بررسی عملکرد ۱۳ ساله شورای تحول علوم انسانی / تاسیس و بازنگری ۱۹۲ رشته دانشگاهی

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، به نقل از شورای عالی انقلاب فرهنگی، سعید رضا عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پایان این جلسه با اشاره به رشد فعالیت‌های این شورا در یک سال اخیر گفت: با تاکید و دستور مقام معظم رهبری مبنی بر تحول شورای عالی و ضرورت ایفای نقش قرارگاهی آن توأم با رویکرد مثبت و هم ­افزای دولت جدید نسبت به جایگاه ویژه شورای عالی انقلاب فرهنگی؛ در کنار فعالیت‌های متعدد و گسترده دبیرخانه و شورا‌های تخصصی و اقماری شورای عالی، شاهد رشد دستورات و مصوبات محتوایی و کیفی و افزایش ملموس تعداد جلسات به لحاظ کمی بوده‌­‌ایم.

وی افزود: از شهریور ۱۴۰۰ تا شهریور ۱۴۰۱، شورای معین ۲۶ جلسه با مجموع ۷۰ ساعت و شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز ۲۴ جلسه بالغ بر ۵۰ ساعت برگزار کرده است. نسبت به گذشته که تعداد جلسات شورای معین ۱۱ تا ۱۵ جلسه و شورای عالی ۱۱ تا ۱۷ جلسه بود، شاهد رشد نسبتا خوب و برگزاری منظم و موثر جلسات بوده‌ایم.

سند ترویج و تسهیل ازدواج دانشگاهیان، سیاست‌ها و اقدامات تقویت و ترویج نام‌گذاری متولدین جدید مبتنی بر فرهنگ اسلامی – ایرانی، اصلاح و تکمیل مصوبه راهبرد‌ها و اقدامات فرهنگی حمایت از کالای ایرانی در سطوح خانواده، جامعه و سازمان‌ها و دستگاه‌های دولتی و غیر دولتی، مناسبت‌های تقویمی، افزایش ظرفیت پذیرش پزشکی در مقطع عمومی، افزایش ظرفیت پذیرش دانشجوی دندان پزشکی، سیاست‌های ایجاد و ارتقاء سکو‌های ملی، تربیتی، آموزشی، پژوهشی و نوآوری و فناوری، تکمیل و اصلاح موادی از سیاست‌ها و ضوابط ساماندهی سنجش و پذیرش، آیین نامه شورای راهبردی علوم، فناوری و نوآوری دفاعی و امنیتی کشور از مصوبات مهم یک سال گذشته شورای عالی انقلاب فرهنگی بوده است.

عاملی با اشاره به موضوعات مورد بررسی در صحن شورای عالی گفت: در این دوره ۲۳ موضوع در حوزه سیاست‌ها و ضوابط، ۲۰ موضوع در امور جاری، ۹ موضوع مصوبات شورا‌های تخصصی و اقماری و ۶ موضوع نیز از موضوعات مربوط به نظارت و ارزیابی در دستور شورای عالی قرار گرفت که ۷۶ درصد آن‌ها بررسی و تصویب شده است.

استاد دانشگاه تهران با اشاره به اینکه شورا در این بازه زمانی؛ ۴۶ مصوبه داشته است، ادامه داد: شورا به نسبت دوره گذشته که سالانه به طور میانگین ۱۲ تا ۳۰ مصوبه داشته است، شاهد رشد در تعداد مصوبات تصویبی خود بوده است و از ۴۶ مصوبه شورای عالی در این بازه زمانی، ۲۳ مصوبه در حوزه فرهنگ، ۲۱ مصوبه در حوزه علم و فناوری و ۳ مصوبه نیز مشترک بین این دو حوزه بوده است.

وی همچنین افزود: سند ترویج و تسهیل ازدواج دانشگاهیان، سیاست‌ها و اقدامات تقویت و ترویج نام‌گذاری متولدین جدید مبتنی بر فرهنگ اسلامی – ایرانی، اصلاح و تکمیل مصوبه راهبرد‌ها و اقدامات فرهنگی حمایت از کالای ایرانی در سطوح خانواده، جامعه و سازمان‌ها و دستگاه‌های دولتی و غیر دولتی، مناسبت‌های تقویمی، افزایش ظرفیت پذیرش پزشکی در مقطع عمومی، افزایش ظرفیت پذیرش دانشجوی دندان پزشکی، سیاست‌های ایجاد و ارتقاء سکو‌های ملی، تربیتی، آموزشی، پژوهشی و نوآوری و فناوری، تکمیل و اصلاح موادی از سیاست‌ها و ضوابط ساماندهی سنجش و پذیرش، آیین نامه شورای راهبردی علوم، فناوری و نوآوری دفاعی و امنیتی کشور از مصوبات مهم یک سال گذشته شورای عالی انقلاب فرهنگی بوده است.

