافت، طراحی دوخت، طراحی سنتی تزئینات لباس، طراحی ملزومات وابسته (کیف، کفش، زیورآلات و.....)، توسعه دانش و انتقال آن از بخش‌های دانشگاهی به حوزه صنعت و تولید، امکان سازی بررسی‌های آسیب شناسانه و ارائه راه حل های علمی در مواجهه با چالش‌های پیشِ‌روی این حوزه و توسعه مهارت‌ها و فنون به نحو صحیح و بومی شده به علاقمندان و متخصصان اشاره کرد.

این همایش با همکاری و حمایت‌های همه جانبه "انجمن طراحان و دوزندگان رودوزی‌ها و آرایه های تزئینی مد و لباس کشور" دارای مجوز رسمی از "وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی" و "وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی" برگزار می‌شود.

محورهای همایش شامل مطالعات با رویکرد نظری، مفهوم و مبانی نظری تزئین در طراحی مد و لباس، پژوهش‌های بنیادی و کاربردی با رویکرد شناخت تزئینات در تاریخ لباس ایرانیان، ارزیابی و آسیب شناسی سرفصل‌های دروس مرتبط در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی، ارزیابی و آسیب شناسی پایان نامه‌های دانشگاهی بر محوریت تزئینات در طراحی مد و لباس، معرفی و شناسایی آثار پژوهشی، تألیفات و ترجمان‌ها درباره تزئینات مد و لباس، جایگاه هنرهای تزئینی مد و لباس در مطالعات بین رشته‌ای، مطالعات با رویکرد فرهنگی اجتماعی، هویت و بوم شناسی هنرهای تزئینی مد و لباس، نقش زنان در هنرهای تزئینی وابسته به عرصه طراحی مد و لباس، جایگاه تزئینات مد و لباس در هنرهای معاصر، کاربرد هنرهای تزئینی مد و لباس در رونق صنایع وابسته و بازار اقتصاد هنر، تجلی تفکر ایرانی اسلامی در تصویرسازی آرایه های تزئینی مد و لباس، اهمیت هنرهای تزئینی مد و لباس در پیشرفت و توسعه پایدار فرهنگی آسیب شناسی هنرهای تزئینی مد و لباس در نمایشگاه‌ها و جشنواره‌های هنری است.

از دیگر محورهای همایش می‌توان به مطالعات با رویکرد تاریخی، آیکونولوژی نقوش و آرایه های تزئینی در منسوجات و پوشاک، سبک‌شناسی و سیر تحول نقوش و آرایه‌های تزئینی در منسوجات و پوشاک، تبارشناسی تزئین در منسوجات و پوشاک اقوام ایرانی، تولید و تجارت تزئینات منسوجات و پوشاک در قلمرو فرهنگ‌های ایرانی، مطالعات با رویکرد مهارت ورزی، فنون سنتی تزئین در طراحی و تولید منسوجات و پوشاک، مواد، وسایل و ملزومات اجرایی تزئینات پوشاک شناخت استادکاران و آثار فاخر آنها در حوزه تزئینات پوششی ایرانیان و ارتباط هنرمندان معاصر با تکنیک‌ها و امکانات اجرایی فناورانه و دانش بنیان اشاره کرد.

طراحی مد و لباس، با در برداشتن مفهومی جامعه شناختی، محصول دوران انقلاب صنعتی است که با چرخ‌های خیاطی و ماشین‌های دوزندگی مدرن ظهور یافت و سریعاً در فرهنگ جوامع بسط پیدا نمود. چنانکه در بازه زمانی کوتاهی به نیازی نه تنها فرهنگی بلکه اجتماعی بدل شد و به هویت فردی بسنده نگردید، بلکه به صورت چالشی اجتماعی طرح یافت. در ایران معاصر نیز پس از انقلاب ۱۳۵۷و بنیان نهاده شدن نظام جمهوری اسلامی، مسئله مد به ویژه در حوزه پوشش اجتماعی زنان که همراه با پیچیدگی‌های خاص است، در مرکز گفتمان‌های فرهنگی قرار گرفت. نوع لباس و تصمیم‌های پیرامون پوشش در منازعات سیاسی و آئین نامه‌های تربیتی و قواعد رفتار هنجاری خود را نشان داد.