از شهریور ۱۴۰۰ تا شهریور ۱۴۰۱، شورای معین ۲۶ جلسه با مجموع ۷۰ ساعت و شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز ۲۴ جلسه بالغ بر ۵۰ ساعت برگزار کرده است. نسبت به گذشته که تعداد جلسات شورای معین ۱۱ تا ۱۵ جلسه و شورای عالی ۱۱ تا ۱۷ جلسه بود، شاهد رشد نسبتا خوب و برگزاری منظم و موثر جلسات بوده‌ایم.

استاد دانشگاه تهران، سند تحول شورای عالی انقلاب فرهنگی را از مصوبات مهم شورای عالی در یک سال گذشته اعلام کرد و افزود: این سند با نگاه به ایجاد ظرفیت فعالیت قرارگاهی برای شورای عالی جهت حل مسائل و مشکلات حوزه فرهنگ و علم و فناوی و در اجرای دستور مقام معظم رهبری تدوین و تصویب شد که نزدیک به ۱۰ جلسه شورای عالی به آن اختصاص پیدا کرد و به تصویب اعضاء محترم شورای عالی رسید.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: تعداد ۱۸ مصوبه از مهمترین مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی علی‌رغم تصویب در صحن شورای عالی از سال ۱۳۹۳ تا ۱۴۰۰؛ توسط رئیس وقت شورای عالی، ابلاغ نگردیده بودند که در دوره جدید با اهتمام جناب آقای دکتر رئیسی، رئیس محترم جمهور و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی؛ توشیح و ابلاغ شدند.

شورای تحول علوم انسانی در این مدت ۱۹۲ رشته در دوره‌های کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری به تصویب رسانده که مبنای کار در دانشگاه‌های کشور شده است. از طرفی نزدیک به ۵۱۰ عضو هیات علمی دانشگاه در تدوین رشته‌ها مشارکت داشتند چراکه رویکرد شورای تحول این است که تحول باید به دست خود دانشگاهیان کشور صورت بگیرد. البته شورای تحول علاوه بر اینکه ۱۹۲ رشته را تأسیس یا بازنگری کرده نزدیک به ۶۵۶ کتاب تالیفی در حوزه علوم انسانی داشته است.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه با اشاره به دستور بعدی جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی اظهار کرد: یکی از دستور‌های جلسه امروز گزارشی از عملکرد شورای تحول و ارتقاء علوم انسانی بود که توسط جناب آقای دکتر حدادعادل ارائه شد. بر این اساس عملکرد شورای تحول علوم انسانی در ۱۳ سال گذشته بررسی شد. شورای تحول علوم انسانی در سال ۸۸ تشکیل شد و یکی از شورا‌های منظم و با ساختار و چارچوب کاری مشخص بود که دست‌آورد‌های بسیار ارزشمندی داشت.

وی افزود: شورای تحول علوم انسانی ۱۷ کارگروه علمی در حوزه تدوین و تصویب رشته‌های جدید یا بازنگری در رشته‌های علوم انسانی دارد که نقش کلیدی در رشد و پیشرفت کشور ایفا می‌کند.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: شورای تحول علوم انسانی در این مدت ۱۹۲ رشته در دوره‌های کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری به تصویب رسانده که مبنای کار در دانشگاه‌های کشور شده است. از طرفی نزدیک به ۵۱۰ عضو هیات علمی دانشگاه در تدوین رشته‌ها مشارکت داشتند چراکه رویکرد شورای تحول این است که تحول باید به دست خود دانشگاهیان کشور صورت بگیرد. البته شورای تحول علاوه بر اینکه ۱۹۲ رشته را تأسیس یا بازنگری کرده نزدیک به ۶۵۶ کتاب تالیفی در حوزه علوم انسانی داشته است.

وی ادامه داد: رویکرد دیگر شورای تحول علوم انسانی همکاری دانشگاه‌های مطرح و حوزه‌های علمیه جهت بهره‌مندی از اندیشه اسلامی در تدوین رشته‌های علوم انسانی و علوم اجتماعی و بومی سازی رشته‌ها بوده است که متناسب با نیاز‌های زیست بوم سیاسی، اقتصادی واجتماعی ایران باشد. یکی از مشکلات حوزه علم و علوم انسانی و علوم اجتماعی این است که رشته‌ها با نیاز جامعه تطبیق ندارد؛ لذا یکی از رویکرد‌های شورای تحول تطبیق رشته‌ها با نیاز‌های کشور است. کارآمدی رشته‌ها یکی دیگر از رویکرد‌های شورای تحول علوم انسانی است، روزآمدسازی رشته‌ها نیز مدنظر این شوراست تا با توجه به تحولات حوزه علم خصوصا تحت تاثیر فناوری‌های نوین و یافته‌های جدید حوزه علم، در مرز علم و دانش برتر جهان حرکت کنیم و خود نیز از طریق نوآوری دانشمندان حوزه‌های مختلف بتوانیم منشاء خلق دانش جدید و موثر باشیم.

تاکید دیگر اعضای شورا درباره حوزه فرهنگ و جامعه اسلامی بود، بالاخره آن چیزی منشا تحول در کشور می‌شود رویکرد اسلامی به علم است، واقعیت این است که امروز تقابلی بین علمی که از دین جدا می‌شود و علمی که از دین بهره می‌گیرد، وجود دارد. محصول علوم انسانی غرب مسایل و اتفاقات غرب است ضمن اینکه در برخی زمینه‌ها پیشرفت داشته اند، اما در برخی زمینه‌ها نظیر خانواده، روابط اجتماعی، ظهور خانواده‌های تک سرپرست، افزایش فرزندان طلاق پس‌رفت داشته‌اند. اگر وظیفه استقرار جامعه اسلامی را برعهده داریم از طریق علوم انسانی الهام گرفته از حقیقت اسلام می‌توانیم این اتفاق را رقم بزنیم که مورد تاکید اعضای شورا بود.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: امروز فناوری‌های نوین انفجاری در خلق رشته‌های جدید به وجود آورده است این علوم نظیر علوم فضای مجازی، حوزه رقومی و دیجیتال، حوزه هوش مصنوعی و علوم شناختی و سایر حوزه‌های هستند که برگرفته از یافته‌های جدید و نوآور‌های مهم در حوزه علم هستند.

عاملی تاکید کرد: بعد از ارایه گزارش شورای تحول علوم انسانی، اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی ضمن تقدیر و تشکر ازخدمات اندیشمند توانا جناب آقای دکتر حداد عادل نسبت به مصوبات و رویکرد‌های شورای تحول بازخورد‌های داشتند از جمله تاکید داشتند که شورای تحول باید بتواند از همه ظرفیت‌های مراکز پژوهشی و دانشگاهی کشور و دانشمندان بزرگ کشور بصورت گسترده استفاده کند. تاکید دیگر درباره حوزه فرهنگ و جامعه اسلامی بود، بالاخره آن چیزی منشا تحول در کشور می‌شود رویکرد اسلامی به علم است، واقعیت این است که امروز تقابلی بین علمی که از دین جدا می‌شود و علمی که از دین بهره می‌گیرد، وجود دارد. محصول علوم انسانی غرب مسایل و اتفاقات غرب است ضمن اینکه در برخی زمینه‌ها پیشرفت داشته اند، اما در برخی زمینه‌ها نظیر خانواده، روابط اجتماعی، ظهور خانواده‌های تک سرپرست، افزایش فرزندان طلاق پس‌رفت داشته‌اند. اگر وظیفه استقرار جامعه اسلامی را برعهده داریم از طریق علوم انسانی الهام گرفته از حقیقت اسلام می‌توانیم این اتفاق را رقم بزنیم که مورد تاکید اعضای شورا بود.

وی بیان کرد: بنا شد در جلسه آینده روی رفع موانع و الزامات تقویت شورای تحول اقداماتی صورت بگیرد. امیدواریم در جلسه آینده عواملی که تقویت کننده تحول در علوم انسانی معطوف به نیاز‌های بومی کشور و جامعه اسلامی است، مورد بررسی و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار گیرد.