به نحوی که گفتمان‌های مسلط با طرح الگوهای ساختاری پوشش مانند لباس ملی و لباس رسمی سعی در همسانی پوشش نمودند و در مقابل، گفتمان‌های دیگر با تأکید بر آزادی انتخاب‌های فردی الگوی تنوع پوششی را دنبال کردند. در حقیقت، پوشش افراد یا مبین دنباله روی آنان از هنجارهای نشأت گرفته از گفتمان مسلط قدرت یا مبین مقاومت در برابر این هنجارها بود. با گذشت ۲۵ سال از این جریان، در سال ۱۳۸۳ با تأکید مقام معظم رهبری بر مسئله مدگرایی و شکل دهی به لباس ملی، نقطه عطفی در طراحی لباس و گفتمان مد ایران به وجود آمد و سبب شد با تصویب مجلس شورای اسلامی در سال ۱۳۸۵ کارگروه مد و لباس در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شکل گیرد. این کارگروه، در اقدامی گسترده‌تر، بنیاد مد و لباس ایرانی اسلامی را متشکل از اعضا خود کارگروه به همراه تعدادی از کارشناسان وزارتخانه‌ها و بخش خصوصی تأسیس کرد تا نهادی تعاملی میان فعالان عرصه تولید مد و لباس و دستگاه‌های دولتی باشد و تمامی مصوبات کارگروه را اجرایی نماید.

این بنیاد همزمان با شکل گیری خود در سال ۱۳۹۰، جشنواره ملی مد و لباس فجر را که در حال حاضر یکی از ارکان کلیدی تأثیرگذار در سیاستگذاری مد و لباس ایران است، پی‌ریزی نمود تا با گزینش و نمایش آثار برتر طراحان لباس (مبتنی بر اصول و ارزش‌هایی که هر ساله در فراخوان خود اعلان می‌دارد) ضمن به رسمیت شناختن تمایزهای طبقاتی و انتخاب‌های فردی، الگوهای روشنی از مد ایرانی اسلامی ارائه دهد و بدین نحو بر روند مدگرایی جامعه تأثیرگذار باشد.

لیکن آنچه در این میان، به مثابه خلأیی عظیم میان دانشگاه‌های در بردارنده رشته طراحی پارچه و لباس، بنیاد، جشنواره و تمامی نهادهای نظارتی و وزارتی وابسته به کارگروه احساس گردید؛ عدم توجه به مسئله تزئینات و فعالان و شاغلان وابسته بدان‌ها در این عرصه است. چندان که تمرکز بر نقش و رسالت پربار نمودن آنها به عنوان بستری برای جهت دهی به هویت ایرانی اسلامی در پوشش و مدیریت فرآیند مد و لباس در سطح ملی می‌تواند بسیار حائز اهمیت باشد. زیرا هرگونه واکاوی از وجوه متعدد در میزان اثر بخشی فعالیت‌های چنین حوزه‌ای به ویژه بر محوریت عفاف و حجاب و ارائه راهکارها و سیاست‌های خاص جهت ارتقا و پیشبرد آنها نمی‌تواند در خلأ و بدون اهتمام به مطالعه نظام مند صورت گیرد.

بنابراین هشتمین همایش مبانی نظری هنرهای تجسمی بر محوریت آرایه های تزئینی در مد و لباس شکل گرفت تا بر مدون سازی آموزش‌های سنتی، غنی سازی منابع مکتوب و نیز پربار نمودن فعالیت‌های بینارشته ای در باب فرهنگ زینتی مد و لباس به ویژه در راستای پوشش ایرانیان مددرسان باشد. عرصه‌ای که علیرغم تکاپو در بازار اقتصاد هنر، چندان حائز اهمیت و شایان توجه از سوی مسئولان ذیربط نبوده و از دید پژوهشگران و علاقمندان به مواریث هنری کشورمان هم مغفول مانده است.